Elmi fantastika bəşəriyyətin bu günü və gələcəyini necə formalaşdırır..?

...Sietldə keçirilən Worldcon 2025 konfransında elmi fantastika təkcə ədəbiyyat janrı deyil, həm də real elmin güclü mühərriki olduğu bir daha təsdiqləndi.

SİA-nın məlumatına görə, Forbes jurnalı yazır ki, bu, bir çox tədqiqatçıları astronom, mühəndis və hətta astronavt olmağa ruhlandırıb.

...Elmi fantastika maraq və sual vermək qabiliyyətini oyadır, lakin o, əsasən elmin özünün nailiyyətlərinə əsaslanır.

Bunu Çex yazıçısı və təkamülçü bioloq Yulie Novakova deyir.

Elmi fantastika iki əsrdən çoxdur ki, mövcuddur.

Çexiyada onun inkişafı 1920-ci ildə ilk dəfə "R.U.R." tamaşasında "robot" sözünü təqdim edən Karel Çapek ilə əlaqələndirilir. (“Rossumun Universal Robotları”).

Çex dilindəki "robota" - "məcburi əmək" sözündən gəlir. Əslində robotlar folklor qolemlərinin müasir analoqlarına çevrilib.

...Süni intellekt üsyanı ideyası daha əvvəl Meri Şellinin Frankenşteyn əsərində (1818) ortaya çıxdı. Daha sonra H.G.Wells kimi klassiklər tərəfindən götürüldü.

Bu gün elmi fantastikanın əsas mövzusu süni intellekt, onun riskləri və imkanlarıdır.

...Əgər biz süni intellektləri zibillə qidalandırsaq, pis nəticələr əldə edirik. Amma ədəbiyyatda dost obrazlar da var - C-3PO-dan robot köməkçilərinə qədər.

Bunu Novakova deyir.

Kosmik hekayələrə əlavə olaraq, müasir elmi fantastika getdikcə iqlim və Yerin gələcəyi problemlərinə toxunur.

Eyni zamanda, Novakova qeyd edir ki, bəşəriyyət hələ öz potensialını tam reallaşdırmayıb: "Bizim artıq Ayda daimi bazamız olmalıdır. Amma minlərlə ekzoplanetin kəşfi də möcüzədir".

...Və buna baxmayaraq, yazıçının fikrincə, əsas şey dəyişməz olaraq qalır: "Alov ətrafında əfsanələr yaxşı hekayələr üçün susuzluqla başladı - və heç vaxt itməyəcək."

Nazlı Almuradova