Sosial medianın təhlükəli tendensiyası

Avstraliyada aparılan yeni bir araşdırma, yeniyetmələr arasında elektron siqaretdən (vape) istifadənin qorxunc həddə çatdığını ortaya çıxarıb. Gənclərin bu zərərli vərdişə çevrilməsində sosial media meylləri və həmyaşıd təzyiqləri mühüm rol oynayır.

Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, Kvinslend Universitetinin fəlsəfə doktoru Giang Vu tərəfindən aparılan araşdırmaya görə, dostları vape qoyan yeniyetmələrin bu vərdişdən qurtulma ehtimalı 15 dəfə çoxdur.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, vapinqə qarşı ictimai reaksiya 2015-ci ildəki 55,4 faizdən 2020-ci ildə 77,5 faizə yüksəlib və bu, istifadə nisbətlərinin bir qədər azalmasına səbəb olub. Bununla belə, ekspertlər sosial şəbəkələrdə bu vərdişi “sərin” və “siqaretdən daha sağlam” kimi təqdim etməsini ciddi təhlükə hesab edirlər.

Tədqiqatın müəlliflərindən olan Qari Çunq Kai Çan “Vipinqin bir trend və sağlam həyat tərzi kimi göstərilməsi gənclər üçün son dərəcə təhlükəli mesajdır” deyən sosial media məzmununa daha ciddi nəzarət edilməli və bu mövzuda məqsədyönlü maarifləndirmə kampaniyaları aparılmalıdır.

Nicotine and Tobacco Research jurnalında dərc edilən araşdırmanın ümidverici nəticələrindən biri də valideynlərin razılığının gənclərə güclü qoruyucu təsir göstərməsi idi. Araşdırmaya görə, valideynlərin elektron siqaretə qarşı çıxması gənclərin bu vərdişə alışma ehtimalını təxminən 70 faiz azaldır.

Lakin başqa bir araşdırma daha qorxulu mənzərə yaradır. American Journal of Preventive Medicine-də dərc olunan əlavə bir araşdırma, THC və CBD kimi sirr törəmələrinin, eləcə də sintetik kannabinoidlərin siqaret çəkməsinin gənclər arasında artdığını təsbit etdi. Bu maddələrdən istifadə edənlərin bəziləri 12 yaşında, hətta daha gəncdir. Və qızlar arasında istifadə nisbətləri oğlanlara nisbətən daha yüksəkdir.

Ən narahatedici nəticələrdən biri də gənclərin böyük bir hissəsinin nə istehlak etdiklərinin fərqində olmamasıdır. 2021-ci ildə gənclərin 1,8 faizi nə içdiyini bilmədiyi halda, 2023-cü ildə bu nisbət 4,7 faizə yüksəlib.

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir ki, vapinq ağciyərlərin zədələnməsi, ürək-damar problemləri və akrolein kimi zəhərli kimyəvi maddələrə məruz qalma kimi gizli təhlükələr daşıyır. Gənclər inkişaf etməkdə olan bədənləri və beyinləri səbəbindən asılılıq və uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinə daha həssasdırlar. Çunqun sözlərinə görə, bu maddələr hətta ölümə də səbəb ola bilər.

Orxan

Gununsesi.info