Qrenlandiyanın altında aşkar edilmiş temperatur anomaliyaları...

...Geofiziklər Qrenlandiya və Kanadanın şimal-şərqindəki yeraltı temperaturların bir sıra ətraflı 3D modellərini təqdim ediblər.

Bu məlumatlar regionun geoloji tarixinə və buz təbəqəsinin iqlim dəyişikliyinə - həm keçmişə, həm də gələcəyə - reaksiyasına işıq salır.

Qrenlandiyanın altında gizli istilik

...Tədqiqat Ottava Universiteti tərəfindən Tvente Universitetinin (Hollandiya) və Danimarka və Qrenlandiyanın Geoloji Tədqiqat Xidmətinin alimləri ilə əməkdaşlıqda aparılıb.

Tədqiqatda müxtəlif peyk və yerüstü məlumatlardan, eləcə də yüksək performanslı hesablama resurslarından istifadə edən yüz minlərlə kompüter simulyasiyasından istifadə edilib.

SİA-nın məlumatına görə, nəticələr "Proceedings of the National Academy of Sciences" jurnalında dərc edilib.

…Yeni regional temperatur modellərimiz Qrenlandiyanın altındakı yeraltının istilik strukturunda əhəmiyyətli üfüqi dəyişikliklər aşkar edib. Bu məlumatlar adanın İslandiya qaynar nöqtəsindən keçməsi haqqında vacib məlumat verir və Qrenlandiyanın tektonik tarixini və onun altındakı süxurların geofiziki xüsusiyyətlərinə təsirini daha dəqiq şərh etməyə imkan verir, - deyə baş müəllif Pərviz Ajurlu bildirib.

…Bu tədqiqat Qrenlandiyanın altındakı Yer kürəsinin daxili quruluşu haqqında anlayışımızı dərinləşdirir. Temperatur dəyişiklikləri buz təbəqəsinin əsas süxurla qarşılıqlı təsirinə birbaşa təsir göstərir və yer hərəkəti və cazibə qüvvəsi dəyişikliklərinin müşahidələrini şərh etmək üçün bu təsir dəqiq qiymətləndirilməlidir. Bu müşahidələr bizə buz təbəqəsinin müasir iqlim istiləşməsinə necə reaksiya verdiyini göstərir, - deyə Ottava Universitetinin Yer və Ətraf Mühit Elmləri Departamentinin sədri və tədqiqatın rəhbəri Qlenn Miln vurğulayır.

Gələcək dəniz səviyyəsinin…

Modelləşdirilməsi İnnovativ yanaşma müxtəlif geofiziki məlumatları - seysmik sürətləri, cazibə anomaliyalarını və istilik axınlarını - birləşdirərək hərtərəfli 3D temperatur modeli yaradır.

Əldə edilən nəticələr yalnız Qrenlandiyanın geoloji keçmişinə və buz təbəqəsinin hazırkı vəziyyətinə işıq salmır, həm də buz təbəqəsindəki gələcək dəyişiklikləri və qlobal dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə verdiyi töhfəni modelləşdirmək qabiliyyətimizi artırır.

…Bu iş bərk Yer haqqında biliklərin iqlim sistemini öyrənmək qabiliyyətimizi necə genişləndirdiyinin bariz nümunəsidir. Buz-torpaq qarşılıqlı təsir modellərini təkmilləşdirməklə gələcək dəniz səviyyəsinin yüksəlməsini daha dəqiq proqnozlaşdıra və müvafiq cavablar planlaşdıra biləcəyik, - deyə Ajurlu yekunlaşdırdı.

Əli Babayev