Nepalda gərginlik: Yeni hökumət xalqın maraqlarına xidmət etməlidir ŞƏRH

Nepalda son günlər gərginlik artıb. Ölkədə ixtişaşlar və etiraz aksiyaları baş verib.

Bu hadisələr həm yerli, həm də dünya gündəmində geniş diqqət mərkəzindədir.

Gununsesi.info-ya danışan Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin (SHAM) sədri, politoloq Xəyal Bəşirov mövzunu belə şərh edib:

“Nepal dünya üçün çox aktual bir ölkə olmasa da, əslində strateji baxımdan önəmli bir dövlətdir. Ölkə təxminən 150.000 kvadrat kilometr əraziyə malikdir, əhalisi isə 30 milyondan artıqdır. Nepal Çin və Hindistan arasında yerləşir ki, bu da onun strateji əhəmiyyətini artırır. Belə yerləşmə Qərb ölkələrinin, xüsusilə ABŞ-ın diqqətini cəlb edir, çünki həm Çin, həm Hindistan Qərb üçün önəmli dövlətlərdir və onların arasında yerləşən Nepal, bu baxımdan vacib mövqedədir.

Son günlər Nepalda baş verən proseslər də, xüsusilə Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının tədbirinin keçirildiyi dövrdə baş verib. Nepal həm də bu təşkilatın dialoq tərəfdaşı kimi iştirak edir. Ölkədə ilk etirazlar sosial şəbəkələrin məhdudlaşdırılması ilə başladı. Verilən məlumata görə, etirazlarda daha çox gənc nəsil iştirak edib. Polislə toqquşmalar nəticəsində ölənlər və yaralananlar oldu. Hökumət 9 sentyabrda sosial şəbəkələrin fəaliyyətini bərpa etsə də, etirazların qarşısını ala bilmədi. Bu, göstərir ki, xalqla hakimiyyət arasında fikir ayrılığı və uçurum yaranarsa, dövlətin idarəçiliyi yalnız öz maraqlarına və ya kənar qüvvələrin maraqlarına xidmət edirsə, nəticədə hakimiyyət zəifləyir və sonda devrilir.

Nepalda da bu proses baş verdi. Xalqla iqtidar arasındakı ziddiyyət, uçurum sonda baş nazir Şarma Olinin istefası ilə hökumətin devrilməsinə gətirib çıxardı. Daha sonra prezident Ramçandra Paudel ilə bağlı istefa xəbərləri yayılsa da, bu, sonradan təkzib olundu. Qeyd etmək lazımdır ki, Nepal parlamentli respublikadır və əsas icra hakimiyyəti baş nazirin əlindədir. Olinin istefası hökumətin devrilməsini şərtləndirdi. Prezidentin istefa verib-verməməsi isə daha çox simvolik xarakter daşıyır”.

Politoluqun sözlərinə görə, Paudel prezident olaraq qalacaqsa da, yeni hökumətin formalaşmasından sonra onun istefa verməsi ehtimalı yüksəkdir:

“Etirazlar hətta prezident vəzifəsində qalsa belə, xalqın narazılığını göstərərək ölkədə xaosun qarşısını almağa çalışır. Yeni hökumət xalqın maraqlarına xidmət edən, xarici qüvvələrdən asılı olmayan bir hakimiyyət olmalıdır.

Nepalda yeni hökumətin formalaşması xarici dövlətlərin – həm Çin, həm Hindistan, həm də ABŞ və digər Qərb ölkələrinin – maraqlarını da nəzərə alır.

Yeni hökumət formalaşarkən bu qüvvələr öz nümayəndələrini irəli sürə bilərlər. Lakin ümumilikdə bu proses göstərir ki, xalqla eyni mövqedə olmayan, vətəndaşların maraqlarını nəzərə almayan hakimiyyətin sonu belə olur”.

Şəbnəm Rəhimova

Gununsesi.info