Alimlər fəqərəarası diskləri bərpa etmək üçün şəkər yapışqan HAZIRLADI

Yaşlandıqca, fəqərəarası disk degenerasiyası problemi getdikcə daha çox aktuallaşır: bu, xroniki bel ağrısına səbəb olur, hərəkətliliyi məhdudlaşdırır və bütün dünyada milyonlarla insanın həyat keyfiyyətini azaldır. Makao Universitetinin komandasının apardığı yeni araşdırma ümid verir - alimlər zədələnmiş diskləri bərpa edə bilən innovativ maddə hazırlayıblar.

Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Communications" (NatCom) jurnalında dərc olunub.

Sağalmanın açarı fəqərəarası diskin bütövlüyünün qorunmasında mühüm rol oynayan MFG-E8 proteinidir. Hüceyrələr və hüceyrədənkənar maddə arasında bir növ "molekulyar körpü" rolunu oynayır, onların qarşılıqlı təsirini və toxuma mühitinin sabitliyini təmin edir. Alimlər müəyyən ediblər ki, fəqərəarası disk degenerasiyası irəlilədikcə MFG-E8 səviyyələri kəskin şəkildə aşağı düşür və toxumaların məhv edilməsini sürətləndirir.

Bu problemi həll etmək üçün tədqiqatçılar qlükomannan əsasında fermentə davamlı maddə - GMOC sintez ediblər. O, təkcə sağlam disklər üçün vacib olan təbii qlikozaminoqlikanların strukturunu təqlid etmir, həm də toxumalarda MFG-E8 istehsalını gücləndirərək, sonrakı məhv edilməsinin qarşısını alır.

Terapiyada tez-tez istifadə olunan hialuron turşusundan fərqli olaraq, GMOC fermentlər tərəfindən məhv edilmir və bədəndə öz xüsusiyyətlərini saxlayır. Siçovullar və dovşanlar üzərində aparılan təcrübələr göstərib ki, zədələnmiş disklərə GMOC inyeksiyaları ağrıları azaldır, toxumaların nəmləndirilməsini bərpa edir, disk hündürlüyünü saxlayır və onun mexaniki dayanıqlığını artırır.

"Bizim "şəkər yapışqanımız" qoruyucu və bərpaedici maneə rolunu oynayır, hüceyrə əlaqələrini qoruyur və degenerasiyanın qarşısını alır", - müəlliflər yekunlaşdırıblar.

Bununla belə, tədqiqat məhdudiyyətlərlə üzləşir. Siçovullarda MFG-E8 zülalını kodlayan gen başqa bir vacib genlə qismən üst-üstə düşür və bu zülalın tam bağlanmasını modelləşdirməyi çətinləşdirir. Alimlər beynəlxalq elmi ictimaiyyəti gələcək tədqiqatlar üçün uyğun modellərin yaradılmasında əməkdaşlığa çağırırlar.

Turan İSMAYIL