Qarlı havada itirdiklərimiz: daha çox enerji, daha çox PUL

Son günlər hava şəraitinin kəskin soyuması ev təsərrüfatlarında enerji istehlakının artmasına səbəb olub. Havanın temperaturunun 5°C-dən -5°C-ə qədər düşməsi enerji xərclərinin artmasına gətirib çıxarır.

Modern.az-ın məlumatına görə, bu artımların miqdarı çox vaxt mənzilin istilik sistemi, izolyasiya səviyyəsi və digər xarici faktorlarla bağlı olur. 

Havanın temperaturunun hətta 1 dərəcə düşməsi belə enerji istehlakını müəyyən dərəcədə artırır. Amerika İstilik, Soyutma və Havalandırma Mühəndisləri Cəmiyyəti (ASHRAE) tərəfindən aparılan təhlillərə görə evdə elektriklə işləyən istilik sistemləri temperaturun 10°C düşməsi nəticəsində 30%-dən 50%-ə qədər daha çox enerji sərf edir. 

Avropa İttifaqı üzrə aparılan araşdırmalara görə qazla işləyən mərkəzi istilik sistemlərinin enerji sərfiyyatı soyuq günlərdə 20-40 faiz arıtıq. Bu artım, istilik sisteminin tipindən asılı olaraq dəyişir. Beləliklə, temperaturun 10°C aşağı düşməsi ilə, elektriklə işləyən sistemlərdə enerji istehlakı 50 faizə qədər artdığı halda qazla işləyən sistemlərdə bu artım 30%-ə qədər ola bilər.

Qazla isitmə elektrikdən daha ucuz olsa da kəskin hava şəraiti ev təsərrüfatına əlavə maliyyə yükü gətirir. Ayda 200 manat qaz pulu ödəyən bir evdə bu artım 60 manatdfan az olmayacaq.

Bir evdə normal şəraitdə ayda 300 kilovatsaat  elektrik enerjisi sərf edilirsə, temperatur 10°C düşdükdə, elektriklə işləyən istilik sistemləri üçün bu sərfiyyat 390 kilovatsaata qədər yüksəlir. Bu artım ev təsərrüfatının aylıq enerji xərcini nəzərə alaraq, böyük iqtisadi təsirə yol açır.  Ayda 50 manat elektrik haqqı ödəyən bir evdə bu artım azı 17 manat əlavə xərc yarada bilər.

İzolyasiya səviyyəsi enerji sərfiyyatının azaldılması üçün əsas amillərdən biridir. Enerji Təchizatı və Enerji Səmərəliliyi üzrə Beynəlxalq Agentliyin (IEA) məlumatlarına görə, zəif izolyasiyalı binalarda istilik itkisi yaxşı izolyasiyalı binalara nisbətən 40-50 faiz  yüksək ola bilər. İzolyasiya olunmamış və ya zəif izolyasiya edilmiş pəncərə və qapılardan istilik itkiləri nəticəsində istilik sistemləri daha çox işləyir  və bu da enerji sərfiyyatını artırır.

İzolyasiya materiallarının istifadəsi, məsələn, modern PVC pəncərələr və yüksək keyfiyyətli qapılar, enerji itkilərini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Binaların Enerji Performansı üzrə Avropa Kodları (EPBD) təşkilatının təhlillərinə görə düzgün izolyasiya edilmiş evlərdə enerji sərfiyyatı izolyasiyasız evlərə nisbətən 60- faiz az olur. Bu cür izolyasiya tədbirləri həmçinin istilik sistemlərinin səmərəliliyini artırır və istilik itkilərini azaldır.

Amerika Enerji İnformasiya Administrasiyasının (EIA) məlumatlarına görə, elektrikli radiatorlar və istilik pompaları, evin enerji xərclərini ayda 40 faizə qədər artırır. Amma  qazla işləyən sistemlər daha az enerji sərf edir və bu da qazın daha ucuz olmasından qaynaqlanır. Beləliklə, qazla işləyən sistemlərdə istilik xərcləri daha aşağı olur. 

Mütəxəssislər qış aylarında böyük məbləğdıə enerji xərcləri ilə üzləşməmək üçün müəyyən tövsiyyələr  irəli sürür. 

İlk növbədə izolyasiya əsas şərtdir. Divarlara əlavə izolyasiya materiallarının çəkilməsi  istilik itkilərini azldır və beləliklə qızdırıcı sistemlərin iş yükü aşağı düşür.  Bu tədbir enerji sərfiyyatını 20-50 faiz aşağı sala bilər. 
Elektriklə işləyən istilik sistemləri daha çox enerji sərf etdiyi üçün qazla işləyən istilik sistemlərinin seçilməsi daha səmərəlidir. 

Qızdırıcı cihazlarda termostatların optimal temperaturda tənzimlənməsi,enerji sərfiyyatını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. American Council for an Energy-Efficient Economy (ACEEE)-nin təhlilinə görə hər temperaturun 1 dərəcə enməsi  istilik enerjisi sərfiyyatı 2%-dən 4%-ə qədər artıra bilər .

İstilik sistemlərinin düzgün yerləşdirilməsi və istilik mənbələrinin mütəmadi təmizlənməsi daha az enerji sərfiyyatı ilə daha çox istilik təmin edə bilər.