Icma.az
close
up
RU
Tramvay 100 ildən sonra yenidən BAKIDA

Tramvay 100 ildən sonra yenidən BAKIDA

Modern.az saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Ötən il Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində ilk dəfə tramvayın istifadəyə verilməsindən 100 il ötüb. 1924-cü ilin 8 fevralında tramvay fəaliyyətə başlasa da, tramvay xətlərinin çəkilməsi, bunun üçün hazırlıqlara başlanması, qərarın verilməsi daha əvvəlki illərə təsadüf edir. XX əsrin ilk onilliyinin sonlarından Çar Rusiyasının mərkəzi vilayətlərində başlanan proses Qafqaza - Bakıya da gəlməli idi.

1910-cu ildəki plana əsasən, 2-3 il ərzində tramvay xəttinin inşası başlayaraq başa çatdırılmalı və 1913-cü ildə Bakıda tramvay istifadəyə verilməli idi. Müəyyən qədər yubanma, daha sonra isə I Dünya müharibəsinin başlanması, ictimai-siyasi təbəddülatlar, inqilablar prosesi xeyli gecikdirdi. Nəhayət, Bakının tramvaya qovuşması 1924-cü ildə baş tutdu.

Həmin gün ictimai nəqliyyatın ən mütərəqqi vasitələrindən biri olan tramvayın istifadəyə verilməsi böyük bayram əhval-ruhiyyəsi ilə qarşılandı, şəhərdə şənliklər keçirildi. Tramvay xəttinin inşası ilə bağlı məsələlərin həlli isə daha əvvəldən - 1922-ci ildən başlanmışdı. 1922-ci ildə Bakıda tramvayın tikintisinin layihələndirilməsinə başlanıldı. Əvvəlcə xətlərin çəkilməsinin konsessiya yolu ilə xarici firmalara verilməsi nəzərdə tutulurdu.

Sonradan yerli resurslar hesabına bu işi görmək barədə qərar qəbul olundu və zəruri avadanlıqların SSRİ zavodlarında istehsal edilməsi daha məqbul hesab edildi. 1923-cü ilin martında şəhərin mərkəzini dəmiryol vağzalı ərazisi ilə birləşdirən dairəvi tramvay xəttinin tikintisinə başlandı. Layihə nəinki Qafqazda, hətta SSRİ-də ən böyük tikintilərdən biri hesab olunurdu.

Bakı tramvayının ilk marşrutunun ümumi uzunluğu 6,6 kilometr olsa da, 15 il sonra - 1939-cu ildə bu göstərici 117 kilometrə çatmışdı. Açıldığı gündən 2 il müddəti ərzində Bakı tramvayı 50 milyondan çox sərnişin daşıyıb. 1967-ci ildə Bakı metropoliteninin yaradılmasına qədər tramvay şəhərin əsas ictimai nəqliyyat növü kimi böyük miqyasda sərnişindaşıma məhz tramvayın üzərinə düşürdü.

Sonradan metro ilə yanaşı, avtobus və trolleybus da inkişaf etsə də, tramvay hər zaman əsas ictimai nəqliyyat növü kimi seçilib. 1980-90-cı illərdə qürub çağına qədəm qoyan Bakı metrosu tədricən sıradan çıxmağa, şəbəkənin uzunluğu söküntülərə görə qısalmağa başladı. 2004-cü ildə tramvay şəbəkəsinin son xətti də söküldü və bu nəqliyyat növü yaranmasından 80 il sonra Bakını "tərk etdi".

Ötən 20 il ərzində dəfələrlə tramvay xəttinin bərpası ilə bağlı məsələ gündəmə gəlsə və müzakirələr aparılsa da, real nəticə olmayıb. Hətta bir müddət əvvəl Gəncə şəhərində tramvay xətlərinin tikintisi barədə xəbərlər yayılsa da, bu da həyata keçirilməyib. Sevindirici haldır ki, 30 dekabr 2023-cü il tarixində təsdiqlənən Bakının Baş Planında 2040-cı ilədək paytaxtda tramvayın yenidən istifadəyə verilməsi təsbit olunub.

Plana əsasən, 2040-cı ilə qədər tramvay şəbəkəsinin 54.6 kilometr uzunluğunda olması nəzərdə tutulub. Ümumilikdə 78 stansiya və dayanacaq yaradılacağı bildirilir. 

Ötən gün AYNA-nın sədri Anar Rzayev nəqliyyat məsələlərinə həsr olunmuş müşavirədə Prezident İlham Əliyevə məruzəsində bildirib ki, Bakıda iki yaşayış sahəsinin - Mehdiabad və “Sea Breeze” ərazilərinin metro və dəmir yoluna çıxışı yoxdur. Bu ərazilərdə isə artıq tramvay xətlərinin tətbiq olunması nəzərdə tutulub.

AYNA rəhbəri qeyd edib ki, “Sea Breeze”dən tramvay xətti çəkilərək Pirşağı stansiyası ilə əlaqələndiriləcək və orada bir hab yaradılacaq:

“Mehdiabad-Binəqədi istiqamətindən isə metronun “28 May” stansiyası ilə əlaqələndirməklə tramvay xəttinin çəkilməsi nəzərdə tutulub ki, sərnişinlərə xidmət göstərilə bilsin”.

Son illərdə Bakını ağuşuna alan tıxacların qarşısını almaq, keyfiyyətli ictimai nəqliyyat sistemi qurmaq və yollarda sıxlığı minimuma endirmək üçün tramvayların nəzərdə tutulan son hədd üzrə planda nəzərdə tutulan 2040-cı ildə yox, daha tez bərpası son dərəcə vacibdir. İnkişaf etmiş Qərbi Avropa ölkələrinin praktikasına nəzər yetirilsə, tramvay xətləri şəhərlərin əsas nəqliyyat arteriyalarını təşkil edir.

Unutmaq olmaz ki, tıxacların qarşısını almaq üçün yolların genişləndirilməsi piylənmədən əziyyət çəkən bədənə daha böyük ölçüdə olan paltar almaq kimi bir şeydir. İnsan mərkəzli konsepsiya əsasında şəhərlərin salınması və yenidən qurulması məhz ictimai nəqliyyat sisteminin təkmilləşdirilməsindən, bu sahədə keyfiyyətli, komfortlu və punktual mexanizm əsasında xidmət göstərilməsindən keçməkdədir.

Bunun üçün ictimai nəqliyyat növlərinin diversifikasiyası, təkcə avtobus və metro nəqliyyatına söykənmədən tramvay, trolleybus, metrobus kimi ictimai nəqliyyat növlərinin də fəaliyyət göstərməsi önəmlidir. Keyfiyyətli ictimai nəqliyyat tədricən insanların avtomobildən imtinasına, yolların salınması üçün nəzərdə tutulan ərazilərdən daha səmərəli istifadəyə gətirib çıxaracaq.

Modern Təhlil və Araşdırma Qrupu

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:139
embedMənbə:https://modern.az
archiveBu xəbər 29 Yanvar 2025 12:22 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see276

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see129

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see127

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see125

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see122

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri