İsrail İran savaşı danışıqlar müstəvisinə keçə bilər? Hərbi əməliyyatlar dayandırılır? KONKRET

İranın zərbələri yalnız İsrail cəzalandırıldığı və İslam Respublikasına təzminat ödədiyi zaman dayanacaq. Bu barədə İranın Milli Təhlükəsizlik Şurası məlumat yayıb. Respublikanın Milli Təhlükəsizlik Şurası bildirib ki, İran münaqişəyə İsrail tərəfində müdaxilə etmək qərarına gələn istənilən ölkəyə “dərhal cavab” verəcək. Maraqlıdır, İranın bu mövqeyi Yaxın Şərqdə yeni müharibənin başlangıcı ola bilərmi?

Mövzu ilə bağlı politoloq Aytən Qurbanova KONKRET.az-a açıqlamasında bildirib ki, Yaxın Şərqdə İran ilə İsrail arasında davam edən gərginlik fonunda tərəflərin bir-birinə yönəlik sərt bəyanatları səngimir.

“İran rəsmilərinin müharibə başlamazdan əvvəl verdiyi bəyanatların oxşar məzmunu bu gün də səsləndirilir. Hədəfdə yalnız İsrail deyil, eyni zamanda Körfəz ölkələri də var. Xüsusilə, İsraillə strateji əməkdaşlıq edən regional dövlətlər İranın narahatlıqla izlədiyi istiqamətlərdəndir. Son günlərdə səsləndirilən bəyanatlar ABŞ-ın, xüsusilə də Donald Tramp administrasiyasının ortaya qoyduğu sərt mövqelə paralellik təşkil edir. ABŞ tərəfindən müharibəyə qoşulma ehtimalı ilə bağlı səsləndirilən fikirlər İran tərəfdə ciddi narahatlıq doğurur. Bu baxımdan, ritorik savaş qarşılıqlı olaraq davam edir. İsrail rəsmiləri isə açıq şəkildə bildirirlər ki, əsas məqsəd İranın nüvə proqramının tamamilə ləğvi reallaşmayana qədər hərbi əməliyyatlar dayandırılmayacaq”.

Politoloq qeyd edib ki, bununla belə, münaqişənin danışıqlar müstəvisinə keçməsi üçün də ümidverici addımlar atılır:

“Bu gün İran rəsmiləri ilə Avropa İttifaqı nümayəndələri arasında mühüm görüşün keçirilməsi planlaşdırılır. Tehran tərəfinin bu danışıqlara açıq olması və dialoqa müsbət yanaşması göstərir ki, İran da atəşkəsin əldə olunmasında maraqlıdır. Danışıqlar prosesində əsas şərt Qərbin israr etdiyi məsələ, İranın nüvə proqramından tam və şəffaf şəkildə imtina etməsidir. Əgər Tehran bu tələbləri müəyyən qədər qəbul edərsə, ilkin atəşkəs üçün uyğun şəraitin formalaşması mümkündür”.

Ekspertin fikrincə, İran tərəfindən nüvə proqramı ilə bağlı şərtlərin qismən də olsa qəbul ediləcəyi ehtimal olunur:

“Hazırkı vəziyyətə baxdıqda isə genişmiqyaslı müharibənin ikinci, üçüncü və ya daha çox tərəfin cəlb olunması ilə regional və ya qlobal səviyyədə hərbi toqquşmalara çevrilməsi ehtimalı hələlik real görünmür. Danışıqlarda irəliləyiş əldə edilərsə, bu, regionun sabitliyi üçün mühüm dönüş nöqtəsi ola bilər”.

Müşviq Tofiqoğlu

KONKRET.az