Regionda yeni bir mərhələ başlayır: Aİ nin müşahidə missiyasına ƏLVİDA!

Cənubi Qafqaz uzun illərdir geosiyasi maraqların toqquşduğu həssas bölgədir. Azərbaycan və Ermənistan arasında baş verən münaqişələr, eyni zamanda xarici qüvvələrin müdaxiləsi regionda sülhün bərqərar olmasını çətinləşdirib. Lakin son dövrlərdə aparılan diplomatik danışıqlar və dəyişən siyasi reallıqlar bu prosesə yeni baxış qazandırıb. Bu baxımdan Ermənistanın Avropa İttifaqının sərhəddəki müşahidə missiyasının fəaliyyətinə xitam vermək öhdəliyi götürməsi mühüm addımdır. Bu qərar regionda qarşılıqlı etimadın qurulması baxımından əhəmiyyətlidir.

Politoloq Hüseyn İbrahimov Sherg.az-a mövzu ilə bağlı açıqlama verib:

"44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan öz tarixi torpaqlarını işğaldan azad etdikdən sonra, bölgədə yeni geosiyasi reallıqlar formalaşdı. Bu uğurlar ilə barışmaq istəməyən bir sıra Qərb dövlətləri, xüsusilə Avropa İttifaqı, Cənubi Qafqazda yenidən mövqe qazanmaq məqsədilə müxtəlif fəaliyyətlərə başladılar. Onlar “Avropa İttifaqı Müşahidə Missiyası” adı altında bölgəyə daxil olaraq, Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca monitorinq və müşahidə fəaliyyəti göstərməyə cəhd etdilər. Bu cür fəaliyyətlər əslində sülh prosesinə töhfə vermək əvəzinə onu ləngidən, gərginliyi artıran və de-fakto fəaliyyəti dayandırılmış ATƏT-in Minsk Qrupunun yenidən canlandırılmasına xidmət edən addımlar idi. Azərbaycan dövləti və ictimaiyyəti bu missiyanın fəaliyyətini qətiyyətlə qəbul etmədi və bu məsələ dəfələrlə müzakirə mövzusuna çevrildi. Monitorinq adı altında aparılan bu missioner fəaliyyətlər təkcə sülh prosesini ləngitmədi, həm də Ermənistanın konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi və öhdəliklərin icrası kimi vacib addımların atılmasına mane oldu. Görünən odur ki, bu təsisatların əsas məqsədi Cənubi Qafqazda sülhü və sabitliyi təmin etmək yox, öz maraqlarını həyata keçirmək idi".

Siyasi analitik Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin qətiyyətli xarici siyasətinin və aparılan diplomatik danışıqların nəticəsində həm regional, həm də beynəlxalq müstəvidə gündəmin dəyişdiyinui söyləyib: 

"ABŞ-da keçirilən görüşlər regionda yeni siyasi reallıqların formalaşmasına səbəb oldu. Bu, Avropa İttifaqı missiyasının fəaliyyətinin sona çatmasını sürətləndirdi. Üçtərəfli danışıqlar nəticəsində Ermənistan da müəyyən öhdəliklər götürdü. Bu öhdəliklərə uyğun olaraq rəsmi İrəvan sülh prosesinə maneə törədən qurumların və missioner təsisatların fəaliyyətini dayandırmalıdır. Bu həm ikitərəfli münasibətlərin normallaşması, həm də iqtisadi və siyasi əməkdaşlığın genişlənməsi baxımından vacibdir. Aydın görünür ki, son 5 ildə sülhə aparan yolda baş verən ləngimələri Azərbaycan deyil, xarici qüvvələrin təsiri altında fəaliyyət göstərən strukturlar törədiliblər. Bu qüvvələrdən biri də Avropa İttifaqının bölgədəki müşahidə missiyası idi. Onların fəaliyyəti Ermənistanın mövqeyində qeyri-müəyyənlik yaradaraq sülh danışıqlarında irəliləyişi əngəlləyirdi.

Bu gün regionda yeni bir mərhələ başlayır. Azərbaycan hər zaman öz öhdəliklərinə sadiq olub sülhün təmin olunması üçün real addımlar atıb. Prezident İlham Əliyev bunu Ağ Evdə keçirilən görüşlər zamanı dünya ictimaiyyətinə də bəyan etdi".

Politoloq Ermənistanın öz öhdəliklərini yerinə yetirməli və sülhə mane olan qurumların fəaliyyətinə son verməli olduğunu vurğulayıb:

"Prosesin uğurla başa çatması həm Zəngəzur dəhlizinin açılması, həm də regionda yeni bir rifah platformasının formalaşması baxımından əhəmiyyətlidir. Siyasi sabitlik, iqtisadi inkişaf və beynəlxalq əməkdaşlığın dərinləşməsi yaxın gələcəkdə sülh sazişinin imzalanmasını daha da sürətləndirəcək".