Ukraynalılar müharibəni bitirmək üçün güzəştə hazırdırmı? Sosioloqdan cavab

Ukraynalıların müharibəni bitirmək naminə güzəştlərə, xüsusən də ərazi güzəştlərinə hazırlığı regiondan asılı olaraq əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Cəbhə xəttindən nə qədər uzaqdırsa, hər hansı güzəştə qarşı mövqe bir o qədər sərtdir; cəbhəyanı bölgələrdə isə döyüşlərin dayandırılmasına dair tələb artır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Reytinq" sosioloji qrupunun rəhbəri Aleksey Antipoviç RBC-Ukraine-ya müsahibəsində bildirib.

Onun sözlərinə görə, coğrafi faktor ictimai əhval-ruhiyyəyə birbaşa təsir göstərir.

"Qərbə doğru getdikcə istənilən ərazi güzəştinə müqavimət artır, şərqə doğru isə razılıq səviyyəsi çoxalır", – deyən sosioloq izah edib ki, cəbhədən uzaq regionlarda "sona qədər döyüşmək" ritorikası daha çox səslənir, daimi təhlükə zonalarında isə müharibə hər gün və birbaşa hiss olunur.

Antipoviç vurğulayıb ki, məhz hərbi əməliyyatlara yaxınlıq çətin qərarları nəzərdən keçirmək hazırlığını formalaşdırır. Regionlararası fərq kritik olmasa da, bu tendensiya sabitdir.

Ümummilli göstəricilər: Diplomatiya, yoxsa silah?

Ümummilli miqyasda ukraynalıların təxminən üçdə ikisi hesab edir ki, müharibə yalnız diplomatik yolla bitə bilər. Təxminən üçdə bir hissə isə daha sərt mövqe tutur: ya 1991-ci il sərhədlərinin tam bərpası, ya da ən azı 2022-ci il vəziyyətinə olan sərhədlərə qayıdış. Sosioloq qeyd edib ki, bu rəqəmlər dəyişsə də, danışıqlara olan tələb yalnız hərbi ssenariyə olan dəstəyi stabil şəkildə üstələyir.

Arzu olunan deyil, real çıxış yolu barədə suala verilən cavablarda göstəricilər daha yüksəkdir:

•Vətəndaşların təxminən 80%-i danışıqlar modelini real hesab edir.

•Bunlardan 60%-i beynəlxalq tərəfdaşların iştirakı ilə dialoqu dəstəkləyir.

•Təxminən 20%-i Rusiya ilə birbaşa danışıqları mümkün sayır.

•10%-dən çox ukraynalı isə işğal olunmuş ərazilərin tam azad olunmasına qədər müharibənin davam etdirilməsinin tərəfdarıdır.

Ən ağrılı məsələ: Ərazilər

Antipoviç vurğulayır ki, danışıqlara dəstək avtomatik olaraq konkret güzəştlərə razılıq demək deyil. Ukraynalıların münasibəti mövzudan asılı olaraq kəskin fərqlənir (NATO, dil məsələsi, din, Donbasın gələcəyi və s.).

Ən həssas məsələ ərazilər olaraq qalır. Sosioloq deyir:

"Heç kim işğal olunmuş əraziləri Rusiya ərazisi kimi tanımaq istəmir və tanımayacaq. Xüsusən də Ukrayna hərbçilərinin nəzarətində olan yerlərdən çıxmaq barədə söhbət gedə bilməz".

Bununla belə, o etiraf edib ki, alternativlər olmadığı təqdirdə cəmiyyət çətin seçim qarşısında qalacaq. Əgər kompromis danışıqlar üçün yeganə mümkün konfiqurasiya olsa, ümumilikdə sülh prosesini dəstəkləyən əksəriyyət ağır qərarlar qəbul etmək məcburiyyətində qalacaq.

Xatırladaq ki, Zelenski və Trampın Floridada təxminən üç saat davam edən görüşündə heç bir tərəf müharibənin dayandırılması ilə bağlı ciddi irəliləyiş elan etməyib. CNN qeyd edir ki, Tramp hələ də Moskvanın mövqelərinə müəyyən rəğbət bəsləyir, lakin əvvəlki görüşlərdən fərqli olaraq bu dəfə Zelenskini tərifləyib və sülhün yaxın olduğuna inandığını bildirib.

Alpər