Icma.az
close
up
RU
Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Sia Az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

...Tədqiqat təkcə Yerdəki geoloji prosesləri anlamaq üçün deyil, həm də Günəş sistemindəki Mars və Venera kimi digər planetləri öyrənmək üçün də fundamental əhəmiyyət kəsb edir.

SİA-nın məlumatına görə, Kanada və türk alimləri Türkiyənin Orta Anadolu yaylasının altında unikal geoloji hadisə qeydə alıblar.

Aspirant Julia Andersenin rəhbərlik etdiyi Toronto Universitetinin tədqiqatçıları mantiya litosferinin sıx hissələrinin astenosferə endiyi litosferin “damcılması” adlı qeyri-adi prosesi aşkar ediblər.

Peyk məlumatlarının təhlili yer qabığının çökməsinin baş verdiyi Konya hövzəsi bölgəsində xarakterik dairəvi anomaliya aşkar etdi.

Əlavə geofiziki tədqiqatlar yuxarı mantiyada və qalınlaşmış qabıqda seysmik anomaliyanın mövcudluğunu təsdiqlədi, bu da materialın yüksək sıxlığını göstərir və litosferin "damlama" prosesini təsdiqləyir.

Bu geoloji proses bölgənin relyefinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir: Konya hövzəsi dərinləşərkən ətraf ərazilər yüksəlir. Son 10 milyon il ərzində Orta Anadolu Yaylası bu fenomenə görə təxminən bir kilometr yüksəlmişdir.

Nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün elm adamları yer qabığının və mantiyanın xüsusiyyətlərini təqlid edən materiallardan istifadə edərək "damlama" prosesini yenidən yaradaraq laboratoriya təcrübələri apardılar.

50 saat davam edən təcrübə zamanı ilkin və ikinci dərəcəli “damcı” əmələ gəlməsi müşahidə olunub ki, bu da qabığın enməsinə və çökəkliyin yaranmasına səbəb olub.

Tədqiqatın həmmüəllifi, professor Russell Pisklyvetz kəşfin əhəmiyyətini vurğulayır, çünki bu, genişmiqyaslı tektonik proseslər arasında əlaqəni nümayiş etdirir.

...Nature Communications jurnalı qeyd edir ki, oxşar hadisələr digər yüksək dağlıq yaylalarda, o cümlədən Tibet və Altiplano-Puna bölgəsində də tapılıb və bu prosesin universallığını təsdiqləyir.

Əli Babayev

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az-da ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:68
embedMənbə:https://sia.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Mehriban Əliyeva ilə Matviyenkonun görüşü oldu VİDEO

16 Mart 2025 19:20see292

“Yunayted”dən səfərdə inamlı qələbə

17 Mart 2025 00:56see129

Qarın yağını yandırmaq üçün gündə neçə addım atmaq lazımdır..?

17 Mart 2025 01:08see129

Elçin Əzizov: Klassik musiqi heyrətamiz bir sənət növüdür

16 Mart 2025 22:57see128

Prezident Ərdoğan gənclərlə görüşüb VİDEO Yeni Gündəm

16 Mart 2025 23:39see123

Palmer millidə forma geyinməyəcək

16 Mart 2025 21:59see122

Üz dərisini hamar, parlaq və gözəl edən 2 MEYVƏ

17 Mart 2025 02:03see121

Ermənistan yenidən ATƏŞ AÇDI

16 Mart 2025 20:28see121

Sosioloq: Internat məktəblərindəki uşaqların vəziyyəti o qədər də ürəkaçan deyil

17 Mart 2025 14:59see120

İnvestisiya etdiyiniz hər qəpiyə dəyər olan üç işlənmiş avtomobil

17 Mart 2025 00:56see118

Hikmət Babaoğlu: “Dövlətimizin imkanları var ki, həmin şəxsləri Azərbaycana gətirsin”

17 Mart 2025 15:15see117

ABŞ də cinayətkarlar pitonlarla hədə qorxu gələrək YDM ni qarət ediblər

17 Mart 2025 03:02see117

“Sabah” rekorda şərik oldu

17 Mart 2025 12:17see117

Abşeronda yeni çəkilən yol su içində qalıb SƏBƏB NƏDİR?

17 Mart 2025 14:41see117

TƏBİB: "Xızıda yol qəzasında xəsarət alanlar Bakıdakı tibb müəssisəsinə təxliyə olunub" YENİLƏNDİ

17 Mart 2025 15:05see116

Bu film Rusiyada ilin ən çox gəlir gətirən filmləri arasında altıncı sırada yer tutur

16 Mart 2025 22:35see116

“Hər oyun kobud səhvlər buraxırıq” Berdıyev

16 Mart 2025 21:14see115

Ürəyimi nişan al, Kələntər dayı, ağrıdır axı… Cəlalı həmişəlik İTİRDİK

17 Mart 2025 14:55see115

ABŞ Rusiyaya qarşı qurulan beynəlxalq qrupu tərk edir

17 Mart 2025 10:54see115

“Nyukasl” “Liverpul”u məğlub etdi ÇEMPİON OLDU

16 Mart 2025 23:06see114
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri