Icma.az
close
up
RU
Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Sia Az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

...Tədqiqat təkcə Yerdəki geoloji prosesləri anlamaq üçün deyil, həm də Günəş sistemindəki Mars və Venera kimi digər planetləri öyrənmək üçün də fundamental əhəmiyyət kəsb edir.

SİA-nın məlumatına görə, Kanada və türk alimləri Türkiyənin Orta Anadolu yaylasının altında unikal geoloji hadisə qeydə alıblar.

Aspirant Julia Andersenin rəhbərlik etdiyi Toronto Universitetinin tədqiqatçıları mantiya litosferinin sıx hissələrinin astenosferə endiyi litosferin “damcılması” adlı qeyri-adi prosesi aşkar ediblər.

Peyk məlumatlarının təhlili yer qabığının çökməsinin baş verdiyi Konya hövzəsi bölgəsində xarakterik dairəvi anomaliya aşkar etdi.

Əlavə geofiziki tədqiqatlar yuxarı mantiyada və qalınlaşmış qabıqda seysmik anomaliyanın mövcudluğunu təsdiqlədi, bu da materialın yüksək sıxlığını göstərir və litosferin "damlama" prosesini təsdiqləyir.

Bu geoloji proses bölgənin relyefinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir: Konya hövzəsi dərinləşərkən ətraf ərazilər yüksəlir. Son 10 milyon il ərzində Orta Anadolu Yaylası bu fenomenə görə təxminən bir kilometr yüksəlmişdir.

Nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün elm adamları yer qabığının və mantiyanın xüsusiyyətlərini təqlid edən materiallardan istifadə edərək "damlama" prosesini yenidən yaradaraq laboratoriya təcrübələri apardılar.

50 saat davam edən təcrübə zamanı ilkin və ikinci dərəcəli “damcı” əmələ gəlməsi müşahidə olunub ki, bu da qabığın enməsinə və çökəkliyin yaranmasına səbəb olub.

Tədqiqatın həmmüəllifi, professor Russell Pisklyvetz kəşfin əhəmiyyətini vurğulayır, çünki bu, genişmiqyaslı tektonik proseslər arasında əlaqəni nümayiş etdirir.

...Nature Communications jurnalı qeyd edir ki, oxşar hadisələr digər yüksək dağlıq yaylalarda, o cümlədən Tibet və Altiplano-Puna bölgəsində də tapılıb və bu prosesin universallığını təsdiqləyir.

Əli Babayev

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az-da ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:47
embedMənbə:https://sia.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Evində ölü tapılan Hollivud ulduzu milyonluq sərvətini övladlarına miras qoymayıb

15 Mart 2025 05:18see269

İnsan beyin hüceyrələrindən kompüter hazırlanıb

14 Mart 2025 21:02see185

Berezutski 1:1 i ədalətli nəticə saymır

15 Mart 2025 22:57see176

ABŞ də güclü qasırğa 31 nəfəri öldürdü

16 Mart 2025 06:23see136

Aİ ABŞ tarif müharibəsi: ABŞ dan gələn hər şeyə hazırıq

14 Mart 2025 20:23see123

Azərbaycan qadını ərindən buna görə BOŞANIR?

14 Mart 2025 20:58see123

İstəyərdim ki, U 21 millisinə namizəd bir çox futbolçular mənimlə işləsin

15 Mart 2025 00:01see123

Makron: Qərb Rusiyanın razılığı olmadan Ukraynaya qoşun yeridə bilər

15 Mart 2025 22:57see117

Milan dan əzmkar qələbə VİDEO

15 Mart 2025 23:05see117

Trampa bataqlığın qurudulmasında uğurlar ABŞ də baş verənləri maraqla izləyirik

15 Mart 2025 14:52see112

Masazırdakı dueldə də qazanan olmadı

16 Mart 2025 08:18see112

İngiltərə Premyer Liqası: Mançester Siti Brayton səddini keçə bilmədi

15 Mart 2025 21:49see111

Papa Fransiskin səhhəti yaxşılaşır

16 Mart 2025 06:32see111

100 il yaşamaq üçün bu 2 analizə diqqət...

15 Mart 2025 02:05see111

ABŞ iıə yanaşı, Rusiya da öz planlarını qurur AÇIQLAMA

14 Mart 2025 22:24see111

Sabah və Zirə qarşılaşdı, qalib olmadı

15 Mart 2025 21:41see111

Qondarma rejim üçün hər il pul yığırmışlar KONKRET

14 Mart 2025 22:26see110

Bəstəkarlar İttifaqının İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib (COPY 2025.03.15 10:01)

15 Mart 2025 10:06see110

ABŞ də fırtına və tornadolar tüğyan edir: Ölənlər və yaralananlar var

15 Mart 2025 23:13see109

İsrail mətbuatı Trampın xüsusi nümayəndəsinin Moskvadan Bakıya gəlməsindən yazdı ABŞ və Rusiya prezidentləri Bakıda görüşə bilər (TƏHLİL)

15 Mart 2025 18:42see108
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri