Alimlər daha bir yeniliyə imza atıblar

Sidney Universitetinin elmi əməkdaşlarından ibarət tədqiqat qrupu kiçik dinozavr modeli yaradıb. Peşəkar səviyyədə bir iş ortaya qoyan avstraliyalı tədqiqatçılar bu zaman plastikdən deyil, əldə olunan gerçək tapıntılardan istifadə ediblər. Alimlər "DNT origami" üsulundan istifadə etməklə yanaşı, DNT zəncirlərini cəmi 150 nanometr uzunluğunda, üstəlik, saçdan 500 dəfə nazik olan dinozavr formasına qata biliblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, müasir elmdə "DNT origami" üsulu yeni bir termin deyil, bu vasitə DNT-nin uzun zəncirlərini öncədən hazırlanan üçölçülü formalara çevirmək üçün istifadə edilir.
Alimlər əsas zənciri istiqamətləndirən və istənilən bir həndəsəni formalaşdırmağa malik olan qısa "yapışqan" fraqmentlərini seçiblər. Daha sonra isə bu yolla molekulyar heykəlləri atom dəqiqliyi ilə "tam olduğu kimi çap etməyi" bacarıblar.
Əslində qeyri-adi layihənin arxasında çox ciddi texnoloji uğur var. Elm adamlarının fikrincə, belə bir yeni nanostrukturlar, ağıllı materiallar, eləcə də dərmanların hüceyrələrə çatdırılması və hətta nanomaşınların qurulması üçün əsas ola bilər. Dinozavr fiquru isə molekulyar səviyyədə formanın nə qədər dəqiq idarə oluna biləcəyinin nümayişidir.
Müəlliflər bildirirlər ki, bu, sadəcə, simvolik bir seçim deyil. Bu, dinozavrın mürəkkəb, tanınan formasıdır, eyni zamanda, "DNT origami" imkanlarını nümayiş etdirmək üçün ideal reallıqdır.
Tədqiqatçılar vurğulayıblar ki, əgər dinozavrı yaratmaq mümkündürsə, ümumi molekulyar qablardan tutmuş hər kiçik və böyük nəsnəni, bədən daxilində tapşırıqları yerinə yetirə bilən yeni miniatür robotlara qədər demək olar ki, hər bir canlını yaratmaq, o cümlədən onu əhilləşdirməklə, idarə etmək mümkündür.
Alimlər gələcəkdə insan əli ilə idarə edilə biləcək, lakin bir çox funksiyaları təbii və eyni zamanda, özünün qədim DNT-si olan dinozavrların yaranmasını da istisna etməyiblər.
Oqtay QORÇU