Tələbələrin ölkədə qalması üçün: Universitetlərə qəbul şərtləri dəyişə bilər

Rusiya ali məktəblərində təhsil almaq istəyən əcnəbi tələbələr gələn ildən rus dilindən imtahan verməli olacaqlar. 

Bu barədə Rusiya Baş nazirin müavini Dmitri Çernışenko bildirib. 

Onun sözlərinə görə, bununla bağlı müvafiq əmri təhsil və elm naziri Valeri Falkov imzalayıb. “Təhsil nazirinin artıq imzaladığı əmrinə əsasən, gələn il aprelin 1-dən Rusiya ali məktəblərinə daxil olan bütün əcnəbilər üçün icbari rus dili imtahanı keçiriləcək”, - deyə RF hökumət sədrinin müavini vurğulayıb. 

O qeyd edib ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin 2030-cu ilə qədər ən azı 500 min əcnəbi vətəndaşın ölkə universitetlərində təhsil alması barədə göstəriş verdiyi üçün bu iş sistemli şəkildə aparılır. Rusiya Təhsil və Elm Nazirliyinin məlumatına görə, hazırda ölkənin ali məktəblərində 380 min əcnəbi tələbə təhsil alır. Qeyd edək ki, bu gün bir çox ölkələrdə, o cümlədən Rusiyada da təhsil alan azərbaycanlı tələbələr var. 

Yeni ildən Rusiyada ali məktəblərə daxil olan tələbələr üçün rus dili imtahanının icbari olması hansı nəticələrə gətirib çıxaracaq? 

Ölkəmizdə universitetlərə hazırlıq qruplarından qəbul sayını artırmaqla Rusiyaya gedən tələbə sayını azalda, həmin vəsaitin Azərbaycanda qalmasına şərait yaratmaq mümkündürmü? 

Təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov “Cebheinfo.az”-a bildirib ki, Rusiyanın aprelin 1-dən etibarən ali təhsil müəssisələrinə qəbul olunmaq istəyən əcnəbi tələbələr üçün icbari rus dili imtahanını tətbiq etməsi strateji addım kimi qiymətləndirilə bilər: 

“Bu qərar bir tərəfdən rus dilinin beynəlxalq mövqeyini gücləndirməyi və ölkədə təhsil alan əcnəbilərin daha yaxşı adaptasiyasını təmin etməyi hədəfləyir. 

Digər tərəfdən isə bu addım Rusiyada təhsil almaq istəyən tələbələrin qarşısına əlavə baryer qoyur və bu, bəzi hallarda həmin ölkəyə gedən tələbə sayının azalmasına səbəb ola bilər. Azərbaycan kontekstində isə bu qərar yerli təhsil müəssisələri üçün vacib bir fürsət yaradır. Rusiyaya təhsil almağa gedən azərbaycanlı tələbələrin əsas səbəbləri arasında qəbul şərtlərinin sadəliyi, bəzi ixtisasların yüksək səviyyədə tədrisi və təhsil xərclərinin münasib olması var. Statistikaya əsasən, hər il Azərbaycandan 15 minə yaxın tələbə xaricdə təhsil alır ki, onların da 40%-dən çoxu Rusiyanı seçir. Bu göstərici həm tələbə axınının miqyasını, həm də bu istiqamətin iqtisadi və sosial təsirini nümayiş etdirir. Dünya təcrübəsinə baxdıqda, digər ölkələr də əcnəbi tələbələri cəlb etmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edir. 

Məsələn, Almaniyada ali təhsil əcnəbi tələbələr üçün bir çox hallarda ödənişsizdir və bu, ölkənin hər il yüz minlərlə beynəlxalq tələbə cəlb etməsinə şərait yaradır. Kanada isə tələbələrə təhsil müddətində və təhsildən sonra işləmək üçün geniş imkanlar təqdim edir. Bu yanaşmalar ölkənin iqtisadiyyatına və təhsil sisteminə müsbət təsir göstərir. Azərbaycanın da bu təcrübələrdən öyrənərək, həm yerli tələbələri ölkədə saxlamaq, həm də xarici tələbələri cəlb etmək üçün konkret addımlar atması vacibdir”. 

