Icma.az
close
up
RU
Dünyada ağcaqanadsız tək ÖLKƏ

Dünyada ağcaqanadsız tək ÖLKƏ

Milli.az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

İslandiya dünyada ağcaqanadların olmadığı nadir ölkələrdən biri olaraq qalır. Alimlər bunu sərt və qeyri-sabit iqlimlə izah edirlər ki, bu da sürfələrin, eləcə də yumurtaların yaşamasını mümkünsüz edir. Lakin qlobal istiləşmə bu unikal xüsusiyyətə təhlükə yarada bilər.

Milli.Az  xəbər verir ki, ağcaqanadlar planetin hər bir guşəsində yayın ayrılmaz hissəsidir. Lakin İslandiya bu qan soran həşəratların tamamilə olmaması ilə öyünə bilər. Norveç, Şotlandiya və hətta Qrenlandiya kimi qonşu ölkələr müxtəlif növ ağcaqanadlarla zəngin olsa da, İslandiya istisna olaraq qalır. Oxşar vəziyyət yalnız Antarktidada müşahidə olunur, lakin bu, ölkə deyil, qitədir.

Alimlər bu fenomenə bir neçə izah təklif edirlər. Əvvəlcə hipoteza irəli sürülmüşdü ki, ağcaqanadlar sadəcə yüzlərlə mil okeanla əhatə olunmuş təcrid olunmuş adaya çata bilməyiblər. Lakin bu fərziyyələr tənqidə davam gətirmir: həşəratlar çox vaxt təyyarələrlə daşınır. İslandiya Universitetindən limnoloq Gisli Mar Gislason hətta şəxsi olaraq Qrenlandiyadan uçuş zamanı təyyarə göyərtəsində ağcaqanad qeydə alıb. Deməli, məsələ onların adaya düşməsində deyil, daimi populyasiyalar formalaşdıra bilməməsindədir.

Səbəb uyğun su hövzələrinin çatışmazlığında da deyil: İslandiyada sürfələrin inkişafı üçün kifayət qədər göllər və bataqlıqlar var. Ən mümkün səbəb iqlimdir. Ağcaqanadın həyat dövrü dörd mərhələdən ibarətdir: yumurta, sürfə, pup və yetkin fərd, burada sürfələrə donmamış su lazımdır.

İslandiyada qışlar tez-tez donma və ərimə dövrləri ilə xarakterizə olunur: su hövzələri gah buzla örtülür, gah da açılır, bu da yumurtaları və sürfələri yetkin həşərata çevrilmədən məhv edir. Geotermal hovuzlar isə donmur, lakin çox yüksək temperatur və sürfələrin inkişafı üçün yararsız kimyəvi tərkibə malikdir.

Bununla belə, İslandiyanın unikal statusu qlobal istiləşmə səbəbindən təhlükə altına düşə bilər. Daha isti yaz və payız fəsilləri daha uzun sabit, donmayan su dövrləri yarada bilər ki, bu da ağcaqanadların adada məskunlaşmasına imkan verər. Oxşar vəziyyət artıq Havay adalarında baş vermişdi: arxipelaqda 1826-cı ilə qədər ağcaqanad yox idi, lakin onlar təsadüfən gəmilərlə gətirildikdən sonra sürətlə çoxaldılar.

Eyni zamanda, Aedes cinsindən olan ağcaqanadların daşıdığı dengue və ya çikungunya kimi təhlükəli xəstəliklərin yayılma riski aşağı olaraq qalır. Bu növlərin yaşaması üçün tropik və ya subtropik iqlim lazımdır. Modelləşdirmələr göstərir ki, hətta 2080-ci ilə qədər də Şimali Avropa əsasən dengue virusunun ötürülməsi üçün yararsız olaraq qalacaq.

Hələlik İslandiya özünü ağcaqanadsız ölkə kimi qoruyub saxlayır, lakin iqlim dəyişiklikləri bu unikal xüsusiyyəti dəyişə bilər.  /lent.az

Milli.Az

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:48
embedMənbə:https://news.milli.az
archiveBu xəbər 07 Sentyabr 2025 06:07 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see274

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see142

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see140

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see125
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri