Fələstinlə bağlı qərar rezonans doğurdu Xristian dövlətlərindən gözlənilməz PLAN

Son aylarda bir sıra Avropa ölkələrinin Fələstini rəsmi şəkildə tanıyacağını bəyan etməsi qlobal diplomatiyada ciddi rezonans doğurub.

İspaniya, İrlandiya və Norveç kimi Avropa İttifaqına (Aİ) üzv dövlətlərin bu qərarından sonra Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya da oxşar istiqamətdə açıqlamalarla çıxış edib.

Bu addım Aİ-nin ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətindən uzaqlaşmasının ilk real siqnalı kimi dəyərləndirilə bilərmi? Məqsəd həqiqətən də İsrailin Qəzzada həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatlara beynəlxalq təzyiqi artırmaqdır?

Globalinfo.az-a danışan politoloq Şahin Cəfərli bildirib ki, Avropanın Fələstinin müstəqilliyini tanımaq qərarının həm uzunmüddətli, həm də cari səbəbləri mövcuddur:

“Uzunmüddətli səbəblər Avropanın, xüsusilə də ABŞ Prezidenti Donald Trampın yenidən hakimiyyətə qayıdışından sonra strateji muxtariyyət ideyasını reallaşdırmaq niyyətindən irəli gəlir. Məlum olduğu kimi, Avropanın strateji muxtariyyəti məsələsi uzun illərdir gündəmdədir. Mövzu zaman-zaman Fransa rəhbərliyi tərəfindən aktuallaşdırılsa da, Avropa bütövlükdə bu ideya ətrafında bir araya gələ bilmirdi.

Trampın prezident seçilməsindən sonra transatlantik münasibətlərdə yaranan gərginlik, xüsusən də Avropanın təhlükəsizlik məsələlərində ABŞ-a etimadının sarsılması bu ideyanı daha da aktuallaşdırdı. Trampın yenidən prezident seçilməsi fonunda Avropada strateji muxtariyyət konsepsiyası daha geniş dəstək qazanmağa başladı.

Belə görünür, Avropa İttifaqı ABŞ-dan müstəqil güc mərkəzi kimi çıxış etməyə qərar verib. Fələstinin müstəqilliyini tanımaq qərarı da bu yanaşmanın bir göstəricisidir. Məsələ ilə bağlı ABŞ-dan fərqli, müstəqil mövqe ortaya qoyulur. Burada diqqət çəkən məqamlardan biri də Böyük Britaniya ilə Avropa qitəsinin paralel mövqe nümayiş etdirməsidir. Britaniyanın hazırkı baş naziri Kir Starmerin dövründə London ilə Brüsselin ortaq mövqedən çıxış etməsi müşahidə olunur. Yəni Fələstini tanımaq qərarı Aİ-nin beynəlxalq münasibətlər sistemində müstəqil güc mərkəzinə çevrilmək ambisiyasının nəticəsidir”.

Həmçinin oxuyun:

Ağ Ev Ərdoğanla razılaşdı, 45 illik “silah” sıradan çıxarıldı – Trampın inanılmaz Bakı arzusu

Şahin Cəfərli

Politoloq əlavə edib ki, Qəzzadakı qırğınlar Avropanın daxili sabitliyinə də təsir göstərir:

“Fransada, Almaniyada və Böyük Britaniyada böyük müsəlman icmaları mövcuddur. Bu icmaların bir hissəsi yerli vətəndaşlardır, digər hissəsi isə əmək miqrantları kimi həmin ölkələrdə yaşayırla.

Fələstində baş verən qırğınlar həmin icmalarda ciddi narahatlıq doğurur. Avropa ölkələrinin hadisələrə biganə yanaşması müsəlman icmalarının və sol siyasi qüvvələrin etirazlarına səbəb olur. Belə bir qərarın verilməsində daxili ictimai-siyasi faktorların da təsiri var.

Bundan əlavə, müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılması regionda sabitliyin təmin olunması baxımından da vacibdir. Fələstin uzun müddətdir ki, parçalanmış vəziyyətdədir: Ramallahda Mahmud Abbas, Qəzzada isə HƏMAS hakimiyyəti mövcuddur.

Müstəqil Fələstin dövləti həm də güclü bir administrasiyanın formalaşması ilə bütövləşə və möhkəmlənə bilər. Bu baxımdan, Avropa ABŞ-dan fərqli olaraq, Yaxın Şərqdə sabitliyin yaradılmasında daha çox maraqlıdır.”

Turan Rzayev
Globalinfo.az