Ekspertin fikrincə, Azərbaycanda ali təhsil müəssisələrinin potensialından tam istifadə üçün bir neçə vacib məsələ həll edilməlidir: 

“İlk növbədə, qəbul şərtlərinin daha sadə və şəffaf olması tələbələrin marağını artırar. Hazırda bir çox yerli universitetlərdə hazırlıq proqramları mövcuddur, lakin bu proqramların keyfiyyətinin artırılması və daha geniş auditoriya üçün əlçatan olması tələbə qəbulunu stimullaşdıra bilər. Elm və Təhsil Nazirliyinin son statistikalarına görə, Azərbaycanda dövlət universitetlərinə qəbul olan tələbələrin sayı 2023-cü ildə 10%-ə qədər artıb, lakin bu göstəricini daha da yüksəltmək mümkündür. 

Digər tərəfdən, təhsil haqlarının daha münasib olması vacib amillərdən biridir. Məsələn, Türkiyə universitetlərində xarici tələbələr üçün təhsil haqları 200-500 ABŞ dolları arasında dəyişir ki, bu da həmin ölkənin əcnəbiləri cəlb etməsinə səbəb olur. 

Azərbaycanda müəyyən ixtisaslar üzrə təhsil haqlarını subsidiyalaşdırmaq və ya daha çox təqaüd proqramları təqdim etmək tələbələr üçün ölkə daxilində təhsili daha cəlbedici edə bilər. 

Eyni zamanda, təhsilin keyfiyyətinin artırılması vacibdir. Azərbaycan universitetlərinin beynəlxalq reytinqlərdə irəliləməsi tələbələrin xaricə getmək əvəzinə ölkə daxilində qalmalarını təşviq edə bilər. Məsələn, Malayziya 2000-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq təhsil müəssisələrinə ciddi investisiyalar edib və universitetlərini qlobal reytinqlərə daxil edib. Bu strategiya Malayziyanı Cənub-Şərqi Asiyanın təhsil mərkəzinə çevirib”. 

Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycan üçün əlavə bir üstünlük təhsil xərclərinin ölkə daxilində qalmasıdır: 

“Xaricdə təhsil alan tələbələrin xərcləri ölkənin iqtisadiyyatına itki kimi geri qayıdır. Bu vəsaitin ölkədə qalması təhsil sisteminə daha çox sərmayə yatırılmasına və yeni təhsil infrastrukturlarının qurulmasına şərait yarada bilər. Statistik məlumatlara görə, xaricdə təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin hər biri orta hesabla illik 10-15 min ABŞ dolları xərcləyir. Bu məbləğ ölkə daxilində saxlanılsa, təhsil sisteminə əhəmiyyətli bir dəstək olardı. Nəticə etibarilə, Rusiyanın icbari dil imtahanı tətbiq etməsi Azərbaycanın təhsil strategiyasını gücləndirmək üçün yeni bir fürsət yaradır. 

Hazırlıq proqramlarının keyfiyyətinin artırılması, təhsil haqlarının optimallaşdırılması və universitetlərin beynəlxalq reytinqlərdə irəliləməsi tələbələrin xaricə getmək ehtiyacını azalda bilər. Beləliklə, həm tələbələr ölkədə qalaraq keyfiyyətli təhsil alar, həm də ölkənin iqtisadi və sosial potensialı güclənər.

Bu istiqamətdə atılacaq addımlar Azərbaycanın təhsil sektorunu regionda lider mövqeyə daşıya bilər”. 

Nigar Abdullayeva 
“Cebheinfo.az”

Bizi Telegramda izləyin

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin