Gündüz yuxululuğu ilə əlaqəli yeni qan molekulları aşkarlanıb ARAŞDIRMA

Bakı, 24 avqust, AZƏRTAC

“Mass General Brigham” və “Beth Israel Deaconess” Tibb Mərkəzinin tədqiqatçıları gündüz ifrat yuxululuq (EDS) ilə əlaqəli yeddi qan molekulunu müəyyən ediblər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, araşdırma nəticələri “eBioMedicine” jurnalında dərc olunub.

EDS əhalinin təxminən üçdə birində müşahidə olunur və ürək-damar xəstəlikləri, piylənmə və diabet riskini artırır. Tədqiqatda 877 metabolit analiz edilib və 6000-dən çox iştirakçının qan nümunələri araşdırılıb. Nəticələr Böyük Britaniya və Finlandiyada aparılan əlavə tədqiqatlarla da təsdiqlənib.

Mühüm tapıntılara görə, omega-3 və omega-6 yağ turşuları (Aralıq dənizi tipli qidalanmada rast gəlinir) EDS riskinin azalması ilə əlaqələndirilib. Tiramin (fermentasiya olunmuş və yetişmiş qidalarda mövcuddur) xüsusilə kişilərdə yuxululuğun artması ilə bağlıdır. Cinsi hormonlarla əlaqəli metabolitlər (məsələn, progesteron) melatonin sintezi və yuxu proseslərinə təsir göstərə bilər. Tədqiqatçılar nəticələrin EDS üçün yeni müalicə hədəfləri təqdim edə biləcəyini bildirirlər. Onların fikrincə, pəhriz dəyişiklikləri və ya dərman müdaxilələri gündüz yuxululuğunun qarşısını almaqda faydalı ola bilər. Gələcəkdə klinik sınaqların aparılması və naməlum metabolitlərin öyrənilməsi planlaşdırılır.

Professor Tariq Faquih bildirib: “Bioloji mexanizmləri anlamaqla, EDS-nin səbəbini və kimlərdə yüksək risk ola biləcəyini müəyyən edə bilərik. Bu, həm ilkin diaqnostika, həm də müalicə imkanlarını genişləndirə bilər”.