Putinin sağ əli: Medinski bilərəkdən həssas nöqtələrə toxunur ŞƏRH

Rusiyanın Qarabağ amilindən Azərbaycana qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə etmək cəhdləri qalır

 Rusiya prezidentinin köməkçisi Vladimir Medinskinin Ukrayna müharibəsini Qarabağda mövcud olmuş vəziyyətlə müqayisə etməsi ciddi narazılığa səbəb olub. Kremlin məkrli niyyətini dilə gətirən Medinski bildirib ki, əgər Ukrayna münaqişəsi real sülh olmadan dayandırılarsa, bu, nüvə müharibəsinə gətirib çıxara bilər. Çünki Kiyev və NATO Rusiyanın yeni ərazilərini geri almağa çalışacaq:

 "Əgər cəbhə xətti boyu münaqişə dayandırılarsa və əsl sülh əldə olunmazsa, sadəcə olaraq hansısa atəşkəs bağlanılarsa, bu, Ermənistanla Azərbaycan arasında mübahisəli bölgə, Qarabağ kimi - bu zaman bu bölgə nəhəng Qarabağa çevriləcək. Bir müddət sonra Ukrayna NATO ilə, müttəfiqləri ilə birlikdə NATO-ya daxil olacaq, onu geri qaytarmağa çalışacaq və bu, planetin sonu olacaq, nüvə müharibəsi olacaq. Moskva heç kim tərəfindən tanınmayan nəhəng Qarabağın yaradılmasını istəmir ki, nüvə müharibəsi başlaya bilər". Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Putinin köməkçisinə kəskin cavab verib, onu dövlətlərarası münasibətlərə xələl gətirməməyə çağırıb. Qeyd olunub ki, Medinskinin Qarabağ bölgəsini mübahisəli ərazi kimi təqdim edən açıqlaması təəssüf və təəccüb doğurur. O bildirib ki, Qarabağ əzəli Azərbaycan torpağıdır. Rusiya özü Qarabağı Azərbaycanın ərazisi kimi tanıyıb və tanıyır. Ayxan Hacızadə Medinskiyə səlahiyyətinə aid olmayan məsələlərə dair yanlış iddialar səsləndirməklə dövlətlərarası münasibətlərə xələl gətirməməyi tövsiyə edib: "Azərbaycan heç zaman heç bir ölkənin ərazi bütövlüyünü pozmadığına görə və heç bir ölkəyə qarşı aqressiv müharibə aparmadığına görə belə müqayisə yersizdir". Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bildirib ki, Rusiya rəsmi olaraq Qarabağı Azərbaycanın ərazisi kimi tanıyır. O, prezidentin köməkçisi Vladimir Medinskinin sözlərini kontekstdən çıxarmamağa və onlara tamamilə fərqli bir məna verməməyə çağırıb. Zaxarova Rusiyanın rəsmi olaraq Qarabağı Azərbaycanın ərazisi kimi tanıdığını söyləyib. Qeyd edib ki, Medinski Qarabağla bağlı şərhdə vəziyyətin tarixi aspekti və sosial mədəni xüsusiyyətlərdən danışıb.

Siyasi şərhçi Asif Nərimanlı "Sherg.az"a deyib ki, Medinskinin Ukrayna müharibəsində Qarabağı nümunə kimi göstərməsi suallar yaradır. Ekspertin sözlərinə görə, ilk baxışdan "istinad"ın sadəcə mövqeyin arqumentləşdirilməsi məqsədi daşıdığı görünür: 

"Bakı və İrəvan arasında Qarabağ münaqişəsi üzrə atəşkəs əldə edilmişdi. Azərbaycan 30 il sonra torpaqlarını işğaldan azad etdi, ardınca suverenliyini bərpa etməklə Rusiyaya sülhməramlılarını bölgədən çıxarmaqdan başqa çıxış yolu qoymadı. Moskva postsovet məkanında ilk dəfə belə vəziyyətlə üzləşdi. Bu baxımdan, Medinskinin sözləri Rusiyanın Ukraynada, həm də ümumilikdə postsovet məkanında "Qarabağ ssenarisi" ilə üzləşmək istəməməsi kimi oxuna bilər. Lakin Medinskinin "Qarabağ istinadı" Ermənistanda mövqelərini bərpa etməyə və bölgədə yenidən güclənməyə çalışan Rusiyanın addımları fonunda sadəcə "mövqeyini arqumentləşdirmək" kimi görünmür. Xüsusilə Moskvanın Xankəndidən İrəvana qaçan separatçılara son dövrlər yenidən "yatırım" etməsi fonunda, bu, diqqətçəkəndir. Separatçıların İrəvanda yenidən aktivləşməsi və Paşinyan hakimiyyətinin "neytral mövqeyi"dir. Qarabağdan qaçan separatçıların son addımları Paşinyan hakimiyyəti tərəfindən əvvəlki məhdudiyyətlə üzləşmədi. Hesab etmək olar ki, rəsmi İrəvan onlardan Bakı ilə danışıqlarda "kart" kimi istifadə etməyə çalışır. Lakin separatçıların Paşinyan hakimiyyətinə qarşı müxalif elektoratda yer aldığını nəzərə alsaq, bu ehtimal zəifləyir. Ermənistan mediasında yayılan məlumatlarda isə deyilirdi ki, separatçıların fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmamasını Paşinyandan Moskva istəyib. Mövcud şərtlərdə regiona qayıtmağa çalışan Rusiya ilə münasibətləri yenidən normallaşdırmaq istəyən rəsmi İrəvanın belə bir istəyi qəbul etməsi mümkün variantlardandır".

Analitik vurğulayıb ki, Rusiya "Qarabağ erməniləri"nə yardımı artırır: "Ötən ayın sonunda Mariya Zaxarova "Qarabağdan olan ermənilərə" kifayət qədər böyük miqdarda humanitar yardımın planlaşdırıldığını açıqlamışdı. Bu iki informasiya Rusiyanın Qarabağla bağlı yeni siyasi kampaniyasına diqqət çəkir. Burada "Qarabağ amili" həm Bakı, həm İrəvana qarşı istifadə edilə bilər. Ermənilərin yenidən Qarabağa köçürülməsi, keçmiş münaqişə motivlərinin aktullaşdırılması qeyri-mümkündür. Bunu Moskva da anlayır. Lakin Rusiyanın Qarabağ amilindən Azərbaycana qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə etmək cəhdləri qalır. Belə cəhdlər adətən Bakı ilə münasibətlərdə soyuqluğun olduğu dövrlərdə aktivləşir. Rusiya "Qarabağ erməniləri" və separatçılardan Ermənistana hakimiyyətə qarşı da istifadə edir. Lavrovun İrəvan səfəri fonunda separatçıların aktivləşməsi və Rusiyadan humanitar yardımların artırılması da bu kontekstdə diqqət çəkir. Aydın görünür ki, Moskvanın humanitar yardımları və dəstəyi separatçılar başda olmaqla "Qarabağ erməniləri"nin seçki dövründə Paşinyana qarşı müxalif cəbhədə birləşməsini daha da stimullaşdırmaq məqsədi daşıyır. Bu proseslər fonunda Medinskinin "Qarabağ istinadı" təsadüfdən daha çox, Azərbaycanın həssas nöqtələrinə toxunmaq və Ermənistan müxalifətinə hakimiyyətə qarşı istifadə edə biləcəkləri yeni gündəm vermək kimi görünür".

Təhlükəsizlik üzrə ekspert İlqar Altay da bildirib ki, Medinskinin çıxışı çox zərərli və qərəzlidir, Azərbaycana və onun ərazi suverenliyinə qarşıdır. Ekspert vurğulayıb ki, əvvəla, Medinski Putin tərəfindən tam bəyənilən, Lavrovun yerinə hazırlanan şəxsdir:

 "O, Rusiyanın Ukrayna konflikti danışıqları üzrə vacib nümayəndə heyətində rəhbərlik edir. Demək, şəxsin sözünü ciddiyə almamaq olmaz. Medinski Qarabağı "mübahisəli" və daha çox "Ermənistan tərkibli" hesab edir. Keçmiş Qarabağ konflikti üzrə Bişkek müqaviləsinin qeyri-düzgün və pis nəticəli olduğunu iddia edir. Analizdən görünür ki, Medinski bu sözləri təsadüfən, sözgəlişi deyil, əvvəlcədən hazırlıqlı, planlı olaraq ifadə edir. Yəni Kremldən tapşırıq olaraq, Azərbaycana, Ermənistana və əsas da Qarabağ ermənilərinə Kremlin mövqeyi çatdırılır. Düşündürücü və narahatedicidir. Deməli, Kreml keçmiş "Qarabağ konflikti"ni yenidən ortaya atıb, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə, suverenliyinə toxunmaqdan əl çəkmir, çəkməyib".