Qadınların kişilərdən daha uzun yaşamasının SİRRİ AÇILDI

Alimlər uzun müddətdir ki, qadınların orta hesabla kişilərdən daha çox yaşadığını qeyd edirlər. Amma bu fakt hamıya məlum olsa da, bunun səbəbləri çoxdan sirr olaraq qalır. Zarafat bir yana, izahat tamamilə məntiqli olsa da, bir qədər gözlənilməz oldu.

Moderator.az xəbər verir ki, bu dəfə beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu açıqlamya yayıblar.

Onlar bildiriblər ki, bu, ilk növbədə, lakin müstəsna olaraq, cinsiyyətin heteroqametik nəzəriyyəsi ilə əlaqədardır.

Kişilər “heteroqamet cinsi” adlandırılır, çünki onların cinsi xromosomları fərqlidir — biri X, digəri Y-dir. Bu, onları iki X-xromosoma sahib olan qadınlarla müqayisədə müəyyən dərəcədə əlverişsiz vəziyyətə salır.

XY xromosomlarına görə kişilər zərərli genetik mutasiyalara və xəstəliklərə daha həssasdırlar və nəticədə, orta hesabla, daha tez vəfat edirlər.

"Daily Mail" ilə söhbətində Maks Plank Cəmiyyətinin Leypsiqdəki Təkamül Antropologiyası İnstitutundan olan tədqiqat müəllifi Fernando Kolçero izah edib ki, alimlər bizim təkamül tariximizlə sıx bağlı olan amillərin də bu fərqə təsir etdiyini aşkar ediblər.

1740-cı illərdən bəri qadınların orta hesabla kişilərdən daha uzun yaşadığı məlumdur. Bu tendensiya demək olar ki, bütün ölkələrdə və bütün tarixi dövrlərdə müşahidə olunur.

"Our World in Data"nın məlumatına görə, hazırda dünyada orta ömür müddəti qadınlar üçün 73,8 il, kişilər üçün isə 68,4 ildir.

Bu rəqəmlər ildən-ilə dəyişsə də, qadınların orta yaşı daim daha yüksək qalır.

Bu tendensiya yalnız insanlarda deyil, digər canlı növlərində də müşahidə olunur. Beynəlxalq ekspertlər qrupunun məlumatına görə, məməlilərin, babuinlərin və qorillaların dişiləri adətən erkəklərdən daha uzun yaşayır. Lakin digər heyvan siniflərində bunun əksi doğrudur.

Məsələn, bir çox quş, həşərat və sürünən növlərində erkəklər daha uzunömürlü cins sayılır. Bu ömür fərqinin səbəbini araşdırmaq üçün alimlər dünyanın müxtəlif zooparklarında 528 məməli və 648 quş növünə dair məlumatları təhlil ediblər.