Ev almaq və ya satmaq istəyənlərin nəzərinə: Prosedur bu cürdür

“Çıxarışı mövcud olan mənzilinizi və ya fərdi yaşayış evinizi rəsmi qaydada satmaq istəyirsinizsə, notariat ofisinə yaxınlaşmalısınız. MTK-lardan alınmış mənzillər istisna olmaqla, notariat ofisində bağlanılmamış alqı-satqı rəsmi hesab olunmur”. 

Bu sözləri Pravda.az-a açıqlamasında tanınmış vəkil Turan Abdullazadə deyib. 

Vəkil notariat ofisində alqı-satqı üçün hansı sənədlər tələb olunmasını mərhələli şəkildə izah edib: “Tərəflərin şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd, əmlak üzərində mülkiyyət hüququnu təsdiq edən sənəd- çıxarış, əmlak üzərində yüklülüyün və ya həbsin olub-olmaması barədə Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi yanında Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri Xidmətinin verdiyi arayış, sadə dillə desək, “Forma-1” arayışı, mülkiyyətçi nikahdadırsa, onun nikah haqqında şəhadətnaməsi, mənzil nikah dövründə əldə olunmuşdursa, onun satılmasına ər və ya arvadın notariat qaydasında təsdiq edilmiş razılığı. Əgər əmlak nikah dövründə əldə olunmuşdursa, bu razılıq mütləqdir. Ev və ya mənzil ümumi birgə mülkiyyətdədirsə, bu zaman digər mülkiyyətçilərin yazılı razılığı, yaşayış evində, mənzildə və ya bağ evində yaşayış yeri üzrə qeydiyyatda olan ailə üzvlərinin dairəsi barədə mənzil-istismar sahələrinin arayışı və yetkinlik yaşına çatmış şəxslərin yazılı razılığı, icbari sığorta şəhadətnaməsi. Əgər siz müqavilə əsasında öz evinizi ərinizə və ya arvadınıza, uşaqlarınıza, valideynlərinizə, babanıza, nənənizə, nəvənizə, qardaşınıza və ya bacınıza satırsınızsa, bu zaman ödəməli olduğunuz dövlət rüsumu 25 manatdır. Əgər əmlakınızı sadaladığımız şəxslərə deyil, digər şəxslərə satırsınızsa, bu zaman daşınmaz əmlakın yerləşdiyi yerdən asılı olaraq rüsumun məbləği dəyişir. Belə ki, Bakı şəhəri üzrə dövlət rüsumu 280 manat, Sumqayıt, Gəncə şəhərləri və Abşeron rayonu üzrə dövlət rüsumu 196 manat, digər şəhər və rayonlarda isə dövlət rüsumu 140 manatdır”. 

T.Abdullazadə bildirib ki, mənzillərin alqı-satqısı, ev alqı-satqı müqaviləsini notarial qaydada təsdiq edərkən bir qrup şəxslər dövlət rüsumunun ödənilməsindən azad hesab olunur: “İşləyib-işləməməsindən asılı olmayaraq müharibə ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər, orqanizminin funksiyalarının 81-100% pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş və işləməyən şəxslər, yəni I dərəcə əlilliyi olanlar, 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər, qaçqınlar və məcburi köçkünlər. Ev alqı-satqısı həyata keçirilərkən qanunvericiliyə görə, vətəndaş mülkiyyətində olan hər hansı bir daşınmaz əmlakı - yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrini, yaxud torpaq sahəsini satırsa, sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi hesab olunur. Bu, Vergi Məcəlləsinin 218.4.3. və 218.4.5-ci maddələrində öz əksini tapıb. Həmin vergi əmlakın qiymətindən asılı deyil, yerləşdiyi zonaya və əmlakın sahəsinə uyğun olaraq hesablanır. Lakin mülkiyyətinizdə olan və satmaq istədiyiniz evin 30 kvadrat metrədək olan hissəsi vergidən azaddır. Həmçinin əgər satdığınız evdə və ya mənzildə 3 təqvim ili ərzində qeydiyyatda olmusunuzsa, bu zaman, ümumiyyətlə, həmin vergini ödəməkdən azad edilirsiniz. Verginin məbləği hesablanarkən hər kvadrat-metr üçün 15 manat, əmlakın yerləşdiyi zonaya uyğun olaraq isə 1 manat 20 qəpikdən 4 manatadək əmsal nəzərdə tutulur. Daşınmaz əmlakın alqı-satqısı notariat qaydasında təsdiq edilərkən pul vəsaitini tərəflərdən birinin digərinə verməsi və qaytarması notariusun bankda açdığı depozit hesabı vasitəsilə həyata keçirilməlidir. Yəni notarius belə müqavilələri pul məbləği bankda açılmış depozit hesabına ödənildikdə təsdiq edir. Qeyd edək ki, köçürmələr zamanı bankın göstərdiyi xidmətlərə görə notariusun əməkdaşlıq etdiyi bankdan asılı olaraq 0,2-0,5 % məbləğində komissiya haqqı tutulur”. 

Aytəkin Qardaşova