Kvant dünyası düşündüyümüzdən daha sərhədsiz imiş

Alimlər kvant dünyanın düşündüyümüzdən daha qəribə olduğunu açıqlayıb.

Milli.Az-ın məlumatına görə, yeni araşdırma göstərib ki kvant sistemləri uzun illər keçilməz sayılan bir həddi aşa bilir. Bu hədd Çirelson vaxt sərhədi adlanır və sistemin klassik ya da kvant davranış göstərdiyini müəyyən edən testdə istifadə olunur. Klassik obyektlər bu sərhədi poza bilmir. Kvant sistemlər isə pozur. Lakin indiyə qədər kvant pozulmasının da müəyyən bir maksimum həddi olduğu düşünülürdü.

Hindistanın elmi tədqiqat institutundan olan fiziklər isə bu həddi keçməyin mümkün olduğunu göstərib. Onlar nəzəri şəkildə sübut edib ki əgər bir hissəcik eyni anda iki müxtəlif kvant hərəkət qaydasına tabe olarsa pozulma daha güclü olur. Bu vəziyyət superpozisiya adlanır.

Alimlər nəzəriyyəni yoxlamaq üçün xüsusi qurğuda təcrübə aparıb. Karbon atomunun nüvəsi kubit kimi istifadə olunub. Əlavə kubit vasitəsi ilə sistem eyni anda iki fərqli tip maqnit çevrilməsi edirmiş kimi idarə olunub. Nəticə dərhal ortaya çıxıb. Testin pozulması əvvəl bilinən sərhədi xeyli keçib.

Tədqiqatçılar deyir ki bu cür superpozisiya təkcə kvant effektlərini gücləndirmir həm də sistemi xarici təsirlərə qarşı daha davamlı edir. Bu xüsusiyyət kvant texnologiyalarında ən böyük problemlərdən biri olan qeyri sabitliyi azaldır.

Alimlər hesab edir ki bu yanaşma gələcəkdə daha dayanıqlı və praktik kvant cihazlarının yaradılmasına yol aça bilər.

İsmayıl
Milli.Az