Həyatın yaranması üçün bütün şəraitə malik olmuş planetlər açıqlanıb

Cırtdan planet Serera – Mars və Yupiter arasında yerləşən asteroid qurşağının ən böyük cismi – bir zamanlar həyat üçün lazım olan bütün əsas "ingridiyentlərə" sahib ola bilərdi.

BAKU.WS xəbər verir ki, beynəlxalq alimlər qrupu müəyyən edib ki, milyardlarla il əvvəl bu obyektin səthinin altında mikroorqanizmlərin yaşamasına imkan verəcək uzunmüddətli kimyəvi enerji mənbəyi mövcud olub. Araşdırma Science Advances jurnalında dərc olunub.

"Yer kürəsində yerin təkindən çıxan isti su okeanla qarışanda mikroblar üçün əsl ziyafət yaranır. Ona görə də Sererada oxşar bir şeyin olub-olmaması vacibdir", – deyə işin aparıcı müəllifi, Arizona Universitetinin əməkdaşı Səm Kurvill bildirib.

Bundan əvvəl 2018-ci ildə başa çatan Dawn missiyası Sererada duz, üzvi molekullar və səthaltı duzlu okeanın izlərini aşkar etmişdi. İndi isə bu mənzərəyə üçüncü element də əlavə olunub – su ilə qızdırılmış süxurların nüvədən çıxan qazlarla qarşılıqlı təsirindən yaranan kimyəvi enerji.

Alimlər Sereranın istilik və kimyəvi təkamülünü modelləşdirərək göstəriblər ki, təxminən 2,5–4 milyard il əvvəl onun dərinliklərində radioaktiv elementlərin parçalanması nəticəsində istilik yaranırdı. Bu isə suyu qızdırır, onu metan və karbon qazı ilə zənginləşdirirdi – mikrobların maddələr mübadiləsi üçün potensial "yanacaq".

Bu gün Serera artıq daxili istilik mənbələrini itirib, onun suyu demək olar ki, tam donub, qalan maye isə konsentrat duzlu məhlula çevrilib. Amma keçmişdə cırtdan planet "yaşama pəncərəsi" dövrünü yaşayıb – o zaman orada həyat ən azından nəzəri cəhətdən yarana bilərdi.

Tədqiqat müəllifləri qeyd edirlər ki, nəticələr yalnız Serera üçün deyil, həm də Günəş sistemindəki digər oxşar ölçülü buzlu cisimlər üçün əhəmiyyətlidir. Belə obyektlərdə nəhəng planetlərin cazibəsi ilə yaranan istilik yoxdur (məsələn, Avropa və ya Enseladda olduğu kimi), amma həyat üçün uyğun ssenarilər orada da baş verə bilərdi.