Uşaqlar arasında göyöskürək xəstəliyi artıb: Pediatrdan vacib xəbərdarlıq

 Son vaxtlar uşaqlar arasında göyöskürək xəstəliyinə tutulma halları çoxalıb. Bu barədə həkim-pediatr  Vaqif Qarayev bildirib. Pediatr qeyd edib ki, göyöskürək təşvişiylə müraciət edən valideynlərin sayı artıb. Lakin hər öskürək göyöskürək deyil: 

- Birincisi, körpələr mütləq peyvənd olunmalıdır. Hansı xəstəliklərə qarşı nə zaman, neçə aylığında, neçə yaşında peyvənd olunmalıdırlar, hamısı peyvənd cədvəlində göstərilir. Hər öskürəyə göyöskürək demək olmaz. Bu xəstəliyin özünə aid klinik əlamətləri var. Göyöskürək xəstəliyində öskürək boğulma təsiri bağışlayır. “Xoruz səsi” kimi səslər çıxır. Bunlar yoxdursa, yenə də arxayınlaşmaq olmaz. Mütləq həkimə müraciət edilməli, müayinə olunmalıdırlar. Uşaqlar vaxtlı-vaxtında peyvənd olunmurlar deyə, belə ağırlaşmalar olur. Peyvənd olunan uşaqlar üçün bunun heç bir qorxusu yoxdur. 

V.Qarayev bildirdi ki, göyöskürək Bordetella pertussis (və ya B. boğmaca - boğulma) bakteriyasının yaratdığı tənəffüs yollarının yoluxucu xəstəliyidir. Bu, əsasən, hələ peyvəndlə qorunmayan 6 aydan kiçik körpələr və immuniteti azalmağa başlayan 11-18 yaş arası uşaqlara təsir göstərir. Göy öskürək uşaq nəfəs aldıqda şiddətli öskürəklərə səbəb olur. Boğmacanın ilk simptomları soyuqdəymənin əlamətlərinə bənzəyir. Burun axması, asqırıq, yüngül öskürək, aşağı dərəcəli qızdırma ilə müşayiət olunur. Təxminən 1-2 həftədən sonra quru, qıcıqlandırıcı öskürəyə çevrilir. Bir dəqiqədən çox davam edə bilən öskürək zamanı uşağın üzü qırmızı və ya bənövşəyi rəngə çalır. Sonradan, uşaq nəfəs alarkən xarakterik boğmaca səsi və ya qusma da ola bilər. Bəzən körpələr böyük uşaqlar kimi öskürmürlər. Körpələrin üzləri qızarmış kimi təngnəfəsləşə bilər və çox pis qıcolmalar zamanı bir neçə saniyə nəfəsi dayana bilər. Göyöskürək  yoluxucudur. Bakteriya yoluxmuş şəxsin burnundan və ya ağzından kiçik maye damcıları vasitəsilə insandan insana ötürülür. İnsan asqırdıqda, öskürəndə və ya güləndə bunlar havaya keçə bilər. 

Həkim qeyd etdi ki, göyöskürək peyvəndi ilə göyöskürək xəstəliyinin qarşısını almaq olur. DTaP peyvəndləri (difteriya, tetanus və sair) uşağın altıncı doğum gününə qədər müntəzəm olaraq beş dozada verilir. İmmunitetin azalması halında əlavə qorunma üçün mütəxəssislər 11-18 yaşlı uşaqlara ideal olaraq 11 və ya 12 yaşlarında yeni kombinasiya peyvəndinin (Tdap adlanır) gücləndirici vurulmasını tövsiyə edirlər. Bu peyvəndi yetkinlik yaşına çatmamış və ya yeniyetməlik dövründə qəbul etməyən böyüklər də vurdura bilər. Körpələrlə yaxın təmasda olan insanlar üçün peyvənd olunmaq xüsusilə vacibdir.