WMO dan xəbərdarlıq: Qlobal su böhranı dərinləşir

Dünya Meteorologiya Təşkilatı (WMO) sel və quraqlıqların şiddətlənməsi fonunda qlobal su böhranının daha da dərinləşdiyini açıqlayıb.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, WMO-nun yayımladığı "2024-cü ildə qlobal su ehtiyatlarının vəziyyəti” adlı hesabatda bildirilib ki, dünya üzrə su dövranı getdikcə daha qeyri-sabit xarakter alır və dağıdıcı sel hadisələri ilə şiddətli quraqlıqlar arasında kəskin dəyişikliklər müşahidə olunur. Hesabatda həmçinin, şirin su ehtiyatları üzərində təzyiqin artdığı və iqlim dəyişikliyinin cəmiyyətlərə və iqtisadiyyatlara zəncirvari təsirlər göstərdiyi vurğulanıb.

Məlumatlara görə, 2024-cü ildə dünya üzrə çay hövzələrinin yalnız üçdə birində "normal” vəziyyət qeydə alınıb. Bu göstərici qlobal su balanssızlığının ardıcıl altıncı il davam etdiyini göstərir. Amazon hövzəsi və Cənubi Afrikada şiddətli quraqlıq baş verib, Orta və Şərqi Afrika, Mərkəzi Avropa və Asiyanın bəzi bölgələrində isə normadan xeyli artıq yağıntı müşahidə olunub.

Raporda qeyd olunub ki, dünya üzrə buzullar 2024-cü ildə 450 gigaton kütlə itirib. Bu, üç il ardıcıl olaraq genişmiqyaslı ərimənin davam etdiyini göstərir. Hesablamalara əsasən, itirilən buz kütləsi 180 milyon olimpiya ölçülü üzgüçülük hovuzuna bərabərdir və dəniz səviyyəsini 1,2 millimetr yüksəldərək sahil bölgələrində yaşayan yüz milyonlarla insan üçün ciddi risk yaradır.

Aşırı hava hadisələrinin böhranı daha da ağırlaşdırdığı vurğulanan hesabatda, Afrikanın tropik bölgəsində güclü yağışlar nəticəsində 2 min 500 nəfərin həyatını itirdiyi, təxminən 4 milyon insanın isə evlərini tərk etməyə məcbur qaldığı bildirilib. Braziliyada 2013-cü ildən bəri ən genişmiqyaslı sel fəlakəti qeydə alınıb: ölkənin cənub bölgələri dağıdıcı daşqınlarla, Amazon isə uzunmüddətli quraqlıqla üzləşib. Ümumilikdə, Braziliya ərazilərinin 60 faizi bu hadisələrdən təsirlənib.

WMO-nun baş katibi Seleste Saulo bildirib:

"Su cəmiyyətlərimizi ayaqda saxlayır, iqtisadiyyatımıza güc verir və ekosistemlərimizi dəstəkləyir. Buna baxmayaraq, dünyanın su ehtiyatları getdikcə daha böyük təzyiq altındadır və su ilə bağlı həddindən artıq təhlükələr həyatlara və dolanışıq vasitələrinə getdikcə daha çox təsir göstərir”.

Aydın