Yuxular insanı gələcək qərarlara hazırlamağa kömək edir

Yuxular insan şüurunun ən gizli və müəmmalı qatlarından biridir. Hər gecə milyonlarla insan yuxu görür, lakin onların mənası və yaranma səbəbi hələ də tam izah edilə bilmir. Elm və psixologiya bu mövzuya fərqli baxışlarla yanaşır: bir tərəfdən yuxular beyin fəaliyyətinin təbii nəticəsi sayılır, digər tərəfdən isə şüuraltının insanla danışma forması kimi qəbul olunur.

Missiya.Az bu barədə araşdırmasını təqdim edir.

Elm sübut edir ki, yuxular əsasən REM fazası adlanan yuxu mərhələsində yaranır. Bu zaman bədən dincəlir, lakin beyin aktiv şəkildə işləyir. Beyin gün ərzində toplanan məlumatları emal edir, hissləri nizamlamağa, xatirələri saxlamağa çalışır. Buna görə də yuxular çox vaxt gündəlik həyatla bağlı simvollarla dolu olur.
Psixoanalitik Ziqmund Freyd yuxulara xüsusi diqqət yetirərək onları “şüuraltının dili” adlandırırdı. Onun fikrincə, insanın bastırdığı arzular, qorxular və gizli istəklər yuxularda simvollar şəklində üzə çıxır. Məsələn, uçmaq azadlıq istəyini, yıxılmaq isə nəzarəti itirmək qorxusunu ifadə edə bilər.
Digər psixoloq Karl Yunq isə yuxuların təkcə fərdi deyil, kollektiv şüuraltı ilə əlaqəli olduğunu söyləyirdi. O hesab edirdi ki, bəşəriyyətin ortaq simvolları -su, işıq, qaranlıq, yol, uşaq kimi obrazlar yuxularda təkrarlanaraq insanın daxili dünyası ilə ümumbəşəri dəyərlər arasında körpü yaradır.
Müasir neyroelm yuxulara daha praktik baxır: alimlərə görə, yuxular emosional tarazlığı qorumağa, beynin yaddaş sistemini yeniləməyə və insanı gələcək qərarlara hazırlamağa kömək edir. Bu səbəbdən bəzən yuxuda yaşadığımız bir hadisə real həyatda bizi eyni vəziyyətə psixoloji cəhətdən hazırlaşdırır.
Bütün bu elmi və psixoloji izahlara baxmayaraq, yuxuların sirləri hələ də tam açılmayıb. Niyə bəzən yuxular gerçək kimi hiss olunur, niyə illərlə əvvəlki bir hadisə yenidən xatırlanır- bu suallar hələ cavabsızdır.
Bəlkə də yuxular, insan ruhunun özünə baxmaq, özünü anlamaq cəhdidir. Onlar sadəcə beyinin fəaliyyəti deyil, həm də şüuraltının səsi, ruhun gizli gündəliyidir. Hər bir yuxu bir mesaj, bir xəbərdarlıq və ya sadəcə daxili dünyanın səssiz etirafıdır.
İlahə Qənbərli
Missiya.Az