İşığın qaranlığa qalib gəlməsi Çillə gecəsinin sehrli mahiyyəti

Xəzər Universitetində Keçirilən Çillə Gecəsi – Tarixi Dəyərlərin Dirçəlişi və Ruhani Yenilənmə. Qədim İnanclara Yenidən Doğuş.

Xəzər Universitetində keçirilən Çillə Gecəsi tədbiri qədim türk inanclarını yenidən xatırladan, unudulmuş dəyərləri canlandıran mənalı və dərin məzmunlu bir mərasim oldu. Bu tədbir Qusar rayonunun Cibir kənd tam orta məktəbinin müəllimi Nəcibə Zeynalova və Xəzər Universitetinin Mədəni Antropologiya ve Folklor institunun koordinatoru dosent Aynur Qəzənfərqızının təşəbbüsü ilə təşkil edilmişdi. Tədbirdə Cibir kənd orta məktəbinin VIII b şagirdləri "Kutadqu Bilik" əsərindən maraqlı səhnəciklərlə çıxış etdilər, qədim türk mədəniyyətini və onun zəngin irsini tamaşaçılara göstərdilər.

Bu tədbir yalnız bir əyləncə proqramı deyil, həm də unudulmuş dəyərlərin bərpasına, milli kimliyimizin daha dərindən anlaşılmasına yönələn əhəmiyyətli bir addım oldu.

Çillə Gecəsinin tarixi və ritualları: Tədbirdə mələr öyrəndik?

1. Qədim Türk inancının mahiyyəti:

Çillə gecəsi qədim türklərin Günəş və qaranlıq arasında davam edən dövri mübarizəni necə dərk etdiyini və buna simvolik anlamlar yüklədiyini öyrətdi. Qədim türklər 21 dekabr gecəsini – ilin ən uzun gecəsini Günəşin yenidən doğulması, qaranlıq üzərində işığın qələbəsi kimi qəbul etmişlər.

Bu gecə, Günəşin qələbəsi üçün birlik və ümid rituallarının keçirildiyi bir mərasimlə qeyd olunurdu. Günümüzdə bu ənənənin Yeni il bayramı ilə eyniləşdirildiyini öyrəndik, lakin onun kökləri daha qədim türk mədəniyyətindən qaynaqlanır.

2. Şaxta Baba və Ayas Xan Əfsanəsi:

Tədbirdə Şaxta Baba obrazının əslində Tenqrizmdə Ayas Xan – Günəşin və Ayın qoruyucusu ilə əlaqələndirildiyini kəşf etdik. Bu inancın Günəşə yardım etmək üçün Yer üzünə enən bir ruhani varlıqla bağlı olduğunu öyrənmək, bizə qədim türk mifologiyasının dərinliyini göstərdi.

3. Küknar Ağacının Mənası:

Yolka bəzəmə adətinin rus mədəniyyətindən deyil, əslində türk mədəniyyətindən gəldiyini anladıq. Küknar ağacı, Göy Tanrıya yaxınlığın və yenilənmənin simvolu olaraq qədim rituallarda mühüm yer tuturdu. Bu məlumat bizə milli ənənələrimizə daha böyük hörmət və maraqla yanaşmağı öyrətdi.

4. Sosial və mədəni əlaqələrin gücləndirilməsi:

Tədbirdə Cibir kənd məktəbinin şagirdləri səhnəciklər hazırlayaraq qədim türk atalar sözlərini və əfsanələrini canlandırdılar. Bu, uşaqların öz tarixi və mədəni köklərini tanımalarına kömək etməklə yanaşı, onların yaradıcı düşüncə və səhnə bacarıqlarını da inkişaf etdirdi. Eyni zamanda universitet və məktəb arasında qurulan bu əməkdaşlıq, gənc nəslə tarixi dəyərləri aşılamaq üçün mühüm bir platforma yaratdı.

Bu tədbirin faydalı tərəfləri: tarixi dərslər və mədəni inteqrasiya

1. Tarixi irsin dirçəldilməsi:

Çillə gecəsi ilə bağlı ritualların və inanc sisteminin təqdim edilməsi, mədəni irsin qorunması baxımından dəyərli oldu. Keçmişin bu cür canlandırılması, milli kimlik və mənəvi bağlılığın güclənməsinə xidmət etdi.

2. Gənc nəsil üçün maarifləndirmə:

Cibir kənd məktəbinin şagirdləri qədim adətlərini səhnələşdirərək öyrənməyi və öyrətməyi bacardılar. Bu tədbir onların tarixi biliklərini artırmaqla yanaşı, onların öz mədəniyyətlərini qürurla tanıtmasına şərait yaratdı.

3. Sosial inkişaf və komandada lşləmə bacarıqları:

Tədbirin hazırlanması zamanı həm tələbələr, həm də şagirdlər komanda işi bacarıqlarını inkişaf etdirdilər. Birlikdə işləmə və təqdimetmə bacarıqları onların gələcəkdə daha uğurlu və özünəinamlı fərdlər olmalarına kömək edəcəkdir.

4. Yenilənmə və ümid mesajı:

Tədbir işığın qaranlığa qalib gəlməsi simvolikasını təqdim edərək iştirakçılara ruhani bir mesaj çatdırdı – çətinliklər həmişə aşılır və yenilənmə mümkündür. Bu mesaj, xüsusilə müasir dövrdə motivasiya və psixoloji güclənmə üçün çox vacibdir.

Xəzər Universitetində keçirilən Çillə gecəsi tədbiri, sadəcə bir bayram deyil, milli kimliyimizin dərinliklərinə edilən bir səyahət oldu. Bu tədbir vasitəsilə qədim türklərin təbiətə, kainata və işığa olan münasibətini daha yaxşı anladıq. Həmçinin bu tədbir bizə göstərdi ki, qədim dəyərlər unudulmayıb, yalnız yenidən kəşf edilməyə ehtiyacı var.

Bu gecə bir daha sübut etdi ki, tarix və ənənələr yalnız keçmişin yadigarı deyil, həm də gələcəyə işıq tutan bir mayakdır. Biz bu tədbir sayəsində təkcə qədim inanc sistemlərini öyrənmədik, həm də mədəni irsimizin necə dəyərli və aktual olduğunu dərk etdik.

Çillə gecəsi bizə bir daha xatırlatdı ki, işıq qaranlığı həmişə məğlub edəcək və ümid heç vaxt itməyəcək!