Alimlər ilk dəfə olaraq dəri DNT sindən insan embrionları yaradıblar

Amerikalı alimlər mayalana bilən yumurta yaratmaq üçün insan dəri hüceyrələrindən istifadə ediblər. Bu, bir gün insanların hamilə qalmasına kömək edə biləcək laboratoriyada yumurta və ya sperma yetişdirməyə doğru bir addım idi.

Oxuməni.az “Euronews”və “AP”ə istinadla xəbər verir ki, elmi iş “Nature Communications” jurnalında dərc edilib.

Bununla belə, təcrübə xromosom anomaliyaları ilə nəticələndi və Oreqon Sağlamlıq və Elm Universitetinin (OHSU) mütəxəssisləri bu texnikanın insan sınaqlarına hazır olmasından əvvəl onillik əlavə araşdırmaya ehtiyac ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq etməyə sövq etdi.

Çərşənbə axşamı “Nature Communications” jurnalında dərc edilən iş, sonsuz insanlara və ya eynicinsli cütlüklərə genetik olaraq hər iki tərəfdaşla əlaqəli uşaq sahibi olmaq üçün laboratoriyada yumurta və sperma yaratmağı öyrənməyə çalışan elm adamları üçün bir dərs ola bilər.

OHSU komandası insan yumurtasından nüvəni çıxarıb və onun yerinə insan dəri hüceyrəsindəki nüvəni qoyub. Bununla belə, dəri hüceyrələrində iki xromosom dəsti var, yumurta və sperma isə mayalanma zamanı birləşən yalnız bir dəstdən ibarət olmalıdır.

Beləliklə, tədqiqatçılar yumurtayabənzər hüceyrələri əlavə xromosomlarını tökməyə təhrik etdilər, onlara donor sperma ilə enjekte etdilər və mayalanma sonrası inkişafa başladılar.

Onların təqribən 9%-i altı gün ərzində laboratoriya qabında sağ qalıb, erkən embrionun inkişafının blastosist mərhələsinə çatıb, bundan sonra təcrübə dayandırılıb.

Əsas problem: xromosomlar bir neçə cəhətdən anormal idi.

OHSU-nun Embrion Hüceyrə və Gen Terapiyası Departamentinin direktoru, baş elmi işçi Şuxrat Mitalipov, "Biz bir növ, xromosomların sayını azalda bilən yeni hüceyrə bölünməsi mexanizmi hazırladıq" deyə bildirib. -Ancaq bu, embrionları və ya yumurtaları genetik olaraq normal hala gətirmək üçün hələ də kifayət deyil."

Mitalipov ilkin nəticələri konsepsiyanın sübutu adlandırıb və komandasının təkmilləşdirmə üzərində işlədiyini bildirib.

İşlə məşğul olmayan elm adamları qarışıq reaksiyalar verdilər. Kolumbiya Universitetinin kök hüceyrə tədqiqatçısı Ditrix Egli anormallıqlardan narahat olub.

Lakin Dr. İv Feinberg, xromosom problemlərinin kritik olduğu ilə razılaşaraq, "Görünür, bu komanda onların sayını azaltmağın yollarını tapıb, hələ çox yaxşı deyil. Amma bu, vacib bir addımdır və çox maraqlıdır."-deyib.

Almaz Həsənli