Xərçəng müalicəsinin təhlükəli yan təsirlərini proqnozlaşdırmaq üçün yol tapıldı

Kyushu Universitetinin alimləri CAR-T xərçəngi müalicəsindən sonra immun və sinir sisteminin disfunksiyası riskini qiymətləndirmək üçün istifadə oluna bilən serebrospinal mayedə spesifik zülalları müəyyən ediblər.

Redaktor.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Leukemia" jurnalında dərc olunub.

CAR-T terapiyası xərçəng hüceyrələrini daha yaxşı hədəfləmək və məhv etmək üçün xəstənin immun hüceyrələrinin yenidən proqramlaşdırılmasını nəzərdə tutur. Bu texnika effektivdir, lakin o, mərkəzi sinir sisteminin iltihabına səbəb ola biləcək immun vasitəli neyrotoksiklik sindromu (ICANS) daxil olmaqla ciddi yan təsirlərin riski ilə gəlir.

ICANS baş ağrıları və ya şüurun pozulması, qıcolmalar və ya beyin qanaması kimi daha ağır şərtlərlə özünü göstərə bilər. CAR-T terapiyasından sonra ICANS-in tezliyi təxminən 64% təşkil edir.

CAR-T terapiyasından təhlükəli yan təsirlərin riskini nəyin müəyyən etdiyini başa düşmək üçün alimlər müalicəyə başlamazdan əvvəl B hüceyrəli qeyri-Hodgkin lenfoması (qan xərçənginin bir növü) olan 29 xəstənin onurğa beyni mayesindəki zülalları təhlil ediblər. Onlardan 11-i ICANS inkişaf etdirib, 18-i isə neyrotoksiklik əlamətləri göstərməyib.

Tədqiqatçılar ICANS xəstələrində əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olan 46 zülal müəyyən ediblər. Onların arasında iki zülal, C1RL və FUCA2, sinir sisteminin zədələnməsi riskini proqnozlaşdırmaqda ən böyük əhəmiyyəti göstərib. Bu zülalların nisbətini ölçməklə alimlər xəstələrdə neyrotoksikliyin inkişaf ehtimalını yüksək dəqiqliklə proqnozlaşdıra biliblər.

Yeni proqnostik üsul 10 xəstədən ibarət ikinci qrupda uğurla sınaqdan keçirilib. Bununla belə, elm adamları xəbərdarlıq edirlər ki, yüksək dəqiqliyə baxmayaraq, əldə edilən nəticələr daha böyük nümunədə təsdiq tələb edir.

Əlavə tədqiqatlar uğurlu olarsa, C1RL və FUCA2 səviyyələrinin qiymətləndirilməsi həkimlərə xəstənin vəziyyəti pisləşməmişdən əvvəl ICANS-a diaqnoz qoymağa kömək edə bilər. Kəşf həm də neyrotoksiklik riskini azaldan dərmanların hazırlanmasına səbəb ola bilər.

Turan İSMAYIL