Özünü yorma, kişi, mən düzələn zad deyiləm… Təbriz VƏFALI YAZIR

Təbriz VƏFALI

***    

Keçmiş SSRİ dövründə digər sovet respublikalarında oldğu kimi Azərbaycan SSRİ-də də dəmir nizam-intizam, insanları daim vəlvələyə salan sərt və amansız cəzalar var idi. Ona görə də o zamanlar qanun pozuntularının, cinayət hadisələrinin sayı az idi. Hətta “ölüm kamerası” adlanan otaqda ölüm hökmünün, ürəkdən güllələnmənin, edamın digər növü olan suda boğmanın icra edildiyi bir dövrdə ağır cinayətlər törətmək böyük məharət və cəsarət tələb edirdi. 

Xüsusilə də həmin dövrlərdə avtoxuliqanlıq hallarının, yol-nəqliyyat hadisələrinin sayı çox az idi. Çünki sürət həddini artıranları, yol hərəkəti qaydalarına əməl etməyənləri, yol hərəkəti nişanlarına məhəl qoymayanları anadan doğulmalarına peşiman edir, anadan əmdikləri südü onların burunlarından gətirirdilər…

Azərbaycan müstəqliik qazandıqdan sonra humanistliyimiz, mərhəmətli olmağımız sayəsində qanunlarımızda dəyişikliklər edildi, ağır cəzalar yüngülləşdirildi, ölüm hökmü, güllələnmə ləğv olundu. Bəzi cəzalara görə cərimələr qəpik-quruşa endirildi, bir neçə illik həbs bir neçə sutkalıq inzibati həbslə əvəz edildi. Bunun nəticəsidir ki, avtoxuliqanlıq sanki başlı-başına buraxılmış bir xəstəliyə çevrilib. Avtoxuliqanlıq taun kimi transmissiv infeksion xəstəliyə dönərək əksər sürücülər, xususən də gənclər arasında yayılmaqdadır.  Bu səbəbdən də uzun illərdir avtoxuliqanlıq bəlasına düçar olanlar arasında alkoqoldan, yəni spirtli içkilərdən, eləcə də narkotik vasitələrdən, psixotrop maddələrdən və ya güclü təsir göstərən digər maddələrdən istifadə edən sürücülərə rast gəlinir.

Son zamanlarda isə cəmiyyətimizi və ictimaiyyətimizi narahat edən ən ciddi problemlərdən, ən ümdə və həlli vacib məsələlərdən biri də motosiklet, moped, skuter və velosiped sürücülərinin kütləvi avtoxuliqanlıqla məşğul olmalarıdır. Təhlükəli manevrlər edərək yol hərəkəti qaydalarını kobud şəkildə pozan və digər hərəkət iştirakçılarına real təhlükə yaradan sürücülər Dövlət Yol Polisi əməkdaşları tərəfindən saxlanılsa da, sürücülərdən bəzilərinin sürücülük hüququ 1 il müddətinə məhdudlaşdırılsa da, onlar 15 gün müddətinə inzibati həbs olunsalar da, nə çifayda?  

İkitəkərli nəqliyyat vasitələrinin digər sürücüləri qanunlarımıza, sürücülük hüquqlarının məhdudlaşdırlmasına, 15 günlük həbsə əhəmiyyət vermədən, məhəl qoymadan qanlarına işləmiş, canlarına hopmuş zərərli vərdişlərindən, “sevimli peşələri”ndən - avtoxuliqanlıqdan vaz keçmək istəmirlər. 

Düzdür, Dol Yol polisi əməkdaşları motosiklet, moped, skuter və velosiped sürücüləri ilə nəzarət və maarifləndirmə tədbirlərini gündəlik və gücləndirmiş şəkildə davam etdirirlər. Yol hərəkəti qaydalarını pozan, sürət həddini aşan və təhlükəli manevr edən sürücülərlə yerində izahat və xəbərdarlıqlar aparılır. Hər bir qayda pozuntusunun digər yol hərəkəti iştirakçıları üçün yaratdığı risklər izah olunur. Amma başımızın üstünü almış qara buludlar dağılmaq bilmir ki, bilmir. İkitəkərli nəqliyyat vasitələri ilə avtoxuliqanlıq edənlər hələ də yetərincədir. Çünki başımızın üstündə sərt qapaz, dəmir yumruq olmasa, mərhum şairimiz Mirzə Ələkbər Sabir demişkən, özünü yorma, kişi, mən düzələn zad deyiləm.  

Nə qədər ki, valideynlər, ikitəkərli nəqliyyat vasitələrinin “dəlisi”nə çevrilmiş uşaqlar, yeniyetmələr və gənclər  qarşılıqlı hörmət və məsuliyyətin yol təhlükəsizliyinin təməli olduğunu dərk etmirlər, sözügedən sürücülər yol hərəkəti qaydalarına əməl etməklə həm özlərini, həm də başqalarını qorumağın mahiyyətinə varmırlar, İnzibati Xətalar Məcəlləsində avtoxuliqanlarla bağlı cəzalar ağırlaşdırılmayıb, cərimələr artırılmayıb avtoxuliqanlıq qlobal problemə çevrilməklə daim təhlükə və ölüm mənbəyi olaraq qalacaq. 

MİA.AZ