12 üzüm yemək, şam yandırmaq... İslamda Yeni İl ritualları məna daşıyırmı?

"Yeni ilin yaxınlaşması ilə bir çox cəmiyyətlərdə müxtəlif adət və rituallar gündəmə gəlir. Bəzi insanlar stolun altında üzüm yeməyi, bəziləri şam yandırmağı, digərləri isə simvolik hərəkətlər etməyi ənənə halına çevirir. Bu cür davranışların İslam dini ilə birbaşa əlaqəsi yoxdur".
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında ilahiyyatçı Əkrəm Həsənov deyib. 
"İslamda əsas meyar Qurani Kərim və Peyğəmbərin sünnəsidir. Quranda Allah təala buyurur: “Bu gün dininizi kamil etdim, nemətimi sizə tamamladım və sizin üçün din olaraq İslamı seçdim” (əl Maidə, 3). Bu ayə göstərir ki, dinin hökmləri tamamlanıb və Qurandan və sünnədən qaynaqlanmayan hər hansı ritual dini mahiyyət daşımır.
Peyğəmbərimiz də buyurur: “Kim bizim dinimizdə olmayan bir şeyi ortaya çıxararsa, o rədd olunmuşdur” (Buxari, Müslim). Bu baxımdan yeni il gecəsi üzüm yemək, stolun altında oturmaq, şam yandırmaq kimi adətlər İslamın tərkib hissəsi deyil. Bunlar daha çox müxtəlif xalqların mədəniyyətindən və folklorundan qaynaqlanan simvolik davranışlardır".
O bildirib ki, İslam alimləri də dinlə mədəniyyət arasındakı sərhədin qorunmasının vacibliyini vurğulayıblar:
"İbn Teymiyyənin qeyd etdiyi kimi, müsəlmanların başqa xalqların dini ayinlərini təqlid etməsi doğru deyil. Lakin dinə zidd olmayan mədəni adət və ənənələr haram sayılmır.
Müasir baxışdan yanaşdıqda, yeni ildə edilən bu cür davranışlar insanların gələcəyə ümidlə baxmaq, xoş arzularla yeni başlanğıca qədəm qoymaq istəyini ifadə edir. Bu isə psixoloji və sosial ehtiyacdır. İslam dini də ümidli olmağı təşviq edir. Quranda buyurulur: “Allahın rəhmətindən ümidinizi kəsməyin” (əz Zümər, 53)".
İlahiyyatçı deyib ki, lakin bu ümid və niyyətlər müəyyən rituallarla ifadə edilərək onlara dini məna yüklənərsə, bu artıq bidət sayılır:
"Peyğəmbərimiz bidətin zəlalət olduğunu və insanı yanlış yola aparacağını bildirib.
Nəticə etibarilə, yeni il gecəsi edilən bu cür rituallar İslamla birbaşa bağlı deyil. Bunlar dini ibadət yox, mədəni davranışlardır. İslam insanlara mədəniyyətlərini yaşamaq azadlığı verir, yalnız şəriətə zidd olan əməllərdən çəkindirir. Əsas olan yeni ili Allahın verdiyi ömür nemətinə şükürlə qarşılamaq, onu ibadət və yaxşı əməllərlə dəyərləndirməkdir".
Əfsanə Kamal
Demokrat.az