20 Yanvar faciəsi bütöv bir xalqa qarşı edilən tarixi cinayətdir

1990-cı il 20 Yanvar günü çağdaş tariximizin faciəli və kədərli qan yaddaşı, həm də xalqımızın qəhrəmanlıq və rəşadət səhifəsidir. Həmin gün Azərbaycan xalqı öz azadlığı və müstəqilliyi uğrunda ilk şəhidlərini verib. Azadlığa gedən yolda həyatlarını qurban verən Vətən övladları misilsiz fədakarlıqları ilə xalqımızın qəhrəmanlıq salnaməsinə yeni parlaq səhifə yazıblar.

Lakin 20 Yanvar hadisələrinə siyasi-hüquqi qiymətin verilməsi ilə bağlı həmin dövrdə hakimiyyətdə olanlar tərəfindən heç bir siyasi addım atılmayıb və əsl həqiqəti aşkar etməyə özlərində cəsarət tapmayıblar.

Yalnız  Ümummilli Lider Heydər Əliyev qətiyyət və siyasi iradə nümayiş etdirərək faciənin ertəsi günü - yanvarın 21-də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinə gələrək xalqla birgə olduğunu bildirib, 20 Yanvar faciəsinin hüquqa, demokratiyaya, humanizmə zidd olduğunu, mərkəzin və respublika rəhbərlərinin xəyanəti üzündən baş vermiş siyasi səhv olduğunu bəyan edib, bu hadisəni isə bütöv bir xalqa qarşı edilən tarixi cinayət adlandırıb. 

Eyni zamanda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1990-cı il noyabrın 21-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisində, 1994-cü il martın 29-da isə ali qanunvericilik orqanı – Milli Məclis səviyyəsində 20 Yanvar faciəsinə siyasi-hüquqi qiymət verilib, 20 yanvar faciəsinin günahkarları qeyd olunub və bu qanlı aksiya Azərbaycanda milli azadlıq hərəkatını boğmaq, xalqın inamını, iradəsini qırmaq üçün totalitar kommunist rejimi tərəfindən törədilmiş hərbi təcavüz və cinayət kimi qiymətləndirilib. Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin ölkə rəhbərliyinə qayıdışından sonra 20 Yanvar hadisələrinin hüquqi müstəvidə əsl mahiyyəti açıqlanıb. 1994-cü il yanvarın 12-də keçirdiyi müşavirədə Ulu Öndər Heydər Əliyev bu barədə deyirdi: “Xalqa təcavüz olunmuş, günahkarlar isə hələ müəyyənləşdirilməmişdir. Görünür ki, ötən yaxın illərdəki Sovetlər Birliyi, respublika rəhbərliyi, məsul şəxslər öz mənafeləri naminə bu böyük faciənin əsl mahiyyətini xalqa bəyan etməmişlər”.

Həmçinin, şəhidlərin xatirəsi əbədiləşdirilib, Şəhidlər xiyabanında “Əbədi məşəl” abidə-kompleksi ucaldılıb, 20 Yanvar Ümumxalq Hüzn Günü elan edilib, şəhid ailələrinin, 20 Yanvar hadisələrində əlil olan şəxslərin sosial müdafiəsi gücləndirilib,  “20 Yanvar Şəhidi” fəxri adı təsis edilib.

Bu gün respublikamızda 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslərə və şəhid ailələrinə xüsusi qayğı və diqqət göstərilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsləri sayəsində 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər və şəhid ailələri üçün effektiv sosial müdafiə sistemi formalaşıb, onlara Prezident təqaüdü verilir. 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin reabilitasiya xidmətləri ilə təminatı da həyata keçirilir.

Yusif Əliyev 

Nizami Rayon İcra Hakimiyyətinin əməkdaşı, Vətən müharibəsi iştirakçısı