Putin Ərdoğandan xahiş etdi, Türkiyədə hazırlıq başladı 3 gün sonra...

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Kremldə keçirdiyi mətbuat konfransında Ukrayna ilə müzakirələri yenidən başlatmaq istədiyini açıqlayıb. O, həmçinin Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğandan bu istiqamətdə görüşlərin İstanbulda keçirilməsini xahiş edəcəyini bildirib. Bu açıqlamanın ardınca, Ərdoğan ilə telefon əlaqəsi saxlayıb və mövzu ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski isə sosial media hesabından 15 May tarixində İstanbulda Putin gözləyəcəyini qeyd edib. Bu müzakirələr, Türkiyənin böhranların həlli üçün necə bir diplomatik rol oynadığını və İstanbulun beynəlxalq sülh prosesində niyə bu qədər əhəmiyyətli olduğunu bir daha gündəmə gətirir.

İki lider danışıqlar üçün niyə məhz İstanbulu seçdi? 3 ildən çoxdur davam edən münaqişənin başa çatması üçün razılıq əldə oluna bilərmi?

Globalinfo.az-a danışan türkiyəli politoloq Hasan Oktay bildirib ki, dördüncü ildir davam edən Ukrayna böhranı, görünüşdə sadəcə Kiyevlə Moskva arasında olsa da, belə deyil.

“Münaqişə faktiki olaraq ABŞ, Avropa İttifaqı (Aİ) və Rusiya arasında böyük bir böhran olaraq mövcudluğunu davam etdirir. ABŞ Prezidenti Donald Tramp seçki prosesi zamanı hakimiyyətə gələcəyi təqdirdə Ukraynada sülhün təmin ediləcəyini bildirmişdi. Ukrayna ordusu Zelenskinin əmri ilə bu açıqlamanı nəzərə alaraq, müharibəni Rusiya torpaqlarına yaymaqla Qafqaz bölgəsində bir sıra ərazilərə nəzarəti ələ keçirdi. O, bu yolla danışıqlar zamanı işğal olunan ərazilərin mübadiləsi ilə sülhün mümkün olacağı gözləntisini irəli sürdü. Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra isə Kiyev və Moskva ilə müzakirələrə start verildi, amma konkret nəticə əldə olunmadı.

ABŞ Rusiya ilə görüşlər keçirdi, iki ölkə arasındakı münasibətlərdə yumuşalma müşahidə olundu. Həmçinin Vaşinqton Avropa İttifaqı üzərindəki qoruma qalxanını demək olar ki, qaldırdı. Ukrayna məsələsini Avropa ilə Rusiya arasında bir böhrana çevirdi”.

Hasan Oktay

Politoloq əlavə edib ki, Rusiya prezidenti İkinci Dünya müharibəsindəki qələbə münasibətilə Moskvada keçirilən hərbi parada 20-ə yaxın ölkənin qatılmasından sonra qalib ədası ilə çıxış etdi:

“Putin İstanbulda sülh masası qurulacağı təqdirdə oraya qatılacağını söylədi. Zelenski də buna dərhal cavab verərək, Kreml rəhbərini orada gözləyəcəyini açıqladı. İstanbulun bu şəkildə ön plana çıxması, Türkiyənin böhranın əvvəlindən etibarən ortaya qoyduğu tutumun son dərəcə balanslı və sabit olmasının nəticəsidir. Daha əvvəl İstanbulda bir barış təşəbbüsü həyata keçirilsə də, bu, xüsusilə Rusiya kəşfiyyat və təhlükəsizlik bürokratları tərəfindən əngəllənmişdi. Lakin, bu dəfə Putin yenidən İstanbulu ön plana çıxarır. Belə bir qərar həm Rusiya, həm də Ukrayna üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Əlbəttə, bu barış anlaşmasının İstanbulda imzalanması, Türkiyənin beynəlxalq diplomatik səhnədəki əhəmiyyətini daha da artıracaq.

Turan Rzayev
Globalinfo.az