Paşinyanın ifşa prosesi: Nikol əsas rəqib olan kilsə rəhbərliyini zərərsizləşdirmək niyyətindədir

Bəziləri Erməni Apostol Kilsəsinin ikiüzlülərin və fariseylərin əsarətindən azad edilməsi prosesində türk və ya azərbaycanlı izi görməyə çalışır”. Bunu Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan sosial şəbəkədəki səhifəsində yazıb. Ermənistan hökumətinin rəhbəri bu yanaşmanın doğru olmadığını bildirib. Bəziləri Erməni Apostol Kilsəsinin ikiüzlülərin və fariseylərin əsarətindən azad edilməsi prosesində türk və ya azərbaycanlı izi görməyə çalışır. Bu, öz çirkinliklərini erməni ictimaiyyətindən gizlətmək üçün “Azərbaycan” və ya “Türkiyə” arqumentlərindən istifadə edəndə ikiüzlülüyün ən birbaşa ifadəsidir. Bu üsuldan istifadə edənlər, o cümlədən xarici qüvvələr onlara istənilən sağlam diskursu pozmağa, istənilən islahatı dayandırmağa və Erməni Apostol Kilsəsini indiki kimi çıxılmaz vəziyyətdə saxlamağa imkan verir. Ktriç Nersisyan (bütün ermənilərin katolikosu II Qareginin əsl adı - red.) və onun kimi müqəddəs kilsəmizi ləkələyənlər Ermənistan və Erməni Apostol Kilsəsinin çiçəklənməsini istəməyən istənilən qüvvəyə hədiyyədir. Bəziləri Ktriç Nersisyanı müdafiə edir. Nəyi müdafiə edirsən, kimi müdafiə edirsən? Yalanı, saxtakarlığı, çirkinliyi? Bu yolla özünüzü müdafiə edirsiniz və heç bir şansınız yoxdur. Erməni Apostol Kilsəsi İsa Məsihə və erməni xalqına qaytarılacaq. Ktriç Nersisyan taxtı boşaltmalıdır”.

Paşinyan yeni katolikos üçün namizədinin olmadığını da sözlərinə əlavə edib. Çoxları iddia edir ki, mənim yeni katolikos üçün namizədim var. Təəssüf ki, katolikosluğa namizədim yoxdur. Amma mənim katolikosun necə olduğu barədə təsəvvür var: Tanrıya inanan, fırıldaqçı olmayan, İsa Məsihin davamçısı, kilsəyə xidmət edən, “mömin və ruhanilik” pərdəsi altında gizlənməyən biri. Bizim dindar və Tanrıdan qorxan bir katolikosumuz olacaq.

Politoloq Natiq Miri Sherg.az-a bildirib ki, Paşinyan ilk növbədə dövlət-din münasibətlərini konstitusiya səviyyəsində tənzimləmək istəyir:

“Bildiyiniz kimi, bütün xristian dünyasında, o cümlədən Qərb ölkələrində din dövlətdən ayrıdır və dinin siyasi hakimiyyət üzərində heç bir təsiri yoxdur. Əksinə, tarix boyu din dövlət hakimiyyətinin siyasətinə dəstək verən tamamlayıcı bir ünsur kimi istifadə olunub. Bu yanaşma yalnız xristianlıqda deyil, yəhudilikdə, islamda və digər dinlərdə də mövcuddur. Ancaq Ermənistanda vəziyyət fərqlidir. Ermənistanda kilsə və onun rəhbərliyi Katolikos siyasi hakimiyyət üzərində ciddi təsir imkanlarına sahibdir. Həm xalqı arxasınca aparmaq, həm də siyasi qərarlara təsir etmək baxımından kilsənin mühüm rolu olub. Xaricdəki erməni diasporlarının maliyyə yardımları və digər dəstəkləri də kilsənin təsir imkanlarını artırıb. Bu səbəbdən istənilən siyasi hakimiyyət, kilsə ilə bütün məsələlərdə razılaşmaq məcburiyyətində qalıb. Təbii olaraq, kilsə də bu gücdən öz maraqları üçün istifadə edib. Bir çox cinayət xarakterli maliyyə sövdələşmələri baş verib ki, bu faktlar artıq Paşinyan hökumətinin əlində dosye şəklində mövcuddur. Hazırda isə bu təsiri aradan qaldırmaq üçün Paşinyan ifşa prosesinə başlayıb. Bildiyiniz kimi, ötən il keşiş Baqratın rəhbərliyi altında etiraz dalğası başladı və bu prosesin arxasında Ermənistan Apostol Kilsəsi dayanırdı. Etirazların arxasında Katolikos II Qareginin şəxsiyyəti dururdu. Bunu Nikol Paşinyan yaxşı bilirdi, baxmayaraq ki, bütün müxalif və revanşist qüvvələr bu etirazlara dəstək verirdi. Ancaq etirazları təşkil edən, yönləndirən əsas qüvvə məhz kilsə idi. Əgər keşiş Baqratın başlatdığı proses hakimiyyətin devrilməsi ilə nəticələnsəydi, Ermənistan da Vatikan kimi bir ölkəyə çevriləcəkdi. Yəni dinin rəhbəri, faktiki olaraq dövlət rəhbərinə çevriləcəkdi. Bu hadisələrdən sonra Nikol Paşinyan kilsənin açıq şəkildə mövcud hakimiyyətə qarşı düşmənçilik mövqeyi tutduğunu anlayıb. Eyni zamanda Paşinyan çox yaxşı bilir ki, Ermənistan Apostol Kilsəsinin rəhbərliyi Rusiya tərəfindən idarə olunur”.

Ekspert söyləyib ki, 2026-cı il parlament seçkiləri öncəsi kilsənin də müdaxilə edə biləcəyi yeni bir etiraz dalğası başlaya bilər:

“Bu baxımdan Paşinyan əsas rəqib və ideoloji güc mərkəzi olan kilsə rəhbərliyini zərərsizləşdirmək niyyətindədir.

Paşinyan çox önəmli bir məqamdan yapışıb. Çünki kilsə rəhbərliyində subaylıq andı deyilən anlayış var. Bu insanlar özlərini Tanrıya həsr etdiklərini iddia edərək evlənmir, ailə qurmur və övlad sahibi olmurlar. Lakin bu andın pozulduğu halların olduğu ortaya çıxıb. Bu and təkcə Katolikos Qaregin tərəfindən deyil, arxiyepiskoplar və ətraflarındakı keşişlər tərəfindən də kobud şəkildə pozulub. Bu isə kilsənin təməl prinsiplərinə ziddir. Yəni, özlərini müqəddəslər kimi təqdim edən şəxslər əslində xalqın hisslərindən sui-istifadə edən, yalançı və manipulyativ şəxslər kimi çıxış ediblər. Bu müqəddəslik görüntüsündən istifadə edərək müxtəlif maliyyə fırıldaqları ilə məşğuldurlar. İndi isə Nikol Paşinyan bu faktları ifşa etməyə çalışır. Bu səbəbdən cəmiyyət daxilində gerçəkləri öyrəndikcə təəccüblənən və dəyişiklik istəyənlərin sayı artır. Paşinyan da bu imkandan istifadə edərək, 2026-cı il parlament seçkiləri öncəsi öz rəqiblərindən qurtulmağa çalışır. Əgər kilsə rəhbərliyi könüllü şəkildə bu prosesə tabe olmazsa, onların cinayət xarakterli fəaliyyəti ifşa edilərək hüquqi müstəviyə çıxarılacaq. Burada söhbət təkcə Katolikos II Qaregindən getmir, onun bütün ətrafı bu prosesin hədəfindədir. Beləliklə, Paşinyan Rusiyanın Ermənistandakı ən güclü təsir vasitələrindən birini neytrallaşdırmağa çalışır. Bu da növbəti seçkilərdə Paşinyana üstünlük qazandıra bilər. Buna paralel olaraq, yeni konstitusiya dəyişiklikləri ilə hökumət artıq kilsə rəhbərliyinin seçilməsində də iştirak edəcək. Yəni hökumətin bildiyi şəxslər, dövlət prinsiplərinə uyğun insanlar kilsə rəhbərliyinə gətiriləcək. Beləliklə, dövlət-din münasibətləri qanunvericiliklə tənzimlənəcək və bu da suveren, müstəqil Ermənistan ideyasına xidmət edəcək”.