Icma.az
close
up
RU
Sülhlə bağlı yeni mərhələ...

Sülhlə bağlı yeni mərhələ...

Yeniazerbaycan saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

2025-ci il üçün gözlənilən perspektivlər

Optimist mühiti formalaşdıran şərtlər - qlobal yanaşmalar dəyişir...

Qarşıdan gələn 2025-ci il istər qlobal siyasətdə, istərsə də qlobal iqtisadiyyatda mühüm yeniliklər vəd etməkdədir. Bu perspektivin ən mühüm detalı isə arxada qalan son 2-3 il ərzində qabaran-çəkilən tsikllə davam etdirilmiş münaqişələrə yeni baxışın, yeni yanaşmanın sərgilənməsidir. Bu mənada, Azərbaycan ilə Ermənistan arasındakı münasibətlərin normallaşması prosesi də istisna deyil. Bəzi antisülh kampaniyası aparan qüvvələrin və ya “iqtidarların” müdaxiləsi, təsiri və təhriki ilə uzanan prosesin yaxın dövr üçün nizamlanması gözlənilir. Hər halda verilən açıqlamalar da bunu təsdiqləyir.

Sülh prosesində optimist komponentlər...

Təsadüfi deyil ki, sülh məsələsi artıq aylardır yenidən aktiv müzakirə predmetinə çevrilib. Oktyabrın 24-də Rusiya Federasiyasının Kazan şəhərində keçirilən XVI BRICS Sammiti əsnasında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında keçirilən görüşdə ikitərəfli sülh gündəliyinin irəli aparılması, o cümlədən sülh sazişi, sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası, qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər müzakirə edilmişdi. Qərara alınmışdı ki, iki ölkənin xarici işlər nazirlərinə Sülh və Dövlətlərarası Münasibətlərin Qurulması haqqında Saziş üzərində işlərin mümkün qədər tez yekunlaşdırılması və imzalanması üçün ikitərəfli danışıqları davam etdirmək barədə təlimat verilsin. Əslində, sülhlə bağlı bütün detallar kifayət qədər açıqdır - xüsusilə, Kazan görüşünün ardından yaranan pozitiv situasiya müəyyən ümidlər yaradır. Təbii ki, proses davam etdirilir və sülh sazişinin mətni üzərindjə işlər görülür. COP29 qlobal iqlim sammitinin ardınca prosesin yenidən sürətlənəcəyi proqnozlaşdırılır.

Yeri gəlmişkən, Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan da sülh sazişi mətninin yekun razılaşması ilə bağlı optimist danışıb - hətta sülh müqaviləsi mətninin yekun razılaşmasına çox yaxın olduqlarını deyib.

Yeni beynəlxalq şərtlər, yeni yanaşmalar...

Əslində yaranan bu optimist mühit təsadüfi deyil - yaranan yeni siyasi reallıqlar İrəvanın da əvvəlkinə nisbətən daha “ilıq münasibət” sərgiləməsinə səbəb kimi göstərilir. Düzdür, az zaman öncəyə qədər Ermənistan sülhlə bağlı “tələsir” və kimlər tərəfindən də “tələsdirilir”di - amma artıq situasiya dəyişib. Yeni beynəlxalq şərtlər İrəvan üçün “qaçmağa yer qoymayacaq” kimi görünür. Sülh Ermənistanın sox çıxış yoluna çevrilir.

Sülhlə bağlı proqnozların bu ilin sonuna və daha real olaraq gələn ilin əvvəlinə təsadüf edəcəyinin vurğulanması da boş yerə deyil - artıq gələn ilin yanvarından bir sıra mühüm beynəlxalq şərtlərdə yeni yanaşmalar müşahidə oluna bilər. Dünənə qədər Ermənistanı manipulyasiyaya yönləndirən “tərəflər” artıq yan-yana deyil, qarşı-qarşıya dayana bilər - məsələn, İrəvanı fəal şəkildə silahlandıran Fransa üçün Qərbdə yeni siyasi mənzərə yaranır. Artıq kollektiv Qərbin özünün şərtləri dəyişir. Sülhlə bağlı Ermənistandan spekulyativ mövqe deyil, dürüst yanaşma tələb edilə bilər - Azərbaycanın bu mənada heç bir problemi yoxdur. Ortadakı sülh şərtləri və zəmin bütün detalları ilə aydındır. Yeni siyasi şərtlərdə isə münasibətlər sisteminin yeni mərhələyə qədəm qoyacağı gözlənilir...

