Icma.az
close
up
RU
Qan maye can, möcüzəli həyat iksiri

Qan maye can, möcüzəli həyat iksiri

Icma.az, Xalq qazeti saytına istinadən bildirir.

İnsan orqanizmi üçün ən mühüm komponentlərdən biri olan qan birləşdirici toxumalara aid olan və bədəndə dövr edərək müxtəlif funksiyaları yerinə yetirən mayedir. Qan limfa və hüceyrəarası maye ilə birlikdə orqanizmin daxili mühitini əmələ gətirir. Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi, biologiya elmləri namizədi Sevda Tahirli “Qanımızın səsi” kitabının müəllifidir. Sevda xanım bizimlə söhbətdə əvvəlcə bunları dedi:

– Qanın insan həyatında çox mühüm rol oynadığı lap qədim dövrlərdən məlumdur. Təsadüfi deyil ki, antik təbabətin atası Hippokrat ruhi xəstələrin şəfa tapması üçün onlara sağlam qan içirilməsini məsləhət görürdü.

Məşhur yunan yazıçısı Homerin “Odisseya” əsərində ölmüş Tiressiyanı həyata qaytarmaq üçün ona heyvan qanı içirirlər. Oxşar misallara antik dövrün təbibləri Pliniy və Selsinin əsərlərində də rast gəlmək mümkündür. Onların yazdıqlarına görə, qocalar və epilepsiyadan əziyyət çəkənlər can verən qladiatorların qanını içmək üçün hər şeyə hazır imişlər.

– Sevda xanım, qan qruplarının elmi cəhətdən öyrənilməsinə nə vaxtdan başlanılıb?

– 1628-ci ildə ingilis alimi U.Harvey qan dövranı qanunu kəşf edərək canlı orqanizmdə qanın hərəkət prinsipini müəyyən edib. Onun kəşfi qanköçürmə sahəsində geniş imkanlar açılmasına təkan verib. 1666-cı ildə ingilis anatomu P.Loner ilk dəfə bir itdən digərinə qan köçürüb. Rəsmi şəkildə öz təsdiqini tapan qanköçürmə isə əsası XVII əsrin 60-cı illərində qoyulan London Kral Akademiyası tərəfindən həyata keçirilib.

– Doğrudanmı qanın tərkibi bu qədər əhəmiyyətli rol oynayır?

– Bircə fakt göstərəcəyəm. 1924-cü ildə Leninin ölümü sovetlər ölkəsinin rəhbərliyini həmin problem üzərində ciddi düşünməyə məcbur edib. O dövrdə yayılmış bəzi fikirlərə görə, proletariatın rəhbəri vaxtsız qocalmadan əziyyət çəkirmiş. Partiyada rəhbər vəzifə sahiblərinin fizioloji cavanlaşdırılması probleminin həlli Aleksandr Boqdanova həvalə edilib. Sovetlər ittifaqında açılan dünyada ilk qanköçürmə institutuna direktor təyin edilən Boqdanov gənclərin qanını yaşlılara köçürməklə ömrün uzadılması məsələsini ciddi şəkildə öyrənməyə başlayıb. Həkimin sevimli oğlu üzərində eksperimentlər aparması da onun bu işin uğuruna olan inamından soraq verir. O, zəif, sısqa görkəmli 25 yaşlı oğlunun qanını 40 yaşlı atletin qanı ilə əvəz edib və xəstəhal gənc tezliklə güclü əzələli idmançı bədənə sahib olub. Boqdanov instituta rəhbərlik etdiyi dövrdə cavanlaşmaq üçün özünə də dörd dəfə qan köçürüb. Lakin o, elə öz eksperimentlərinin də qurbanı olub – 1928-ci il aprelin 7-də gənc tələbədən özünə növbəti dəfə qan köçürəndən sonra vəfat edib. Onda hələ Landştaynerin qanın rezus faktorunun mövcudluğuna dair kəşfinə 12 il qalırdı. Güman edilir ki, Boqdanovun həyatını itirməsinə səbəb rezus faktoru nəzərə almaması olub...

– Sevda xanım, qan qrupu ilə insanın xasiyyəti və xəstəlikləri arasında hansısa əlaqə varmı?

– Birmənalı fikir söyləmək olmaz. Qan qrupu ilə daha çox yapon alimləri məşğul olurlar. Hətta yaponlar adi söhbət zamanı bir-birindən hansı qan qrupuna məxsus olduqlarını soruşurlar. “Gündoğar ölkə”də ərzaq məhsulları qan qrupuna görə çeşidlənir. Peşəkar idman komandası təşkil ediləndə oyunçuların qan qrupu mütləq nəzərə alınır.

Araşdırılmalar göstərir ki, qan qrupları ilə xarakter və xəstəliklər arasında da bəzi əlaqələr olduğunu tapmaq mümkündür. Məsələn, həm immun sisteminə, həm də stressə davamlığına görə I qan qrupu hegemonluq edir, lakin onlarda xora xəstəliyinə meyillilik var.

Yaponiyada işə qəbul zamanı daha çox II qan qrupu olanlara üstünlük verirlər. Onların fikrincə, həmin qrupa məxsus olanlar daha dəqiq və məsuliyyətli olurlar. III qan qrupuna məxsus olanlar yaradıcılıq keyfiyyətləri ilə seçilir, depressiyalara və mədə-bağırsaq xəstəliklərinə daha çox meyilli olur. IV qan qrupuna malik olanlar romantikaya meyilli və sirli, nevrozlara daha çox meyilli olur, lakin qohumcanlı, istiqanlı və ailəyə bağlıdırlar.

– Qanın hansı qrupa məxsus olmağının öyrənilməsi nə verir?

– Qan qruplarının öyrənilməsi ciddi tədqiqata ehtiyacı olan və bir sıra vacib məqamları ortaya çıxara biləcək bir sahədir. Həyat tərzi, xarakter, valideyn olmaq hüququ və sağlamlıq ondan nə dərəcədə asılıdır? Fikrimcə, biz bir musiqi parçası kimiyik. Musiqi notlara görə dəyişdiyi kimi, ortaq xüsusiyyətlərdə bənzərlik olsa da, özünəməxsusluğa görə bir-birimizdən fərqlənirik. Ona görə də həyatda seçim edərkən bir sıra hallara diqqət yetirildiyi kimi, hansı qan qrupuna məxsus olmaq da nəzərə alınmalıdır...

Söhbəti yazdı:
Süleyman QARADAĞLI

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:84
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 14 İyun 2025 10:14 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

İranın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı dəyişməz mövqeyi

28 İyul 2025 06:35see699

İxtisas seçimi bu il gec başlayacaq? RƏSMİ

28 İyul 2025 14:45see169

Mingəçevirdə zəlzələ qeydə alındı

28 İyul 2025 06:24see135

Almaniya hərbi büdcəsini iki dəfə artırır

29 İyul 2025 08:02see123

Mançester Yunayted müqavilə müddətini uzatdığı qapıçısını icarəyə göndərib

28 İyul 2025 22:46see123

“Embraer 190” hava təhlükəsi yaşadı Xəzər üzərində həyəcan

28 İyul 2025 07:17see121

Nəhayət, gözləntilər sona çatır: Şrek franşizası yeni filmlə qayıdır

29 İyul 2025 06:48see120

Əfqanıstan səfirliyindən Rusiyaya cavab: “Ədəbsiz mahnını himn saymaq olmaz”

29 İyul 2025 00:35see120

Bakıda kişi iki manata görə arvadını döydü

28 İyul 2025 09:51see120

Cennifer Lopezin konsertində xəcalət: Səhnədə ətəyi düşdü VİDEO

28 İyul 2025 22:47see119

Milan ın hücumçusu rəsmən Cenoa da

28 İyul 2025 23:33see119

“Hücumçu almaq istəyirik” “Qarabağ”ın prezidenti

28 İyul 2025 19:04see118

Novxanı çimərliyində iki nəfər boğulub öldü

28 İyul 2025 09:24see118

Xıdırlıya qayıdan sakin: Elə hadisələrin şahidi olduq ki, qələmə alsalar, bir kitab çıxar

29 İyul 2025 06:56see117

Zəngəzur dəhlizinin taleyi məsələsi nə iqtisadi, nə də siyasi yanaşma ilə həll olunmayacaq

28 İyul 2025 17:54see117

Yeniyetmələr süni intellektlə romantik münasibət yaşayırlar ARAŞDIRMA

28 İyul 2025 05:14see117

Qvardioladan Barselona açıqlaması

28 İyul 2025 14:47see114

Kobi Brayantın ayaqqabısı 240 min dollara satıldı

29 İyul 2025 06:16see112

Rusiya qazı üçün nəzərdə tutulmuşdu, ilk dəfə Azərbaycan istifadə etdi

28 İyul 2025 15:43see111

Tom Kruzun yeni sevgilisi tənqidə tuş gəlib

29 İyul 2025 08:29see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri