Icma.az
close
up
RU
S&P Global Qazaxıstanın BBB /A 3 reytinqlərini təsdiqlədi, ÜDM artımı 4,9% olacaq

S&P Global Qazaxıstanın BBB /A 3 reytinqlərini təsdiqlədi, ÜDM artımı 4,9% olacaq

Icma.az, Banco.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Müəllif - Eldar Kərimov - Banco.az

 S&P Global Ratings 21 fevral 2025-ci ildə Qazaxıstanın uzunmüddətli suveren kredit reytinqini 'BBB-' və qısamüddətli reytinqini 'A-3' səviyyəsində sabit proqnozla təsdiqlədi. Reytinq agentliyi ölkə iqtisadiyyatının bu il 4,9%, 2026-cı ildə isə 3,4% artacağını proqnozlaşdırır ki, bu da neft hasilatının və dövlət xərclərinin artımı ilə bağlıdır. Uzunmüddətli 'BBB-' reytinqinə sabit proqnoz, fiskal zəifliyin uzun müddət davam etməsi və faiz xərclərinin artması risklərinin idarəetmə və iqtisadiyyat sahəsində planlaşdırılan islahatlar, eləcə də Qazaxıstanın güclü aktivləri ilə kompensasiya olunacağı gözləntilərinə əsaslanır.

Hazırkı fiskal təzyiq və daxili borcun artmasına baxmayaraq, Qazaxıstanın dayanıqlı fiskal və xarici balansları potensial xarici şoklara qarşı kifayət qədər qorunma təmin edir. Ölkənin fiskal göstəricilərinə yüksək xərc ehtiyacları, zəif gəlir toplanması və geosiyasi qeyri-müəyyənlik təsir edəcəyi gözlənilir. Lakin yeni fiskal qaydalar Qazaxıstan Respublikası Milli Fonduna (QRMF) olan asılılığı azaltmağa yönəlib və hökumət 2026-cı ildən etibarən QRMF vəsaitlərinin istifadəsinə əlavə məhdudiyyətlər tətbiq etməyi planlaşdırır.

Neft sektorundan güclü asılı olan Qazaxıstan iqtisadiyyatı, diversifikasiya səylərinə baxmayaraq, neft qiymətlərinin dəyişkənliyinə həssasdır. Karbohidrogen sektoru Qazaxıstan ÜDM-nin təxminən 20%-ni, dövlət büdcəsinin gəlirlərinin 30%-dən çoxunu və ixracın yarısından çoxunu təşkil edir. Yüksək xammal qiymətləri dövründə büdcə profisiti ilə formalaşmış ölkənin güclü fiskal və xarici balansları, 2014-cü ilin sonunda başa çatan bu dövr sayəsində qoruyucu bufer təmin edir.

Prezident Qasım-Jomart Tokayev dövründə ölkənin iqtisadi strukturları və idarəetmə sisteminin yalnız cüzi dəyişikliklərə məruz qalacağı gözlənilir. İqtisadiyyat 2024-cü ildə əsasən dövlət xərclərinin artımı sayəsində dayanıqlı qalıb. 2019-cu ildən bəri infrastruktur, əmək haqqı, müdafiə, sosial təminat və təhsilə xərclərin artırılması daxil olmaqla dövlət stimullaşdırma tədbirləri davam edir.

Qısamüddətli artımın neft hasilatının artımı ilə dəstəklənəcəyi gözlənilir. Orta müddətli artım perspektivləri isə 2025-ci ildən sonra dövlət xərclərinin artımının yavaşlaması ilə mülayimləşəcək. Hökumətin siyasəti kommunal xidmətlər, nəqliyyat, su təchizatı və kanalizasiya sahələrində layihələri əhatə edən Milli İnfrastruktur Planı vasitəsilə iqtisadiyyatın diversifikasiyasına yönəlib.

İxrac marşrutlarının diversifikasiyası səylərinə baxmayaraq, Qazaxıstanın Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumundan (XBKK) asılılığı azalma ehtimalı azdır. Davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı geosiyasi gərginlik Qazaxıstanın neft ixracını poza bilər və xarici və fiskal göstəriciləri zəiflədə bilər.

Hökumətin güclü aktivləri davamlı büdcə kəsirinə baxmayaraq üstünlük olaraq qalır. Hökumətin yüksək xərc səviyyəsini saxlayacağı, gəlir bazasının genişləndirilməsinin isə vaxt tələb edəcəyi gözlənilir. Neft qiymətlərinin aşağı düşməsi 2025-2028-ci illərdə cari hesab kəsirinin orta hesabla ÜDM-in 3,4%-nə qədər artmasına səbəb olacaq ki, bu da 2024-cü ildə qiymətləndirilən 1,8%-lə müqayisədə yüksəkdir.

Qazaxıstanın xalis xarici kreditor mövqeyi orta səviyyəli xarici borc və nisbətən böyük xarici aktivlər nəzərə alınmaqla güclü olaraq qalır. Ümumi valyuta ehtiyatları 2024-cü il dekabrın 31-nə 45,8 milyard ABŞ dollarına qədər kəskin artıb ki, bu da 2023-cü ilin sonundakı təxminən 36 milyard ABŞ dollarından çoxdur.

Qazaxıstanın bank sektoru geosiyasi və makroiqtisadi çətinliklərə nisbətən dayanıqlılıq nümayiş etdirib: banklar kifayət qədər kapital buferləri toplayıb, möhkəm likvidlik mövqelərinə malikdir və maliyyələşdirmə strukturunda əsas müştəri əmanətlərinin yüksək payına sahibdir.

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:130
embedMənbə:https://banco.az
archiveBu xəbər 23 Fevral 2025 23:53 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see228

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see217

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see217

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see211

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see170

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see157

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see156

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see156

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see145

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see144

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see137

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see136

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see134

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see133

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see131

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see124

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri