Günəş sistemində yadplanetlilərin potensial yaşayış mühiti aşkar edilib

Saturnun peyki Enselad, yerüstü həyatın axtarışı üçün ən perspektivli yerlərdən biri hesab olunur. Yeni bir araşdırma həyatın inkişafı üçün əlverişli şəraitə işarə edən başqa bir əlamət aşkar edib. Enselad, hər iki qütbdən istilik itirir ki, bu da uzunmüddətli sabitliyə işarə edir. Bu barədə MirTV-nin yaydığı məlumatda deyilir.

Enselad buz təbəqəsi ilə örtülüdür, lakin elm adamları onun isti daxili okeanı gizlətdiyinə inanırlar. Onun sularında həyatın inkişafı üçün vacib olan fosfor və mürəkkəb karbohidratlar kimi kimyəvi maddələr var.

Lakin okean yalnız sabit mühitə və balanslaşdırılmış enerji itkisinə malik olduqda həyatı dəstəkləyə bilər. Bu tarazlıq qabarma-çəkilmə istiləşməsi ilə qorunur: Saturnun cazibə qüvvəsi ayı uzadır və sıxır, daxili istilik yaradır. Enselad kifayət qədər enerji almazsa, bu aktiv proseslər yavaşlayacaq və okean tamamilə donacaq. Artıq enerji ətraf mühit dəyişikliklərinə səbəb ola bilər.

İndiyə qədər istilik itkisi ölçmələri yalnız Enseladın cənub qütbündə aparılıb. Şimal qütbü qeyri-aktiv hesab olunurdu. Yeni tədqiqat ilk dəfə olaraq şimal qütbündə də əhəmiyyətli istilik axınının olduğunu göstərib. Bu bölgənin səthi modelləşdirmənin proqnozlaşdırdığından 7 Kelvin daha isti idi. Ölçülmüş istilik axını kvadrat metrə 46 ± 4 millivatt idi.

Enseladda ümumi istilik itkisi 54 giqavatt olaraq qiymətləndirilir. Bu rəqəm qabarma-çəkilmə qüvvələrindən proqnozlaşdırılan istilik çıxışı ilə çox uyğun gəlir. Science Advances-ə görə, istilik istehsalı və itkisi arasındakı tarazlıq Enselad okeanının uzun müddət maye vəziyyətdə qala biləcəyini və həyat üçün sabit bir mühit təmin edə biləcəyini göstərir.

Günəş sistemində əvvəllər halqa sisteminə malik yeni bir obyekt kəşf edilmişdi. Bu, Uran və Saturn arasında orbitdə hərəkət edən kiçik bir buzlu cisimdir. Təxminən 200 metr enindədir. Obyektə (2060) Xiron adı verilib.

Əziz MUSTAFA