Rusiya NATO müharibəsi: “Bloomberg” bunun dünyaya neçəyə başa gələ biləcəyini hesabladı

Hazırda Avropa Vladimir Putinin rəhbərliyi ilə Rusiyanın artan hərbi potensialını diqqətlə izləyir. İllər əvvəl az qala inandırıcı sayılmayan təhlükə – Rusiya ilə müharibə – artıq real risk kimi dəyərləndirilir.

Qaynarinfo "Bloomberg”ə istinadla yazır ki, Rusiya artilleriya mərmiləri, dronlar və raketlər istehsalını elə bir sürətlə artırır ki, bu yaxınlarda Ukraynadakı ordusunun ehtiyaclarını belə üstələyə bilər.

Jurnalistlərə görə, Rusiya ilə NATO arasında müharibənin hələlik başlamamasının əsas səbəblərindən biri Rusiyanın hazırda iki cəbhədə döyüş aparmaq imkanının olmamasıdır və Kremlin belə bir savaşa başlamaq istəməsi də şübhəlidir.

Bununla belə, NATO-nun baş katibi Mark Rütte ehtimal edir ki, Rusiya 5 il ərzində alyans üzvünə hücum edə bilər. Bu proqnoz Almaniyanın kansleri Fridrix Mers və bir neçə Avropa kəşfiyyat qurumunun fikirləri ilə üst-üstə düşür.

"Bloomberg” qeyd edir ki, Danimarka isə daha qorxulu senari irəli sürür: bu ölkənin rəsmiləri düşünür ki, Putin artıq 6 ay ərzində Baltikyanı ölkələrdən birinə qarşı lokal müharibə başlada və 2 il ərzində NATO-nun bir və ya bir neçə üzvü üçün real təhlükəyə çevrilə bilər.

Məqalədə qeyd olunur ki, Baltikyanı ölkələr Avropa iqtisadiyyatının kiçik bir hissəsini təşkil etsələr də, strateji baxımdan mühüm mövqedədirlər və Putin bu regiona öz təhrif olunmuş tarixi baxışları prizmasından yanaşır.

Müharibə necə başlaya bilər

Senarilərə görə, müharibə uydurulmuş insident və ya hibrid hücumla başlaya bilər. Moskva ilə Kalininqrad arasında Vilnüsdan keçən dəmir yolu xətti belə bir hadisə üçün zəif həlqə sayılır. Litvanın keçmiş xarici işlər naziri Qabrielyus Landsberqis ehtimal edir ki, Rusiya həmin dəmir yolunda qatarın saxlanılmasını bəhanə gətirərək vətəndaşlarını "qorumaq” məqsədilə Litvaya qoşun yeridə bilər. Bu, əslində işğal anlamına gələr.

Daha sonra Rusiya Estoniya və Latviyaya qarşı hücumlar həyata keçirə, Baltik dənizində öz donanmasını yerləşdirərək strateji adalara nəzarəti ələ ala və Polşa ilə Baltik ölkələri arasında yer alan Suvalki dəhlizini bağlaya bilər.

Bu halda Baltik ölkələri NATO-nun 5-ci maddəsinə əsaslanaraq Rusiya və bəlkə də Belarusla qarşıdurmaya başlaya bilər. NATO rəsmi reaksiya verməsə belə, döyüşlərin yaxınlığında yerləşən ölkələr – məsələn Polşa və Finlandiya – Rusiya qüvvələrinə hücum edib Baltik ölkələrinə dəstək göstərə bilər.

Rusiya isə cavab olaraq Avropadakı hərbi bazalara, iri şəhərlərdəki həyati infrastruktur obyektlərinə zərbələr endirə bilər.

İqtisadi nəticələr

Məqaləyə görə, belə bir müharibə qlobal iqtisadi istehsalı ilk il ərzində 1,3% və ya 1,5 trilyon dollar azalda bilər. Bu, Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı işğalının yaratdığı iqtisadi təsirlə müqayisə oluna biləcək həcmdədir.

Xüsusilə Baltikyanı ölkələrdə iqtisadiyyat 43% azala bilər ki, bu da hazırda Rusiyanın işğal etdiyi Ukrayna ərazilərindəki geriləməyə bərabərdir. Finlandiya, İsveç, Polşa və Almaniya kimi münaqişəyə cəlb olunan ölkələrdə də azalma baş verəcək. Avropa İttifaqının ümumi ÜDM-i 1,2% azalacaq, dövlət borcu isə kəskin artacaq.

Rusiyanın özü isə artıq mövcud sanksiyalar səbəbindən qlobal sistemdən qopduğuna görə, 1%-lik itki ilə nisbətən az təsirlənəcək.

Böyük Britaniyada ÜDM-də 0,2%, ABŞ-da isə 0,7% azalma gözlənilir. Çin isə sərt maliyyə şərtləri və enerji qiymətlərindəki artım səbəbilə 0,8% iqtisadi geriləmə ilə üzləşə bilər.

Siyasi və strateji fon

Məqalədə qeyd olunur ki, Donald Tramp prezidentliyə qayıtdığına görə, ABŞ-ın reaksiyası qeyri-müəyyən ola bilər. Jurnalistlər istehzayla yazırlar ki, Tramp "Truth Social” platformasında "SÜLH, YOXSA MÜHARİBƏ!” çağırışı edə və Avropanı Putinə "danışıq” təklif etməyə təşviq edə bilər.

Nəticədə, "Bloomberg” xəbərdarlıq edir ki, belə bir müharibə yalnız Avropa üçün yox, bütün dünya üçün dağıdıcı iqtisadi və təhlükəsizlik nəticələrinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən NATO hazırda sürətlə müdafiə qabiliyyətini gücləndirməyə çalışır.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski də bu gün verdiyi açıqlamada Rusiyanın növbəti 5 il ərzində NATO-ya hücum edə biləcəyini vurğulayıb.

Alpər