Nüvə müharibəsi... Yalnız iki ölkə böyük fəlakətdən qurtula bilər

İsrail-İran qarşıdurması nüvə müharibəsi ehtimalını yenidən müzakirə predmetinə çevirib.
Reyting.az bildirir ki, araşdırmaçı Enni Yakobsen mümkün nüvə müharibəsi və “kim sağ qalacaq?” sualına təəccüblü cavab verib.
Onun iddiasına görə, nüvə müharibəsindən sonra yalnız Avstraliya və Yeni Zelandiya əkinçiliklə məşğul ola, digərləri ya aclıqdan, ya da radiasiyanın təsirindən ölə bilər.
Araşdırmaçı jurnalist qatıldığı podkast verilişində deyib ki, ABŞ, Rusiya, Çin və İran (?) kimi nüvə güclərinin aparıcı rol oynayacağı müharibədə Şimal yarımkürəsi yaşayış üçün tamamilə yararsız hala düşəcək.
Yakobsenin fikrincə, Ukrayna kimi əkinçilik bölgələri on il qarlı səhralara çevriləcək və “nüvə qışı” fenomeninin bəşəriyyət üçün ölümcül nəticələri olacaq.
Araşdırmaçının istinad etdiyi məlumatlar 2022-ci ildə “Nature Food” jurnalında dərc edilən elmi araşdırmaya əsaslanır. Bu araşdırmaya görə, dünyada 5 milyard insan tammiqyaslı nüvə müharibəsindən sonra aclıqdan ölə bilər.
Qeyd olunur ki, nüvə bombalarının yaratdığı yanğınlar və partlayışlar atmosferə yüksələn tüstü ilə birlikdə Günəş işığının qarşısını alacaq. Bu “qara pərdə” effekti temperaturu 40 dərəcə aşağı salacaq və kənd təsərrüfatını qeyri-mümkün edəcək.
Mütəxəssislərin fikrincə, insanlar açıq havaya çıxa bilməyəcək, hətta Günəş işığı belə ölümcül olacaq.
“Ozon təbəqəsi məhv olacaq, insanlar Yerin altında gizlənməli olacaqlar”,- deyə Yakobsen izah edib.
O, əlavə edib ki, sağ qalmaq şansı olan ən yüksək yerlər - Avstraliya və Yeni Zelandiyadır. Bu, təkcə onların uzaq və təcrid olmalarına görə deyil: Əkinçilik üçün yararlı torpaqları var, radiasiyanın təsirindən uzaqdırlar və Şimal yarımkürəsində baş verən partlayışlardan qaynaqlanan küləklər və okean axınları bu bölgələrə çatmır.
Avstraliyaya qaça bilməyən amerikalılar unudulmuş nüvə sığınacaqlarını yenidən gündəmə gətiriblər. Mütəxəssislərin fikrincə, yaxşı sığınacaqda qalın beton və ya polad divarlar, radiasiyanı süzən ventilyasiya sistemləri, həftələrlə davam edə biləcək qida və su ehtiyatları, tullantıların idarə olunması və əsas rahatlıq sahələri olmalıdır.
Yakobsen keçən il nəşr etdiyi kitabında nüvə müharibəsinin ilk dəqiqəsindən sonrakı dəqiqəyə qədər nələrin baş verə biləcəyini təfərrüatı ilə izah edərək, “İlk dəqiqədə yüz milyonlarla insan öləcək. Amma insanlar daha çox aclıqdan dünyalarını dəyişəcəklər”,- ifadəsini işlədib.
Qeyd edək ki, nüvə müharibəsində insan həyatı üçün təkcə texnologiya deyil, həm də coğrafiya önəmlidir. Bəziləri üçün bu tale Avstraliya sahillərində başlaya bilər.
Y. QACAR