Yuxu pozuntuları nevroloji təsirlərlə nəticələnə bilər

Yeni aparılan araşdırmalar göstərir ki, yuxusuzluq, yalnız bədənin fiziki sağlamlığına deyil, beyin funksiyalarına da ciddi şəkildə təsir edə bilər.

Redaktor.az xəbər verir ki, London Universiteti Tibb Fakültəsinin (UCL) alimləri tərəfindən həyata keçirilən bu tədqiqat, gecə yuxusunun keyfiyyətsizliyi və yuxusuzluğun beyin strukturları üzərindəki uzunmüddətli zərərlərini təhlil edib.

Tədqiqatın nəticələri, yuxusuzluq və az yuxu ilə mübarizə aparan insanların beyinlərindəki struktur dəyişikləri ortaya qoymuşdur. Bu araşdırma göstərib ki, yuxusuzluq beyin hüceyrələrinin zəifləməsinə və hətta bəzi sahələrdə qısmi ölümü ilə nəticələnə bilər. Yuxu çatışmazlığı, xüsusilə beynin ön hissəsində, yaddaş, qərar qəbul etmə və emosional vəziyyətin idarə olunmasında mühüm rol oynayan bölgələrdə zədələrə yol açır.

Tədqiqatçılar, bu fenomenin, yuxunun beyin üçün təbii təmizləyici rolunun olmaması ilə əlaqədar olduğunu bildirirlər. Normal yuxu zamanı beyin, nevroloji zəhərləri və toksinləri təmizləyir, ancaq yuxusuzluq bu təmizləmə prosesini pozur.

Tədqiqatın digər əhəmiyyətli nəticəsi, yuxusuzluğun Alzheimer xəstəliyi və digər neyroloji pozğunluqların riskini artırmasıdır. Yuxusuz insanlar daha tez-tez amiloid beta proteinlərinin beyində yığılmasına meylli olurlar ki, bu da Alzheimer xəstəliyinin əsas səbəbidir. Bu, tədqiqatın bu cür beyin xəstəliklərinin erkən diaqnoz və müalicəsi üçün önəmli tapıntı olduğunu vurğulayır.

Ümumilikdə, yuxusuzluğun müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb olduğu artıq geniş qəbul edilən bir həqiqətdir. Ancaq bu yeni araşdırmalar, yuxusuzluğun beynin əsas funksiyalarına, xüsusilə yaddaş, öyrənmə və qərar vermə qabiliyyətlərinə ciddi ziyan vurduğunu açıq şəkildə göstərir. Eyni zamanda, yuxusuzluğun digər nevroloji xəstəliklərə də yol açması, buna qarşı mübarizənin daha ciddi şəkildə aparılmasını zəruri edir.

Alimlər, yuxu pozğunluqlarını erkən diaqnoz etmək və müalicə etmək üçün daha çox resurs ayrılması və səhiyyə siyasətlərinin bu məsələni prioritet olaraq qəbul etməsini təklif edirlər. Yuxusuzluq problemi ilə bağlı təhsil və maarifləndirmə təşəbbüsləri də bu problemin qarşısını almaqda əhəmiyyətli ola bilər.

Bundan əlavə, tədqiqatçılar, yuxu sağlamlığını artırmaq üçün yaxşı yuxu gigiyenası və müntəzəm yuxu dövrlərinin əhəmiyyətini vurğulayıblar. Gecə yuxusunun keyfiyyətinə diqqət yetirilməsi, uzunmüddətli beyin sağlamlığını qorumaq üçün mühüm bir addımdır.

Yuxusuzluğun yalnız fiziki deyil, həm də nevroloji zərərləri olduğu, beynin strukturunu və funksiyasını ciddi şəkildə təsir etdiyi məlum olub. Bu tədqiqat, yuxu sağlamlığının əhəmiyyətini bir daha vurğulamaqla, gələcəkdə beynin sağlamlığını qorumaq üçün yuxu keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş tədbirlərin vacibliyini ortaya qoyur.

Nuriyyə NATİQQIZI