Peruda 3 min əvvələ aid nadir rəngarəng freska tapılıb

Bakı, 29 avqust, AZƏRTAC

Perunun şimal-qərb sahilində arxeoloqların yeni kəşfi mütəxəssislər tərəfindən hətta qədim artefaktlarla zəngin olan bu bölgə üçün belə “görünməmiş” tapıntı adlandırılıb.

AZƏRTAC “Livescience” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, arxeoloqlar Huaka Yolanda məbəd kompleksindəki nisbətən nazik yer təbəqəsi altında qeyri-adi dərəcədə yaxşı qorunub saxlanılan təxminən 3 min il yaşı olan freska aşkar ediblər. Buradakı divarlarda mavi, sarı, qırmızı və qara boyaların parlaq rəngləri hələ də görünür. Bu təsvirlərdə balıqlar, bitkilər, ulduzlar və mənası hələ də deşifrə edilməmiş mifoloji varlıqların fiqurları əks olunub.

Tapıntının ölçüləri heyranedicidir: freskanın təxminən altı metr uzunluğu və üç metr hündürlüyü var. Nadir kəşfi edən alimlər qrupunun rəhbəri, Peru Papa Katolik Universitetinin arxeoloqu Sesiliya Maurisionun sözlərinə görə, rəsm Formativ dövrə (e.ə. 2000-1000-ci illər) aid yerli məbədin atriumunun daxili divarlarını bəzəyib. Məhz həmin dövrdə mürəkkəb cəmiyyətlər ilk dəfə indiki Peru ərazisində formalaşmağa başlayıb, burada din, incəsənət və müxtəlif sosial ayinlər getdikcə daha əhəmiyyətli rol oynayıb.

Freskanın cənub tərəfində qanadları uzadılmış və başında almaz şəkilli naxışlı iri quş, ola bilsin ki, qartal və ya şahin təsvir edilib. Şimal tərəfi bitkilərin təsvirləri, ulduzlar və insanabənzər siluetlərlə bəzədilib. Maurisionun fikrincə, bu fiqurlar insan dünyası ilə fövqəltəbii güc arasında vasitəçi hesab edildiyi üçün həmin dövrdə cəmiyyətdə böyük nüfuza malik olan şamanların obrazları ola bilər.

Maraqlıdır ki, Yolanda tapıntısı eyni dövrün digər abidəsi Şavin de Untarın məşhur rəsmlərindən fərqlənir. Orada dağlıq bölgələrin kahinləri cəngəllik yırtıcılarını - yaquarları və ilanları təsvir edirlər. Burada isə əsas bədii motiv sahil icmalarının xüsusi mədəni ənənələrini əks etdirən balıq və dəniz naxışlarıdır. Bu, sahilin qədim sakinlərinin dağ qonşularından fərqli olaraq özünəməxsus mədəniyyətini inkişaf etdirdiyini göstərir. Dəniz yaxınlığında yaşayan insanlar balıqçılıqdan və dəniz ehtiyatlarından asılı idilər. Buna görə də dənizin və onun simvollarının onların ruh dünyasının ayrılmaz hissəsinə çevrilməsi təəccüblü deyil.

Bu kəşf alimlər üçün xüsusilə qiymətlidir, çünki dünya arxeologiyasında belə tapıntılar olduqca nadirdir. Qədim freskaların əksəriyyəti zamanın və iqlim faktorlarının dağıdıcı təsirlərinə görə günümüzə qədər gəlib çatmayıb. Alimlərin tablonu bu qədər yaxşı vəziyyətdə, rənglərin və aydın təsvirlərin qorunub saxlanmış halda tapması əsl möcüzədir.