Möcüzəli termal gölü tədqiq edirlər

Albaniyanın cənubunda, Leskoviki sərhəd bölgəsində dağ yarığından buxar sütunu qalxıb. Araşdırma üçün bu əraziyə gələn alimlər müşahidədən sonra buxarın qalxdığı bu dağa daha da çox yaxınlaşmaq qərarına gəliblər. Onlar burada geoloji kəşfdən də üstün olan tapıntıya rast gəliblər. Uzunluğu 138 metr, eni 42 metr olan bu qədim, həmçinin yeraltı, termal gölün bütün dünyada elmə məlum olan ən böyük termal hövzə olduğu üzə çıxıb.
Reyting.az bildirir ki, bu qeyri-adi mağara sistemi haqqında ilk məlumat dörd il əvvəl ortaya çıxsa da, o zaman avadanlıq çatışmazlığı və qapalı bölgəyə giriş məhdudiyyəti olduğundan araşdırma mümkün olmayıb. Yalnız 2024-cü ilin sonlarında müasir 3D skanerlərlə təchiz edilmiş arxeoloqlar və bioloqlar, Çexiyanın tədqiqatçılar qrupu əraziyə gəlib.
Ekspedisiyaya dəstək verən fondun şərəfinə "Neuron" adlandırılan bu unikal gölü tədqiq edən elm adamları təsdiqləyib ki, əsrlərlə yerin dərinliyində gizlənmiş termal ərazi dünyada analoqu olmayan yeganə kəşfdir.
Alimlər deyiblər ki, bu termal göl çöldəki şəraitdən asılı olmayaraq, təxminən 26°C sabit temperatur saxlayır. Buradakı su tamamilə oksidləşdikdə, üstəlik, sulfat turşusuna çevrilən bir hidrogen sulfidlə doymuş vəziyyətə gəlir və öz növbəsində əhəng daşını əridir. Bu prosesin nəticəsi olaraq, daha sonra yeraltı keçidlər, həm də mağaralar yaranır. Beləliklə, bu göl getdikcə böyüməklə yanaşı, öz formasını da dəyişir.
Alimlərin fikrincə, bu termal göl qayalar üzərində dəfələrlə və "fərqli dizaynla" yenidən işləyir.
Elm adamlarının fikrincə, neyronun unikallığı təkcə ölçüsündə deyil. Alimlər ümid edirlər ki, göl yeraltı mikrob həyatı, isti bulaqların necə əmələ gəldiyi, eləcə də Yer planetinin dərinliklərində kimyəvi reaksiyaların necə baş verdiyi haqqında ipucu verəcək.
Termal göl ərazisində işlər yeni başladığı üçün ekspedisiya araşdırmalara ümidlə davam edir və bəzi elmi suallara cavablar tapmağa iddialıdır. Albaniyadan əliboş dönməyəcəklərini qeyd edən ekspedisiya üzvü Riçard Bunda deyib: "Biz dərhal bunun qeyri-adi möcüzə olduğunu başa düşdüyümüzdən bu möcüzəli termal gölü tərk etmək fikrimiz yoxdur".
Oqtay QORÇU