“Putin səhnəyə qayıdır: Müharibə sanki yoxdur“ “The New York Times“

"Şanxay sammiti Kreml liderinin beynəlxalq arenada təcriddən çıxdığını nümayiş etdirdi..."

Üç il əvvəl Vladimir Putin Avrasiya liderlərinin illik sammitinə qatılarkən küncə sıxılmış və təcrid olunmuş bir siyasətçi təsiri bağışlayırdı. Çin rəhbəri Ukrayna müharibəsinə görə narahatlığını gizlətmirdi, Hindistanın baş naziri isə açıq şəkildə "Bizim dövr müharibə dövrü deyil" deyirdi.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The New York Times" nəşri yazıb.

Nəşr qeyd edir ki, o vaxt Moskvaya bağlı ordular Ukrayna cəbhəsində geri çəkilir, digər dövlət başçıları isə Putindən uzaq dayanmağa çalışırdılar. Lakin bu gün mənzərə dəyişib. Çində keçirilən Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının sammitində Putin böyük coşqu ilə qarşılandı və bu, onun dünya arenasında təcriddən çıxmasının rəmzinə çevrildi.

Sammitdə yeni ovqat

Putin sammit tribunasından Qərbi Ukrayna müharibəsinə görə ittiham etdi, Hindistanın baş naziri Modi ilə əl-ələ gəzdi, Çin lideri Si Tszinpinlə birlikdə gülüş dolu kadrların mərkəzində oldu. İran, Nepal, Tacikistan, Türkiyə və Vyetnam liderləri ilə isə gecəyarısınadək davam edən görüşlər keçirdi.

Gürcüstan Dövlət Universitetinin professoru Mariya Repnikovanın sözləri ilə desək, sammitdə "sanki müharibə qəbul olunmuşdu, hər şey normal hala dönmüşdü və elə bil, müharibə ümumiyyətlə mövcud deyildi".

Ukrayna XİN isə yekun bəyanatda Avropanın İkinci Dünya müharibəsindən sonra gördüyü ən böyük təcavüz müharibəsindən bir kəlmə belə söz açılmamasını "təəccüblü" adlandırdı.

Tramp amili və diplomatik qayıdış

Jurnalistlər qeyd edir ki, "zalda görünməyən fillərdən biri" ABŞ prezidenti Donald Tramp idi. Məhz o, Putinin təcridini qismən qıraraq onu on ildən sonra ilk dəfə Amerika qitəsinə dəvət edib və Braziliya, Hindistan, Cənubi Afrika kimi liderlərlə gərgin münasibətləri fonunda onların Kremlə yaxınlaşmasına yol açıb.

Müharibənin ilk günlərindən Moskva Çin, Hindistan və Türkiyə kimi qeyri-Qərb ölkələri ilə münasibətləri gücləndirdi. Bu əlaqələr həm hərbi iqtisadiyyata dəstək verdi, həm də Putin rejiminə legitimlik qazandırdı.

Vaşinqtondakı Kennan İnstitutunun direktoru Maykl Kimmic deyir: "Söhbət yalnız Rusiyanın üç ildən çox davam edən ağır müharibəyə baxmayaraq ayaqda qalmasından getmir. Rusiya diplomatiyası çox məharətli çıxdı və ölkə üçün həyati əhəmiyyət daşıyan münasibətlər şəbəkəsi quruldu".

Məhdudiyyətlər və paradokslar

Bununla belə, Putinin isti qarşılanmasının sərhədləri var. Avropa ilə münasibətlər dərin donmuş vəziyyətdədir. Bir çox tərəfdaş ölkələr Rusiya ilə ticarətdən asılı olduqları üçün açıq şəkildə Kremlin mövqelərini dəstəkləməyə tələsmir. Çoxu Rusiya tərəfindən irəli sürülən ərazi iddialarını tanımayıb.

Bununla yanaşı, Trampın ticarət müharibələri və təzadlı siyasəti fonunda Putin və Si özlərini "daha sabit tərəfdaş" kimi təqdim edir. Çin isə sammitdən istifadə edərək qlobal nizamın qurulmasında mərkəzi oyunçu olduğunu göstərmək istəyir.

Putinin Çindəki sammitdə gördüyü isti münasibət onun Qərbin sanksiyaları və təcrid cəhdlərinə baxmayaraq yeni diplomatik mövqelər qazandığını göstərir. Lakin bu dəstək tam deyil və çox vaxt maraqlar balansına əsaslanır. Bununla belə, fakt odur ki, beynəlxalq səhnədə artıq heç kim Putini əvvəlki kimi küncə sıxılmış lider hesab etmir.