Üç valideyndən bir uşaq: bu, artıq fantastika deyil

Böyük Britaniya on il əvvəl, 2015-ci ildə üç nəfərin embrionları üçün mitoxondrial donorluğa icazə verən dünyada ilk ölkə olub.

Bu yaxınlarda alimlər Böyük Britaniyada üç nəfərin DNT-sindən istifadə edərək hamilə qalan səkkiz sağlam uşağın doğulduğunu elan ediblər.

Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, embrion, iddia edilən ata və ananın yumurtasından və spermasından DNT və ikinci qadının (donorun) yumurtasından hüceyrələrdən istifadə edir. 

Mitoxondrial əvəzetmə terapiyası kimi tanınan bu proses, müəyyən genetik xəstəlikləri olan qadınlara vəziyyəti övladlarına ötürmədən hamilə qalmağa imkan verir.

Böyük Britaniya on il əvvəl, 2015-ci ildə üç insan embrionu üçün mitoxondrial donorluğa icazə verən dünyada ilk ölkə olub.

Digər ölkələrdə bu cür donorluq qadağandır və ya ciddi şəkildə nəzarətdə saxlanılır.

Bu məhdudiyyətlər insan embrionlarının tədqiqat üçün istifadəsi, uşaqların sağlamlığına naməlum təsir və insan embrionlarının genetik modifikasiyasına icazə verilməsinin daha geniş nəticələri ilə bağlı siyasi və etik narahatlıqlara əsaslanır.

"Üç valideyn"dən uşaq dünyaya gətirməyin etik və hüquqi nəticələri ilə bağlı da narahatlıqlar var.

Lakin, bu prosesin əslində uşağın üç valideyni ilə nəticələnəcəyini iddia etmək tamamilə doğru deyil, çünki donor tərəfindən verilən DNT miqdarı əhəmiyyətsizdir, uşağın DNT-sinin yalnız 0,1 faizini təşkil edir. Buna görə də, uşaq donorla heç bir fiziki xüsusiyyət paylaşmayacaq.

Bu üsul yalnız mitoxondrial xəstəlikləri olan insanlar üçün istifadə olunur və diqqətlə tənzimlənir. Daha geniş istifadə üçün mövcud deyil.