Qadının ərinin soyadına keçməsi haramdır? İlahiyyatçıdan mühüm açıqlama

Son zamanlar ictimaiyyətdə müzakirə olunan məsələlərdən biri də qadının evləndikdən sonra ərinin soyadına keçməsi ilə bağlıdır. Belə ki, iddialara görə, islam dinində qadının ərinin soyadına keçməsi haramdır. Doğrudanmı belədir?

Globalinfo.az-a danışan ilahiyyatçı Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, islamda qadının öz soyadını dəyişərək həyat yoldaşının soyadını alması mövzusu birbaşa olaraq Quran və Sünnədə müzakirə edilməyib.

O deyib ki, buna baxmayaraq bu məsələ ilə bağlı bəzi prinsiplər və alimlərin şərhləri mövcuddur:

“1. Quranda şəxsiyyətin qorunması – islam şəxsiyyətin və soyun qorunmasına böyük əhəmiyyət verir. Quran buyurur:

“Onları (övladlığa götürülənləri) öz atalarının soyadları ilə çağırın. Bu, Allah yanında daha ədalətlidir. “(Quran, Əhzab surəsi, 5)

Bu ayə soyun dəyişdirilməsinin caiz olmadığını göstərir. Çünki şəxsiyyətin və mənsubiyyətin qorunması dini və sosial baxımdan mühümdür.

2. Qadının soyadını dəyişməsi: Alimlərin böyük əksəriyyəti qadının soyadını dəyişərək həyat yoldaşının soyadını almasını islamın şəxsiyyətin qorunması prinsipinə uyğun hesab etmirlər. Çünki soyad dəyişdirmək, qadının atasının soyunu və mənsubiyyətini dəyişmək kimi qəbul edilə bilər. Bu isə islamın mənəvi prinsiplərinə ziddir”.

Əkrəm Həsənov

İlahiyyatçı soyadı dəyişməyin şəriət baxımından qiymətləndirilməsi haqda danışıb:

“Əgər soyad dəyişilməsi qadının öz atasının soyunu unudacağı və ya mənsubiyyətini tamamilə itirəcəyi bir nəticə doğurursa, bu, caiz hesab edilmir. Əgər soyad dəyişilməsi yalnız ailəvi bir adət kimi qəbul olunursa və bu dəyişiklik qadının mənsubiyyətinə təsir göstərmirsə, bu, bəzi alimlər tərəfindən haram deyil, amma məkruh (bəyənilməz) kimi qiymətləndirilir”.

Alim müasir vəziyyətlə bağlı danışıb:

“Bəzi islam alimləri müasir dövrdə qadının soyadını dəyişməsinin hüquqi, sosial və mədəni bir tələb olduğunu qəbul etsələr də, bu dəyişiklik qadının atasının soyundan imtina etməsi anlamına gəlməməlidir. Əgər qadın atasının soyadını və mənsubiyyətini unutmadan həyat yoldaşının soyadını qəbul edirsə, bu, mübah (icazəli) kimi də qəbul edilə bilər.

İslamda qadının soyadını dəyişib həyat yoldaşının soyadını alması mütləq şəkildə haram olaraq qəbul edilmir. Lakin bu, şəxsiyyətin və mənsubiyyətin qorunması prinsipinə uyğun şəkildə edilməlidir. Ən idealı isə qadının öz atasının soyadını saxlamaqdır. Bu, həm islamın prinsiplərinə, həm də şəxsiyyətin və mənsubiyyətin qorunmasına daha uyğundur”.

Ə.Həsənov deyib ki, bu mövzuda fərqli cəmiyyətlərdə olan adət-ənənələr və hüquqi tələblər də nəzərə alınmalıdır:

“Soyad məsələsi ilə bağlı qərar verərkən dini prinsiplərlə yanaşı, cəmiyyətin tələbləri də nəzərdən keçirilə bilər”.

Zaira Akifqızı
Globalinfo.az