Sülh yolunun detalları bəllidir...

Vurğulandığı kimi, Ermənistan üçün sülh yolunun kriteriyaları bəyan edilib - sülhün bərqərar olması üçün zəmini formalaşdıracaq iki şərtdən biri və birincisi Ermənistanın manipulyasiyalardan əl çəkərək qeyri-konstruktiv davranışlarına son qoymasıdır. Azərbaycanın humanist və beynəlxalq hüquqa söykənən mövqeyinin qarşılığında rəsmi İrəvanın bir sıra məsələlərdə məqsədli şəkildə ləngiməsi prosesin effektivliyini azaldan amil kimi çıxış edir. Bu mənada, qarşıdakı ay və ya il üçün müsbət nəticələr əldə edilməsi üçün ilk növbədə Ermənistan özünün əsassız iddialarını bir kənara qoymalıdır. Azərbaycanın beynəlxalq aləm tərəfindən qəbul edilən sərhədlərinin toxunulmazlığını tanımaqla yanaşı, qondarma ərazi iddialarından rəsmən əl çəkilməlidir. Bunun üçün isə Ermənistan konstitusiyasında müvafiq dəyişikliklər edilməlidir. Məhz bundan sonra uğurlu nəticə vəd edəcək sülh danışıqları və ya sülh masası haqda danışmaq olar.

Digər məqam isə, vaxtilə “münaqişə”nin tənzimlənməsi üçün yaradılmış və artıq heç bir işə yaramayan ATƏT-in Minsk Qrupunun ləğvi ilə bağlı məsələnin İrəvan tərəfindən dəstəklənməsidir. Artıq “Qarabağ münaqişəsi” adlı bir mövhum mövcud olmadığı üçün, belə bir “vasitəçi mexanizmə” də ehtiyac qalmır. Azərbaycan ilə Ermənistan arasındakı münasibətlər isə qlobal gündəliyi maraqlandıran bir məsələ deyil, ikitərəfli kontekstdə həll oluna bir məsələdir  - nəticə etibarı ilə, ATƏT-in Minsk Qrupunun mövcudluğuna real olaraq ehtiyac duyulmur.

İtirilmiş fürsət...

Bir daha qeyd edək ki, Azərbaycanın sülhpərvər, humanist mövqeyi bütün istiqamətlər üzrə özünü biruzə verir. Hətta Azərbaycanın COP29-da iştirak üçün Ermənistana dəvət göndərməsi də bu amilin göstəricisidir. Amma Ermənistan bu tədbirə qatılmamaqla yeni sülh imkanlarını əldən vermiş olur - bu məqam, İrəvanın elan etdiyi prinsiplərlə, “sülh açıqlamaları” ilə səsləşmir. Yeri gəlmişkən, Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov da açıqlamasında COP29-un inklüzivliyini təmin etmək üçün Azərbaycanın konvensiyaya üzv bütün tərəflərə olduğu kimi, Ermənistana da dəvət göndərdiyini bildirib. “Ermənistan tərəfindən də konfransda iştirakla bağlı bir neçə nümayəndənin qeydiyyatdan keçməsinə baxmayaraq, onların konfransda iştirakını müşahidə etməmişik. Ümumilikdə isə hesab edirik ki, bu da onlar üçün itirilmiş bir fürsətdir”, -deyə XİN başçısı deyib.

Nəticə etibarı ilə İrəvan yeni yaranan siyasi nizamdan maksimum istifadə etməli, 2025-ci ildən sonra yaranacaq aktiv iqtisadi münasibətlər sisteminin tərəfinə çevrilməlidir. Bunun üçün isə yalnız bir şərt  var - sülhə imza atmaq, gələcək üçün və bölgə üçün təhdidə çevrilməmək...

P.İSMAYILOV

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:73
embedMənbə:https://yeniazerbaycan.com
archiveBu xəbər 16 Noyabr 2024 09:17 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see245

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see229

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see154

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see139

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see124

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri