Müəllimlərin hörməti və hüquqları təcili bərpa olunmalıdır AKTUAL

Rusiya təcrübəsindəki kimi yalnız cərimə mexanizminə güvənmək düzgün olmaz

Müəllimlər cəmiyyətin mənəvi rəhbəridir - onların sosial statusu yüksəlməlidir

“Ədalətli Rusiya – Həqiqət naminə” Partiyasının sədri Sergey Mironov müəllimlərin müdafiəsi üçün sərt tədbirlər təklif edib. Onun sözlərinə görə, müəllimləri təhqir edən şəxslər 20 min rubla (təxminən 400 manat), sosial şəbəkələrdə onlara qarşı kampaniya aparanlar isə 700 min rubla (təxminən 14 min manat) qədər cərimələnməlidir.

Maraqlıdır, müəllimlərin nüfuzunun qorunması üçün Azərbaycanda da oxşar cərimə mexanizminə ehtiyac varmı?

Təhsil eksperti Elşən Qafarovun sözlərinə görə, ölkədə müəllim nüfuzunun artırılması üçün kompleks tədbirlər görülməlidir: 

“Təhsilin inkişafı üzrə dövlət strategiyasında müəllim nüfuzunun yüksəldilməsi ilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsi əsas hədəflərdən biridir. Müəllimin nüfuzunu həm məktəbdə, həm də cəmiyyətdə qorumaq lazımdır. Əgər bir ölkənin təhsil naziri çıxıb deyirsə ki, "məktəblərdə pul yığılır və bunun günahkarı cəmiyyətdir, biz ancaq tənzimləyici qurumuq", nə etmək olar? Bir tərəfdən məktəblərdə pul yığılmasını etiraf edir, digər tərəfdən günahı cəmiyyətin üstünə atırsa, bu o deməkdir ki, müəllimlə cəmiyyəti üz-üzə qoyur. Belə olan halda təbii ki, müəllimin nüfuzu olmayacaq. Müəllimləri təhqir edən insanlara qarşı cərimələrin tətbiq edilməsi nəyi dəyişəcək? Biz ilk növbədə təhsil verənlərin fəaliyyətinin sağlamlaşdırılması yolunda addım atmalı idik. Məktəblərin nüfuzunu bərpa etmək, orada müəllim nüfuzunu qorumaq, müəllimlərin sosial müdafiəsini təmin etmək lazımdır. Bütün bunlar baş verdikdən sonra müəllimin nüfuzunun qorunması və ona qarşı qeyri-adekvat addımlar barədə belə bir təklif irəli sürmək olar”.(baku.post)

ADPU-nun Təhsildə Təhlil və Kommunikasiyalar Mərkəzinin direktoru, təhsil eksperti Kamran Əsədov “Sherg.az”a açıqlamasında bildirib ki, müəllimlər cəmiyyətin təhsil və mənəvi inkişafında əhəmiyyətli rol oynayan əsas sütunlardır. Onlar gələcək nəsilləri formalaşdıran və onlara biliklər, bacarıqlar və əxlaqi dəyərlər ötürən şəxslərdir: 

“Müəllimlərin cəmiyyətdə nüfuzunun qorunması olduqca vacibdir. Rusiya təcrübəsində təklif edilən kimi təhqir və böhtan hallarına qarşı sərt cərimələrin tətbiqi müəyyən qədər çəkindirici ola bilər. Amma Azərbaycanda yalnız cərimə mexanizminə güvənmək düzgün olmaz. Əslində, müəllimin nüfuzu yalnız qanunla deyil, cəmiyyətin yanaşması ilə formalaşır. Çox təəssüf ki, son dövrlərdə müəllimlərin cəmiyyət tərəfindən layiqincə qiymətləndirilməməsi və onların hüquqlarının yetərincə müdafiə olunmaması ciddi bir məsələdir. Müasir texnologiyaların geniş yayılması ilə müəllimlərin üzləşdiyi yeni problemlərdən biri onların fəaliyyətinin şagirdlər və valideynlər tərəfindən tez-tez müzakirə və tənqid edilməsidir. Şagirdlərin müəllimləri telefona çəkməsi, onları sosial şəbəkələrdə paylaşması və bəzi hallarda valideynlərin bu görüntülər əsasında müəllimləri cəzalandırmaq üçün addım atmaları böyük problemlərə səbəb ola bilər. Hətta bəzi hallarda müəllimlər şagirdləri tənbeh edərkən və ya dərs zamanı qeyri-etik davranışa qarşı çıxarkən, valideynlərin təzyiqi altında hüquqlarının pozulduğunu müşahidə edirik. Müəllimin işinə müdaxilə etmək, onun peşəkar nüfuzuna xələl gətirmək təhsil prosesinə zərər verir və cəmiyyətdə müəllimin rolunu zəiflədir”.

K.Əsədov hesab edir ki, müəllimlərin hüquqlarının müdafiəsi ilk növbədə onların iş mühitində təhlükəsiz və hörmətli bir şəraitdə çalışmasını təmin etməkdən ibarətdir: 

“Müəllimlərin peşəkar müstəqilliyi və nüfuzunun qorunması onların işə olan marağını və motivasiyasını artırır. Valideynlər və şagirdlər müəllimin işinə hörmətlə yanaşmalı, onların təlim və tərbiyə metodlarına etimad göstərməlidirlər. Müəllimlər cəmiyyətin mənəvi rəhbərləri kimi, dəstək və hörmət görməli, sosial hüquqları qorunmalıdır. Hüquqi müdafiə mexanizmləri vasitəsilə müəllimlər hər hansı bir qərəzli hücumdan qorunmalıdırlar, çünki onların fəaliyyəti təkcə akademik tədris deyil, həm də nəsillərin mənəvi tərbiyəsidir. Bir sözlə, müəllimləri qorumaq üçün inzibati cəzalar müəyyən rol oynasa da, əsas məsələ onların sosial statusunun real yüksəldilməsi və ictimai hörmətin bərpa olunmasıdır”.