Icma.az
close
up
RU
Mütəxəssis: Göyöskürək peyvəndlənmə aparılmayan uşaqlar arasında daha geniş yayılıb AZƏRTAC

Mütəxəssis: Göyöskürək peyvəndlənmə aparılmayan uşaqlar arasında daha geniş yayılıb AZƏRTAC

Azertag saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Bakı, 4 noyabr, AZƏRTAC

“Göyöskürək ağciyər və tənəffüs yollarında rast gəlinən yüksək yoluxdurma qabiliyyətinə malik bakterial infeksion xəstəlikdir. Klassik göyöskürək peyvəndlənməyən 1-10 yaş uşaqlar arasında daha çox müşahidə edilir. Göyöskürək 6-12 həftə, bəzən daha uzun müddət davam edə bilər. Bir qayda olaraq uşaqlarda boğulma səsinə oxşayan tənəffüs, şiddətli öskürək tutmaları kimi özünü göstərir. Göyöskürək peyvəndlənmə aparılmayan uşaqlar arasında daha geniş yayılıb”.

Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Səhiyyə Nazirliyinin K.Y.Fərəcova adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun həkimi və dissertantı, Azərbaycan Tibb Universitetinin I Uşaq xəstəlikləri kafedrasının əməkdaşı Nərmin Əzizova deyib.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, göyöskürək hava damcı yolu ilə yayılır: “Göyöskürək həddindən artıq yoluxucu xəstəlikdir. Öskürdükdə və ya asqırdıqda mikrob kiçik damlacıqlar vasitəsilə havaya yayılır. Xəstə ilə yaxın təmas yoluxmaya səbəb ola bilər. Əsas klinik əlaməti öskürək və tənəffüs çatışmazlığıdır. Xəstəliyin ilkin dövründə müalicə antibiotiklə mümkün olsa da, sonrakı müddətdə bir qayda olaraq antibiotiklər təsir etmir və sadəcə əlamətləri yüngülləşdirmək üçün simptomatik müalicə aparılır.

Göyöskürək yuxarı tənəffüs yollarında kəskin yoluxucu xəstəlik olub, əlamətləri “bortadellapertusis” bakteriyaların bədəndə yayılması ilə ortaya çıxır. Müalicədə gecikmələr olarsa, orqanlarda qalıcı zədə və qüsurlara səbəb ola bilər. Təəssüf ki, problem 2-3 ay, bəzən isə daha uzun müddət davam edən öskürək tutmaları şəklində özünü büruzə verir. Uşağın yaşı nə qədər azdırsa, xəstəlik daha ağır müşahidə edilir”.

N.Əzizova göyöskürəyin ilkin əlamətləri ilə bağlı məlumat da verib: “Burun axıntısı, asqırma, gözlərdə sulanma, qızarıqlıq, boğaz ağrısı, bədən hərarəti və digər soyuqdəymə şikayətləri ilə özünü büruzə verir. Bir həftə sonra isə ağır öskürək tutmaları başlayır. Sonrakı mərhələdə qəfil başlayan və bir neçə dəqiqə dayanmadan davam edən öskürək tutmaları, qusma, tənəffüs çatışmazlığı, dodaq və dırnaqlarda göyərmə, kiçik uşaqlarda apnoe (tənəffüsün müvəqqəti kəsilməsi), üzdə qızarıqlıq, halsızlıq və yorğunluq, ishal kimi əlamətlər müşahidə edilə bilər.

Xəstənin hərarəti əsasən normal olur, lakin bəzən yüngül qızdırma əlamətləri də ola bilər. Nonspesifik əlamətlərlə gedən bu dövr 1-2 həftə davam edir. Kataral dövrün sonunda öskürək tutmaları başlayır. Başlanğıcda rahat olan xəstədə sonradan soyuq hava, çoxlu fiziki hərəkət, həyəcan və digər qıcıqlandırıcı amillərin təsiri ilə öskürək tutmaları müşahidə edilir. Öskürək tutmaları vaxtı xəstə qızarır, göyərir və boğulma hissi üz ifadəsindən bəlli olur. Bir müddət sonra tutmaların tezliyi və ağırlığı tədricən artır, hətta xəstəliyin zirvə dövründə tezliyi hər saatda bir dəfə müşahidə edilə bilər”.

