Icma.az
close
up
RU
Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Geofiziklər Türkiyədə yer qabığının unikal davranışını aşkar ediblər

Sia Az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

...Tədqiqat təkcə Yerdəki geoloji prosesləri anlamaq üçün deyil, həm də Günəş sistemindəki Mars və Venera kimi digər planetləri öyrənmək üçün də fundamental əhəmiyyət kəsb edir.

SİA-nın məlumatına görə, Kanada və türk alimləri Türkiyənin Orta Anadolu yaylasının altında unikal geoloji hadisə qeydə alıblar.

Aspirant Julia Andersenin rəhbərlik etdiyi Toronto Universitetinin tədqiqatçıları mantiya litosferinin sıx hissələrinin astenosferə endiyi litosferin “damcılması” adlı qeyri-adi prosesi aşkar ediblər.

Peyk məlumatlarının təhlili yer qabığının çökməsinin baş verdiyi Konya hövzəsi bölgəsində xarakterik dairəvi anomaliya aşkar etdi.

Əlavə geofiziki tədqiqatlar yuxarı mantiyada və qalınlaşmış qabıqda seysmik anomaliyanın mövcudluğunu təsdiqlədi, bu da materialın yüksək sıxlığını göstərir və litosferin "damlama" prosesini təsdiqləyir.

Bu geoloji proses bölgənin relyefinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir: Konya hövzəsi dərinləşərkən ətraf ərazilər yüksəlir. Son 10 milyon il ərzində Orta Anadolu Yaylası bu fenomenə görə təxminən bir kilometr yüksəlmişdir.

Nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün elm adamları yer qabığının və mantiyanın xüsusiyyətlərini təqlid edən materiallardan istifadə edərək "damlama" prosesini yenidən yaradaraq laboratoriya təcrübələri apardılar.

50 saat davam edən təcrübə zamanı ilkin və ikinci dərəcəli “damcı” əmələ gəlməsi müşahidə olunub ki, bu da qabığın enməsinə və çökəkliyin yaranmasına səbəb olub.

Tədqiqatın həmmüəllifi, professor Russell Pisklyvetz kəşfin əhəmiyyətini vurğulayır, çünki bu, genişmiqyaslı tektonik proseslər arasında əlaqəni nümayiş etdirir.

...Nature Communications jurnalı qeyd edir ki, oxşar hadisələr digər yüksək dağlıq yaylalarda, o cümlədən Tibet və Altiplano-Puna bölgəsində də tapılıb və bu prosesin universallığını təsdiqləyir.

Əli Babayev

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az-da ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:61
embedMənbə:https://sia.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

ABŞ də güclü qasırğa 31 nəfəri öldürdü

16 Mart 2025 06:23see276

Bir yaşlı Banunun yardımsevər şəxslərin dəstəyinə ehtiyacı var

16 Mart 2025 10:49see261

Berezutski 1:1 i ədalətli nəticə saymır

15 Mart 2025 22:57see236

4 bürcün qapısını böyük xoşbəxtlik döyəcək: ÇOX AZ QALDI

16 Mart 2025 09:34see214

Rubio Lavrovla razılıq ƏLDƏ ETDİ

16 Mart 2025 08:56see200

Papa Fransiskin səhhəti yaxşılaşır

16 Mart 2025 06:32see156

Masazırdakı dueldə də qazanan olmadı

16 Mart 2025 08:18see150

Sabah və Zirə qarşılaşdı, qalib olmadı

15 Mart 2025 21:41see148

Milan dan əzmkar qələbə VİDEO

15 Mart 2025 23:05see144

Konqres “Azadlıq radiosu”nun maliyyələşdirilməsini dayandırıb

16 Mart 2025 04:02see143

ABŞ Yəməni bombalayır: Husilər, sizin zamanınız bitdi...

15 Mart 2025 23:45see141

Yerli problemləri beynəlxalq gündəmə daşıyan forum

16 Mart 2025 03:58see140

Mehriban Əliyeva ilə Matviyenkonun görüşü oldu VİDEO

16 Mart 2025 19:20see138

ABŞ də fırtına və tornadolar tüğyan edir: Ölənlər və yaralananlar var

15 Mart 2025 23:13see137

İngiltərə Premyer Liqası: Mançester Siti Brayton səddini keçə bilmədi

15 Mart 2025 21:49see136

Unikal platforma Yeni Gündəm

16 Mart 2025 10:02see130

Haalanddan növbəti uğur Premyer Liqada liderdir

16 Mart 2025 11:22see129

Lider İnter 3 cü pillədəki Atalanta nın qonağı olacaq

16 Mart 2025 15:43see128

Haber Global : Bakı Forumu təkcə Qafqaz üçün bütün dünya üçün önəmli tədbirlərdəndi

16 Mart 2025 04:01see128

Bakıda tamet sexi yandı VİDEO

16 Mart 2025 10:01see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri