“Yerə həyat yadplanetlilər tərəfindən gətirilib“ Bioloq Robert Enders

"Həyatın mənşəyi hələ də elmi mübahisə mövzusudur..."

Həyatın Yer üzündə necə yarandığı onilliklərdir alimlərin diqqət mərkəzindədir. Ən geniş qəbul edilən nəzəriyyə abiogenezdir və cansız üzvi maddədən həyatın təbii şəkildə yarandığını iddia edir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Populyar Mechanics" nəşri yazıb.

Lakin Londondakı İmperial Kollecin bioloqu Robert Enders bu nəzəriyyəyə şübhə ilə yanaşır və yeni, cəsarətli bir fərziyyə irəli sürür: həyat bəlkə də yadplanetlilər tərəfindən Yerə gətirilmişdir.

Yer kürəsinin başlanğıcı

Yer təxminən 4,5 milyard il əvvəl gənc, alovlu və maqma ilə dolu planet olub. O, asteroidlərin və meteoritlərin bombardmanına məruz qalıb. Sonradan ərimiş lava bərkiyib, yer qabığı formalaşıb və geniş okeanlar meydana gəlib. Bu okeanlarda hidrotermal mənbələr suyu qızdıraraq püskürüb. Məhz bu ilkin "alovlu dənizlərdə" ilk həyat formalarının yarandığı düşünülür.

2013-cü ildə Avstraliyanın Pilbara kratonunda tapılan 3,5 milyard illik stromatolitlər, həmçinin Kanadada 3,77 milyard illik mikroqalıqlar həyatın qədimliyini təsdiqləyib. Lakin bu reliktlər ilk ortaq əcdadın necə yarandığını izah edə bilmir. 4,1 milyard illik sirkonlarda tapılan karbon izləri isə həyatın daha da qədim ola biləcəyinə işarə edir.

Endersin araşdırması

Robert Enders müxtəlif ssenarilər üzrə riyazi modellər yaradıb. Nəticələr göstərib ki, həyatın meydana gəlməsi üçün lazım olan molekullar çox tez parçalanır və təbii abiogenez ehtimalı son dərəcə aşağıdır. Hətta katalizatorlarla kimyəvi reaksiyaların zənciri belə ehtimalı çox məhdud edir. Buna görə Enders yeni fərziyyə irəli sürür: həyat bəlkə də yüksək inkişaf etmiş yadplanetli sivilizasiyalar tərəfindən Yerə gətirilmiş və planetin atmosferi, temperaturu, ekoloji şəraiti həyat üçün uyğun vəziyyətə gətirilmişdir.

Analitik baxış və perspektiv

Bu fərziyyə rəsmi elmi dairələrdə hələ də mübahisəlidir, çünki Okkama prinsipi abiogenezə üstünlük verir. Lakin Enders vurğulayır ki, riyazi modellər abiogenez ehtimalını çox az göstərir və yadplanetli ssenarisi nəzərdən keçirilməyə dəyər. Əgər gələcəkdə daha çox molekulyar və kosmik araşdırmalar bu fərziyyəni dəstəkləsə, bəlkə də həyatın mənşəyi barədə anlayışımız tamamilə dəyişəcək. Beləliklə, Yer üzündə həyatın mənşəyi hələ də sirr olaraq qalır və hər iki fərziyyə - həm təbii abiogenez, həm də yadplanetli müdaxiləsi  elmi diskusiyaların əsasını təşkil edir.