Qüdsdə 9 min il yaşı olan altıbarmaqlı şamanın qalıqları tapılıb

Qüds şəhərinin yaxınlığında aparılan arxeoloji qazıntılarda 9000 yaşı olan altıbarmaqlı Neolit dövrünə aid şaman qadınının qalıqları tapılıb. 

AZƏRTAC “The Jerusalem Post” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, qadının sol əlində altı barmağı olub. Bu xüsusiyyət qədim mədəniyyətlərdə tez-tez fərqlilik və mənəvi hakimiyyət əlaməti kimi şərh olunurdu.

“Atiqot” jurnalında dərc edilən son araşdırmada məlum olub ki, Qüds təpələrindəki Motza arxeoloji sahəsində tapılan məzarın təsviri dulusçuluqdan əvvəlki neolit B dövrünə aiddir. Motzada 2018-2020-ci illər arasında aparılan qazıntılar bu ərazidə həmin dövrə aid ən böyük yaşayış məskənlərindən birini üzə çıxarıb. Araşdırma Qüdsə qərbdən üçüncü giriş yolu olan 16-cı magistralın tikintisindən əvvəl aparılıb.

Qəbirdə öz icmasında ruhani rol oynamış və ya şaman kimi fəaliyyət göstərmiş qadının qalıqları var idi. Anatomik analizlər göstərir ki, ölən zaman qadının yaşı 15-dən yuxarı olub. Maraqlıdır ki, onun sol əlində altı barmağı var idi, bu xüsusiyyət qədim mədəniyyətlərdə tez-tez fərqlilik və mənəvi hakimiyyət əlaməti kimi şərh olunurdu.

Qadının yanında tapılan dəfn obyektləri, o cümlədən yaşıl daş boyunbağılar və mirvari zinət əşyaları onun neolit cəmiyyəti üçün əhəmiyyəti haqqında fərziyyəni gücləndirir. Əksər insanlar daş bilərziklər, kulonlar və yaşıl daşlar, ekzotik materiallardan hazırlanmış muncuqlar kimi bəzəklərlə dəfn edilirdi. Tədqiqatçıların fikrincə, bəzi qəbirlərdə tapılan daş bilərziklər həyatla ölüm arasında keçid ritualları ilə bağlıdır.

Tədqiqatçılar uşaqların bu daş bilərzikləri yeniyetməlik çağına qədər taxdığı fərziyyəsini irəli sürürlər. Müəyyən yaşa çatdıqdan sonra onlar yəhudi ənənəsindəki Bar və Bat Mitzvah kimi müasir keçid rituallarına bənzər inisiasiya mərasimində iştirak edirmişlər. Həddi-buluğa çatmamış dünyasını dəyişənlər qollarında bütöv halda tapılan bilərzikləri ilə birlikdə dəfn ediliblər.

Ərazidə evlərin içərisində, döşəmənin altında və yaşayış evlərinin divarlarının yaxınlığında çoxsaylı qəbirlər aşkar edilib. Tədqiqatçılar və alimlər ritualların bu məqsəd üçün nəzərdə tutulmuş böyük ictimai binalarda keçirildiyini, ehtimal ki, şamanların əməllərini ehtiva etdiyini irəli sürürlər. Bu ictimai binaların çoxunun su ilə güclü əlaqəsi var idi ki, bu da orada keçirilən rituallarda rol oynamış ola bilər.

Qazılmış tikililərin hər birində su toplamaq üçün suvaqlı qurğular tapılıb. Bu, neolit icmalarında su ilə ritual təcrübələrin əlaqəsini vurğulayır. Bu tapıntılar suyun neolit qruplarının dini mərasimlərində və ictimai təşkilatlanmasında həlledici rol oynadığı barədə təsəvvürü gücləndirir.

“TikTok”da izləyin