Keçmiş sovet respublikalarının əksəriyyəti Rusiyadan üz döndərir

Rusiya hökumətinin 2024-cü ilin aprelində açıqlanan daxili hesabatı göstərir ki, Kremlin ən yaxın müttəfiqlərlə əlaqələri pozulub. Buna səbəb Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsidir.
Reyting.az-ın “Financial Times”ə istinadla verdiyi məlumata görə, hesabatdan aydın görünür ki, Qərbin sanksiya təzyiqi Kreml ilə onun yaxın ticarət tərəfdaşları arasında sıxıntı yaradıb.
Bildirilir ki, Moskvanın ambisiyaları Rusiyanı ABŞ, Avropa İttifaqı (Aİ) və Çinin iqtisadi təsir dairələri ilə rəqabət aparacaq Avrasiya ticarət blokunun mərkəzinə yerləşdirməklə qlobal ticarətə çıxışı bərpa etməkdir. Qeyd olunur ki, Rusiya hakimiyyəti Ukraynanın gələcəyi ilə bağlı Qərblə istənilən danışıqları geridə qoyacaq mühüm uzunmüddətli layihə kimi “makroregion” yaratmağı hədəfləyir.
Hesabatda deyilir ki, yeni blok Rusiyanı qlobal cənubla birləşdirəcək, hər tərəfə xammala çıxış imkanı verəcək, maliyyə və nəqliyyat əlaqələrini inkişaf etdirəcək və onları ümumi “dünya görüşü vasitəsilə birləşdirəcək”.
Hesabata görə, Qərb ölkələri Mərkəzi Asiya ölkələrini “kök və kötək” yanaşmasından istifadə edərək, sanksiyalara əməl etməklə hədələyirlər. Bu arada Rusiyanın müttəfiqləri Rusiya bizneslərini öz yurisdiksiyalarından sıxışdıraraq sanksiyalardan yararlanıblar.
Hesabatda etiraf olunur ki, Rusiya Mərkəzi Asiya ölkələrini öz orbitində saxlamaq üçün “uzun oyun oynamalı”dır. Sənəddə həmçinin bildirilir ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibədə qələbəsi Qərbin sanksiya təzyiqlərinə son qoymaq üçün kifayət etməyəcək.
“Rusiya ilə sıx münasibətlər çətinliklər mənbəyi olacaq”, - hesabatda deyilir. Qeyd edilir ki, ölkələr “Rusiyaya münasibətdə öz mövqeləri ilə bağlı qərar verməli olacaqlar”.
Nəşr yazır ki, regionda ən böyük iqtisadiyyata malik Qazaxıstan Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsini pisləyib, Ukrayna ərazilərinin ilhaqını tanımaqdan imtina edib və Qərbin sanksiyalarına əməl etdiyini göstərməyə çalışır. Bununla belə, qonşu Qırğızıstan qətiyyətlə Rusiyanın tərəfinə keçərək Qərbin sanksiyalarından yayınma yolunda mühüm nöqtəyə çevrilib.
Hesabatda yalnız Belarus Rusiyanın ən uğurlu birləşmə nümunəsi kimi göstərilir.
E. KAMAL