Göyöskürəyin sağalma dövrünün həftələrlə davam edə bildiyinə diqqət çəkən N.Əzizova deyib ki, daha sonra tədricən tutmaların sayı və tezliyi azalır: “1 yaşdan aşağı uşaqlarda sağalma dövründə belə öskürək tutmalar müşahidə edilə bilər. Göyöskürək xəstəliyindən sonra keçirilən tənəffüs yolu infeksiyaları tutmaları təkrarlayır. Peyvəndlənmiş uşaqlarda bu dövr qısa müddət davam edir və tutmaların ağırlığı azdır”.

Göyöskürəkdə öskürək əleyhinə preparatların verilməsi faydalı deyil

Mütəxəssis bildirib ki, xüsusən körpələr (6 aydan aşağı olanlar) və kiçik yaşlı uşaqlarda ağırlaşma verən, bəzən daha uzun müddət davam edən öskürək tutmaları ola bilər: “Göyöskürək 18 aydan aşağı olan uşaqlarda tənəffüs dayanmasına səbəb ola biləcəyinə görə yaşyarımı tamamlamamış körpələr daha yaxından müşahidə edilməlidir. Kataral dövr 3 aydan aşağı olan körpələrdə əsasən bir neçə gün davam edir. Xəstəlik anidən apnoe, göyərmə və tutma ilə başlayır. Təəssüf ki, göyöskürəyə tutulan 6 aydan aşağı uşaqlar arasında ölüm, ağırlaşma kimi hallar da olur. Ona görə də dərhal mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır. Körpələrdə göyöskürək zamanı bədən funksiyalarını poza biləcək çoxlu maye itkisi, tənəffüs çatışmazlığı, çəki itkisi, pnevmoniya, epileptik tutmalar, böyrək problemləri, beyin zədələnmələri kimi ağırlaşmalar müşahidə oluna bilər. Körpələrə nisbətən uşaqlarda və böyüklərdə təkrarlayan şiddətli öskürək tutmaları səbəbindən burun qanaması, qabırğalarda zədə və ya yırtıq yaranması ehtimalı var”.

Göyöskürək səbəbindən daha çox müşahidə olunan ağırlaşmanın pnevmoniya olduğuna diqqət çəkən mütəxəssis əlavə edib ki, öskürək tutmaları dövründə gözdə (konyuktivada və sklerada) qanama ocaqları, gövdənin üst qismində nöqtəvari qansızma, pnevmotoraks, dərialtı emfizema inkişaf edə bilər: “Erkən dövrdə diaqnoz qoyulduqda və antibiotik müalicəsinə başladıqda öskürək tutmaları və digər əlamətlər daha az müşahidə edilir. Erkən müalicə ilə xəstənin başqa insanları yoluxdurma qabiliyyəti də azalır. İlk 3 həftədə antibiotik müalicəsi xəstəliyi nəzarətdə saxlamaq üçün effektiv sayıla bilər. Ancaq bir çox hallarda diaqnoz gec qoyulduğu üçün antibiotik müalicəsi fayda vermir. Xəstəlik əlamətləri 3 həftədən daha uzun müddət davam edirsə, bu zaman xəstəyə dəstək müalicə aparılmalıdır. İstirahət, bol maye qəbulu və yüksək temperatur zamanı qızdırmasalıcı dərmanlar verilir. Göyöskürəkdə öskürək əleyhinə preparatların verilməsi faydalı deyil. Bu dərmanların ağır yan təsirləri ola bilər və bu səbəbdən xüsusən kiçik yaşlı uşaqların istifadəsi məsləhət görülmür.

Göyöskürəkdən qorunmaq üçün profilaktik olaraq peyvəndlənmə aparılmalıdır. Göyöskürəklə təmas edən hamilələr, tibb işçiləri, 12 aydan kiçik körpələr, immun sistemi çatışmazlığı olanlar, astma kimi tənəffüs problemi olan xəstələr, göyöskürəyə tutulmuş xəstə ilə eyni evdə yaşayanların həkimə müraciət edərək antibiotik istifadəsinə başlamağı məsləhət görülür. Xüsusilə, göyöskürəyə tutulan xəstə ilə eyni evdə yaşayanların yoluxma ehtimalı 90 faizdir”.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:86
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 04 Noyabr 2024 17:29 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see197

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see192

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see179

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see168

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see154

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see150

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see140

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see133

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see133

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see133

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see130

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see128

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see128

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see128

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see127

TRAMP İSRAİLİ HƏDƏLƏDİ “Mən ərəb ölkələrinə söz vermişəm...”

23 Oktyabr 2025 17:40see125

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see123

Bürcündən məhrum uşaqlar...

22 Oktyabr 2025 14:41see123

Politoloq: 2026 cı ildə sülh sazişinin reallaşması gözlənilir

22 Oktyabr 2025 17:51see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri