“Ukrayna savaşı yeni mərhələyə suyun altına keçir“ “Forbes“

"Ukraynanın nəhəng "Toloka" dronu Krım körpüsü və Rusiya limanlarına yeni təhlükədir..."

Ukrayna Lvov şəhərində keçirilən sərgidə TOLOKA-1000 (TLK-1000) yeni nəsil sualtı robotlaşdırılmış aparatı təqdim edib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "24tv.ua" nəşri məlumat yayıb.

Nəhəng sualtı dronun təqdimatı

Məlumatda deyilir ki, beş tona qədər faydalı yükgötürmə qabiliyyəti olan bu nəhəng sualtı dron böyük stasionar hədəfləri, o cümlədən dəniz platformalarını və körpüləri minalamaq və zərərsizləşdirmək üçün nəzərdə tutulub. Nəşr yazır ki, bu texnologiya nəzəri olaraq Rusiyanın ən həssas infrastrukturuna - xüsusən də Kerç (Krım) körpüsünə ciddi təhlükə yarada bilər.

Dron müharibəsindən sualtı mərhələyə keçid

Son illərdə Ukrayna kiçik FPV-dronlardan tutmuş böyük kamikadze aparatlara qədər pilotsuz texnologiyaların istifadəsində özünü lider kimi göstərib. İndi isə müharibə yeni mərhələyə - suyun altına keçir. "Toloka" xətti bir neçə modeldən ibarətdir:

TLK-150 - 15-50 kq-lıq döyüş başlığına malik "ağıllı torpeda" 60 mil radiusda fəaliyyət göstərə bilir.

TLK-400 - iki ayadək muxtariyyətə sahib orta ölçülü sualtı dron, 800 mil radius, 450 kq-a qədər yük.

TLK-1000 - xəttin "bayraqdarı": beş tonluq yükqaldırma qabiliyyəti, dərinlikdə və uzaq məsafədə müstəqil fəaliyyət imkanı.

İstehsalçılar cihazlarda süni intellektlə idarəetməni və naviqasiyanı vurğulasalar da, sınaqların nəticələri barədə ətraflı məlumat açıqlamır.

Krım körpüsü əsas hədəfdir

Kerç körpüsü həm strateji, həm də rəmzi baxımdan Rusiya üçün önəmlidir. 2022-ci ildən bu yana Ukrayna bir neçə dəfə bu körpünü zədələsə də, tam dağıntı baş verməyib. Yeni sualtı dronlar isə minalardan qorunmanı çətinləşdirir və hərbi-dəniz bazaları ilə yanaşı, mülki gəmiçiliyə də risk yaradır.

Sualtı partlayışlar və minalar limanların fəaliyyətini əngəlləyə, ticarət yollarını bağlaya və böyük dağıntılara səbəb olmadan belə əməliyyatların gedişini ləngidə bilər. Beləliklə, "Toloka" gələcək hücumlar üçün dəhliz açmaq potensialına malikdir.

Qlobal yarış və Ukraynanın fərqli yanaşması

Sualtı robotlaşdırılmış sistemlər üzərində ABŞ, Böyük Britaniya, Avstraliya, Çin, Fransa və İsrail də işləyir. Amma Ukraynanın fərqi daha ucuz, kütləvi istehsala uyğun və zərurət olduqda "birdəfəlik" modellərə üstünlük verməsidir. Bu isə məhdud resurslarla belə böyük təsir imkanı yaradır.

Qara dənizdə yeni döyüş teatrı

Mütəxəssislər hesab edir ki, "Toloka"nın ortaya çıxması sualtı müharibəni tamamilə yeni səviyyəyə qaldırır. Artıq söhbət yalnız minaların zərərsizləşdirilməsindən və kəşfiyyatdan getmir,  əsas hədəf strateji infrastruktur ola bilər. "Toloka" layihəsi Ukraynanın döyüş meydanında texnoloji üstünlüyünü göstərir və Qara dənizi həm Rusiya, həm də dünya üçün daha gərgin və təhlükəli qarşıdurma məkanına çevirir

Krımı gözləyən "Toloka"

Bu yaxınlarda Ukrayna qüvvələri Rusiyanın nadir amfibiya təyyarələri Be-12 "Çayka"nı məhv edib. Bu təyyarələr əsasən sualtı hədəflərin aşkarlanmasına xidmət edib. Analitiklər bunu Ukraynanın "Toloka" ilə bağlı genişmiqyaslı əməliyyatlara hazırlaşmasının əlaməti kimi qiymətləndirir.